La Stana Lignohakisto de Oz - Donald Broadribb.md

% La Stana Lignohakisto de Oz % Donald Broadribb

!(images/000012.jpg)

!(images/000086.png)

!(images/000055.png)

!(images/000101.png)

!(images/000063.png)

!(images/000073.png)

!(images/000011.jpg)

!(images/000026.png)

!(images/000034.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

De Baum, L. Frank (Lyman Frank), 1856–1919

Ilustrita de Neill, John R. (John Rea), 1877–1943

Tradukita el la Angla al Esperanto de Broadribb, Donald (Donald Richard), 1933–

Unue eldonita en la Angla kiel The Tin Woodman of Oz de Reilly & Britton, 1918.

Unue eldonita en Esperanto de Bookleaf Publishing, 1997. Vidu http://www.poboxes.com/bookleaf/

Ĉi tiu traduko kopirajta © 1997 Donald Broadribb. Ĉi tiu eldono estas korektita versio, julio 2000.

La ilustraĵoj kaj aranĝo de ĉi tiu eldono laŭeble plej konformas al tiuj de la originala Angla eldono de 1918. La litertipo estas 16 sur 18.7 pkt Elegant Garamond.

!(images/000036.png)

!(images/000096.png)

!(images/000051.png)

AL MIAJ LEGANTOJ

Mi scias ke pluraj el vi atendas

ĉi tiu rakonton pri la Stana

Lignohakisto, ĉar multaj el miaj

korespondantoj demandas al mi,

ripete, kio okazis al la “bela

Manĝtula knabino” kies fianĉo

estis Noĉjo Hakisto antaŭ ol la

Fia Sorĉistino sorĉis lian hakilon

kaj li interŝanĝis sian karnon por

stano. Ankaŭ mi scivolis pri ŝi,

sed ĝis kiam Vut la Vagisto

interesiĝis pri la afero la Stana

Lignohakisto sciis ne pli ol ni.

Tamen, li trovis ŝin, post multaj

interesegaj aventuroj, kiel vi

trovos leginte ĉi tiun rakonton.

Min multe ĝojigas la daŭra

interesiĝo de kaj junuloj kaj

nejunuloj pri la Oz-rakontoj.

Klera universitata profesoro lasta-

tempe skribis al mi demandante:

“Por kiuaĝaj legantoj estas viaj

l i b r o j ? ” M i n e s c i i s f a c i l e

respondi tion ĝuste, ĝis kiam mi

ekzamenis kelkajn leterojn kiujn

mi ricevis. Unu diras: “Mi estas

knabeto kvinjara, kaj mi amegas viajn rakontojn pri Oz.

Mia fratino, kiu skribas ĉi tion por mi, legas al mi la Oz-

librojn, sed volonte mi mem legus ilin.” Alia letero diras:

“Mi estas granda knabino dektrijara, do vin surprizos

kiam mi diros al vi ke mi ankoraŭ ne estas tro aĝa por

la rakontoj pri Oz.” Jen alia letero: “Ekde kiam mi estis

juna knabino al mi neniam mankas aĉeti Baum-libron

por Kristnasko. Mi estas edzino, nun, sed egale fervora

akiri kaj legi la rakontojn pri Oz kiel antaŭe.” Ankoraŭ

alia leganto skribas: “Mia amata edzino kaj mi, ambaŭ

pli ol 70-jaraj, opinias ke ni trovas pli da vera ĝuo per

legado de viaj libroj pri Oz ol per ĉiuj aliaj libroj kiujn

ni legas.” Konsiderinte tiujn deklarojn, mi skribis al la

universitata profesoro ke mi celas miajn librojn por ĉiu

kies koro estas juna, negrave kiomaĝa.

Kaj ankoraŭ pri leteroj, mi ekmemoras ke multaj el

miaj korespondentoj neglektas meti 3-cendan poŝtmarkon

en siajn leterojn, por la respondo. Vi sendas nur unu

leteron, sciu, sed mi ricevas tiom multajn centojn da

leteroj ke antaŭpagi la poŝtkostojn por ĉiuj respondoj al

ili estus nemalgranda ŝarĝo por mi.

Mi kredas ke mi pravas kiam mi promesas ke estos

kelkaj mirigaj informoj pri la Magio de Oz en mia libro

por 1919.

Ĉiam via amanta kaj dankema amiko,

L. FRANK BAUM,

Reĝa Historiisto de Oz.

“OZCOT”

ĉe HOLLYWOOD

en KALIFORNIO,

!(images/000085.png)

LISTO DE ĈAPITROJ

1 Vut la Vagisto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

2 La Koro de la Stana Lignohakisto . . . . . . 25

3 Oni Ĉirkaŭiras . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

4 La Lonoj de Lonio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

5 S-ino Jup, la Gigantino . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

6 La Magio de Jukuhuo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

7 La Punta Ŝirmvesto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99

8 La Minaco en la Arbaro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107

9 La Kverelemaj Drakoj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122

10 Tomi Hastpaŝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131

11 La Ranĉo de Zingibra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143

12 Ozma kaj Doroteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155

13 La Restaŭro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165

14 La Verda Simio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179

15 La Stanulo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185

16 Kapitano Batalant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195

17 La Laborejo de Tu-Tond. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201

18 La Stana Lignohakisto Parolas al Si . . . . . . . . . . . . 209

19 La Nevidebla Lando . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229

20 Tranokte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251

21 La Magio de Polikromo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260

22 Nimi Ami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271

23 Tra la Tunelo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280

24 La Kurteno Falas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285

!(images/000082.png)

!(images/000009.png)

Vut la Vagisto

ĈAPITRO 1

La Stana Lignohakisto sidis

sur sia scintilanta stana trono

en la bela stana halo de sia

grandioza stana kastelo en la

Manĝtula Lando en la Lando

Oz. Apud li, en seĝo el

plektita pajlo, sidis lia plej

intima amiko, la Birdo-

timigilo de Oz. Kelkfoje ili

parolis unu al la alia pri

kuriozaĵoj kiujn ili vidis kaj

13

La Stana Lignohakisto de Oz

strangaj aventuroj kiujn ili spertis ekde kiam ili

renkontis unu la alian kaj fariĝis kamaradoj. Sed

alifoje ili silentis, ĉar ili jam diskutis inter si tiujn

temojn multfoje, kaj ili trovis sin kontentaj per nura

kunesto, dum kiu ili parolis fojfoje mallongan frazon

por pruvi ke ili plu estas vekaj kaj atentaj. Sed

kompreneble tiuj du kuriozuloj neniam dormis. Kial

ili dormus, ĉar ili neniam laciĝis?

Kaj nun, dum la brilanta suno malaltiĝis super la

Palpbruma Lando de Oz, kolorigante la scintilantajn

stanajn turojn kaj stanajn minaretojn de la stana

kastelo per grandiozaj sunsubiraj koloroj, proksimiĝis

laŭ multekurbiĝanta vojeto Vut la Vagisto, kiu

renkontis serviston Palpbruman ĉe la enirejo de la

kastelo.

La servistoj de la Stana Lignohakisto ĉiuj surportis

stanajn kaskojn kaj stanajn brustokovrilojn kaj

uniformojn kovritajn per etaj stanaj diskoj dense

kunkudritaj sur arĝentan ŝtofon, tiel ke iliaj korpoj

scintilis tiel bele kiel la stana kastelo—kaj preskaŭ

same bele kiel la Stana Lignohakisto mem.

Vut la Vagisto rigardis la virserviston—tute

brilantan kaj scintilantan—kaj dum li rigardis liaj

okuloj fariĝis grandaj pro miro. Ĉar Vut ne estis tre

14

Ĉapitro Unu

granda kaj ne estis tre aĝa, kaj kvankam li estis

vagisto, ĉi tiu estis la plej belega vidaĵo kiu iam

renkontis lian knabecan rigardon.

“Kiu loĝas ĉi tie?” li demandis.

“La Imperiestro de la Palpbrumoj, kiu estas la

fama Stana Lignohakisto de Oz,” respondis la

servisto, kiu estis trejnita trakti afable ĉiun fremdulon.

“Stana Lignohakisto? Vere kurioze!” kriis la

vagisteto.

“Nu, eble nia Imperiesto ja estas kurioza,”

agnoskis la servisto; “sed li estas afabla mastro kaj

honesta kaj fidela kiom povas lin fari bona stano; do

ni, kiuj volonte servas lin, emas forgesi ke li ne estas

kiaj aliaj homoj.”

“Ĉu mi rajtas renkonti lin?” demandis Vut la

Vagisto, post momento da pensado.

“Se vi bonvolos atendi dum momento, mi iros

demandi lin,” diris la servisto, kaj post tio li eniris la

halon kie la Stana Lignohakisto sidis kun sia amiko

la Birdotimigilo. Ambaŭ ĝoje informiĝis ke fremdulo

venis al la kastelo, ĉar tio donos al ili novan diskuto-

temon, do ili petis la serviston engvidi la knabon tuj.

Kiam Vut la Vagisto trapasis la grandajn

koridorojn—flankumitajn per ornama stano—kaj

15

La Stana Lignohakisto de Oz

majestajn stanajn arkaĵojn kaj la multajn stanajn

ĉambrojn kiuj ĉiuj enhavis belajn stanajn meblojn,

liaj okuloj fariĝis eĉ pli grandaj kaj lia tuta korpeto

tremis pro mirego. Sed, malgraŭ sia mirado, li povis

ĝentile klini sin antaŭ la trono kaj diri per respekto-

plena voĉo: “Mi salutas vian Gloran Moŝton kaj

proponas al vi mian humilan servadon.”

“Tre Bone!” respondis la Stana Lignohakisto laŭ

sia kutima gaja maniero. “Diru al mi kiu vi estas kaj

el kie vi venis.”

“Oni nomas min Vut la Vagisto,” respondis la

knabo, “kaj mi venis, per multaj veturoj kaj tre

malrekte, el mia iama hejmo en fora angulo de la

Gilikula Lando de Oz.”

“Vagi for de la hejmo,” komentis la Birdotimigilo,

“signifas renkonti danĝerojn kaj malfacilaĵojn, precipe

se oni konsistas el viando kaj ostoj. Ĉu vi ne havis

amikojn en tiu angulo de la Gilikula Lando? Ĉu ĝi

ne estis hejmeca kaj komforta?”

Aŭdi homon plenigitan per pajlo paroli, kaj paroli

tre bone, vere surprizis Vuton, kaj eble li iomete

malĝentile rigardegis la Birdotimigilon. Sed post

momento li respondis:

“Mi havis hejmon kaj amikojn, via Pajleca

16

Ĉapitro Unu

Moŝto, sed ili estis tiom kvietaj kaj feliĉaj kaj

komfortaj ke mi trovis ilin malagrable stultaj. Nenio

en tiu angulo de Oz interesis min, sed mi kredis

ke en aliaj partoj de la lando mi trovos kuriozulojn

kaj vidos novaĵojn, do mi komencis mian vagadan

veturon. Mi estas vagisto jam de preskaŭ plena jaro,

kaj nun mia vagado gvidis min al ĉi tiu bonega

kastelo.”

“Mi supozas,” diris la Stana Lignohakisto, “ke

dum tiu jaro vi vidis tiom ke vi fariĝis tre saĝa.”

“Ne,” respondis Vut, penseme, “mi estas tute ne

saĝa, bonvolu scii via Moŝto. Mi trovas ke ju pli mi

vagas des malpli mi scias, ĉar en la Lando Oz estas

multa saĝeco kaj multaj aferoj lerneblas.”

“Lerni estas simple. Ĉu vi ne faras demandojn?”

demandis la Birdotimigilo.

“Mi ja faras tion, tiom da demandoj kiom mi

aŭdacas fari; sed kelkaj personoj rifuzas respondi

demandojn.”

“Ili estas malkomplezemaj,” deklaris la Stana

Lignohakisto. “Se oni ne petas informon oni malofte

ricevas ĝin; tial mi, miaflanke, regule respondas al ĉiu

ĝentila demando kiun oni faras al mi.”

“Ankaŭ mi,” aldonis la Birdotimigilo, kapjesante.

17

!(images/000007.png)

!(images/000020.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

“Mi ĝojas aŭdi tion,” diris la Vagisto, “ĉar tio

kuraĝigas min demandi ĉu haveblas manĝaĵoj.”

“Benu la knabon!” kriis la Imperiestro de la

Palpbrumoj; “mi estas tre malzorga, pro mia forgeso

ke vagantoj kutime malsatas. Mi venigos al vi jam tuj

manĝaĵojn.”

Dirinte tion li blovis per stana fajfilo kiu pendis

de lia stana kolo, kaj je la alvoko servisto alvenis kaj

profunde klinis sin. La Stana Lignohakisto mendis

manĝaĵojn por la fremdulo, kaj post kelkaj minutoj

la servisto enportis stanan pleton sur kiu estis zorge

elektita amasego da bonaj manĝaĵoj, ĉiuj estis atente

metitaj sur stanajn telerojn kiuj estis poluritaj ĝis ili

brilis kiel speguloj. La pleto metiĝis sur stanan tablon

kiun oni tiris antaŭ la tronon, kaj la servisto metis

stanan seĝon antaŭ la knabon por ke li sidu sur ĝi.

“Manĝu, amiko Vagisto,” diris la Imperiestro

elkore, “kaj mi esperas ke la festeno plaĉos al vi. Mi

mem ne manĝas, ĉar mi estas tiel farita ke mi ne

bezonas manĝi por vivi. Ankaŭ ne mia amiko la

Birdotimigilo. Sed ĉiuj miaj Palpbrumoj manĝas, ĉar

ili konsistas el karno, kiel vi, do mia stana ŝranko

estas neniam malplena, kaj fremduloj ĉiam rajtas

laŭdezire preni tion kio estas en ĝi.”

20

!(images/000058.png)

Ĉapitro Unu

La knabo silente manĝis dum kelka tempo, ĉar li

estis vere malsata, sed kiam lia apetito jam iom satiĝis

li diris:

“Kiel estas ke via Majesteco estas farita el stano,

tamen vivas?”

“Tio,” respondis la stanulo, “estas longa rakonto.”

“Ju pli longa, des pli bona,” diris la knabo. “Ĉu

vi bonvolos rakonti ĝin al mi?”

“Se vi deziras,” promesis la Stana Lignohakisto,

malantaŭen klinante sin en sia stana trono kaj

krucante siajn stanajn krurojn. “Jam de longe mi ne

21

La Stana Lignohakisto de Oz

rakontas mian historion, ĉar ĉiu ĉi tie konas ĝin

preskaŭ tiel parkere kiel mi mem. Sed vi, ĉar vi estas

fremdulo, sendube volas informiĝi pri kiel mi fariĝis

tiel bela kaj prospera, do mi deklamos por vi miajn

strangajn aventurojn.”

“Dankon,” diris Vut la Vagisto, ankoraŭ manĝante.

“Mi ne ĉiam konsistis el stano,” komencis la

Imperiestro, “ĉar komence mi estis homo el karno kaj

ostoj kaj sango kaj loĝis en la Manĝtula Lando de

Oz. Tie mia metio estis tiu de lignohakisto, kaj mi

kontribus laŭ mia povo al la komforto de la popolo

de Oz hakante la arbojn de la arbaro por provizi

brulolignon, per kiu la virinoj kuiradis siajn manĝojn

dum la infanoj varmigis sin ĉirkaŭ la fajroj. Kiel

hejmon mi havis malgrandan dometon apud la bordo

de la arbaro, kaj mia vivo estis tre kontenta ĝis mi

enamiĝis je bela Manĝtula knabino kiu loĝis ne tre

for.”

“Kiel nomiĝis la Manĝtula knabino?” demandis

Vut.

“Nimi Ami. Tiu knabino, tiom bela ke la sunsubiroj

ruĝiĝis kiam iliaj radioj trafis ŝin, loĝis kun potenca

sorĉistino kiu surportis arĝentajn ŝuojn kaj kiu

sklavigis la kompatindan infanon. Nimi Ami devis

22

Ĉapitro Unu

labori de la mateno ĝis la nokto por la maljuna

Sorĉistino de la Oriento, lavante kaj balaante ŝian

dometon kaj kuirante ŝiajn manĝojn kaj lavante ŝiajn

telerojn. Ŝi ankaŭ devis haki brulolignon, ĝis unu

tagon mi trovis ŝin en la arbaro kaj ekamis ŝin. Post

tio mi ĉiam alportis multe da bruloligno al Nimi Ami

kaj ni fariĝis intimaj amikoj. Fine mi petis ŝin edziniĝi

kun mi, kaj ŝi akceptis fari tion, sed la Sorĉistino

hazarde aŭdis nian konversacion kaj ĝi multe kolerigis

ŝin, ĉar ŝi ne volis ke mi forprenu ŝian sklavinon de

ŝi. La Sorĉistino ordonis ke mi neniam denove

proksimiĝu al Nimi Ami, sed mi diris al ŝi ke mi estas

mia propra mastro kaj agos laŭvole, ĉar mi ne konsciis

ke tiu estas danĝera maniero paroli al Sorĉistino.

“La sekvan tagon, dum mi hakis lignon en la

arbaro, la kruela Sorĉistino sorĉis mian hakilon, tiel

ke ĝi glitis kaj detranĉis mian dekstran kruron.”

“Terure!” kriis Vut la Vagisto.

“Jes, ja ŝajnis misfortune,” konsentis la Stanulo,

“ĉar unukrura lignohakisto malmulte utilas por sia

metio. Sed mi rifuzis lasi la Sorĉistinon tiel facile

venki min. Mi konis tre lertan mekanikiston kiu loĝis

aliflanke de la arbaro, li estis mia amiko, do mi saltis

unukrure al li kaj petis ke li helpu min. Li baldaŭ

23

La Stana Lignohakisto de Oz

faris por mi novan kruron el stano kaj lerte ligis ĝin

al mia vianda korpo. Ĝi havis artikojn en la genuo

kaj en la maleolo kaj estis preskaŭ same komforta kiel

la kruro kiun mi perdis.”

“Nepre via amiko estis mirinda metiisto!” kriis Vut.

“Jes ja,” agnoskis la Imperiestro. “Lia metio estis

prilaborado de stano kaj li povis fari ĉion ajn el stano.

Kiam mi reiris al Nimi Ami, la knabino ĝojegis kaj

ĵetis siajn brakojn ĉirkaŭ mian kolon kaj kisis min,

deklarante ke ŝi fieras pro mi. La Sorĉistino vidis la

kison kaj koleris eĉ pli ol antaŭe. Kiam mi komencis

labori en la arbaro, la sekvan tagon, mia hakilo,

ankoraŭ sorĉite, glitis kaj detranĉis mian alian kruron.

Denove mi saltetis—per mia stana kruro—al mia

amiko la stanisto, kiu afable faris por mi novan

stanan kruron kaj ligis ĝin al mia korpo. Do mi reiris

ĝojoplene al Nimi Ami, kiu multe ŝatis miajn

brilantajn krurojn kaj promesis ke kiam ni estos

geedzoj ŝi ĉiam tenos ilin oleitaj kaj poluritaj. Sed la

Sorĉistino furiozis eĉ pli ol antaŭe, kaj tuj kiam mi

levis mian hakilon por haki, ĝi tordis sin kaj detranĉis

brakon mian. La stanisto faris por mi stanan brakon

kaj tio ne multe ĉagrenis min, ĉar Nimi Ami deklaris

ke ŝi plu amas min.”

24

!(images/000097.jpg)

!(images/000104.png)

La Koro de la Stana Lignohakisto

ĈAPITRO 2

L a I m p e r i e s t r o d e l a

Palpbrumoj paŭzis dum sia

rakonto por preni oleujon,

per kiu li zorgoplene oleis la

artikojn en sia stana gorĝo,

ĉar lia voĉo komencis grinci

iomete. Vut la Vagisto, satig-

inte sian apetiton, rigardis la

oleadon tre interesate, sed

petegis la Stanan Lignohak-

iston daŭrigi sian rakonton.

25

La Stana Lignohakisto de Oz

“La Sorĉistino kun la Arĝentaj Ŝuoj malamis min

ĉar mi defiis ŝin,” daŭrigis la Imperiestro, kies voĉo

nun sonis klare kiel sonorilo, “kaj ŝi insitis ke Nimi

Ami neniam edziniĝos kun mi. Tial ŝi devigis la

sorĉitan hakilon dehaki mian alian brakon, kaj la

stanisto ankaŭ anstataŭigis tiun membron per stano,

inkluzive de ĉi tiuj fajne artikigitaj manoj kiujn vi

vidas min uzi. Sed ve! post tio, la hakilo, plu sorĉite

de la kruela Sorĉistino, dividis mian korpon en du

pecojn, tiel ke mi falis sur la teron. Tiam la

Sorĉistino, kiu rigardis de malantaŭ proksima arbusto,

alkuris kaj prenis la hakilon kaj dishakis mian korpon

farante plurajn pecetojn, post tio, kredante ke fine ŝi

detruis min, ŝi forkuris ridante pro ĝojo.

“Sed Nimi Ami trovis min. Ŝi prenis miajn

brakojn kaj krurojn kaj kapon, kaj kunligis ilin kaj

portis ilin al la stanisto, kiu eklaboris kaj faris por mi

belan korpon el pura stano. Kiam li kunfiksis la

brakojn kaj krurojn al la korpo, kaj metis mian kapon

en la stanan kolumon, mi estis eĉ multe pli bona

homo ol antaŭe, ĉar mia korpo ne povis dolori nek

dolorigi min, kaj mi estis tiel bela kaj brila ke mi ne

bezonis vestojn. Vestoj ĉiam ĝenas, ĉar ili malpuriĝas

kaj ŝiriĝas kaj estas anstataŭigendaj; sed mia stana

26

!(images/000108.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

korpo nur bezonas oleiĝi kaj poluriĝi.

“Nimi Ami plu deklaris ke ŝi edziniĝos kun mi,

ĉar ŝi plu amis min malgraŭ la fiagoj de la Sorĉistino.

La knabino deklaris ke mi estos la plej brila edzo en

la tuta mondo, kaj tio estis tute vera. Tamen, la

Fisorĉistino ankoraŭ ne estis konkerita. Kiam mi reiris

al mia laboro la hakilo glitis kaj detranĉis mian

kapon, kiu estis la sola vianda parto de mi kiu plu

restis. Krome, la maljunulino ekprenis mian

detranĉitan kapon kaj forportis ĝin kun si kaj kaŝis

ĝin. Sed Nimi Ami venis en la arbaron kaj trovis min

senhelpe vaganta, ĉar mi ne povis vidi kien iri, kaj ŝi

gvidis min al mia amiko la stanisto. La fidelulo tuj

komencis labori por fari por mi stanan kapon, kaj li

ĵus kompletigis ĝin kiam Nimi Ami venis alkurante

kun mia malnova kapo, kiun ŝi ŝtelis de la Sorĉistino.

Sed, pripensinte, mi opiniis la stanan kapon multe pli

bona ol la vianda—mi ankoraŭ portas ĝin, do vi

povas vidi ĝiajn belon kaj gracan formon—kaj la

knabino konsentis kun mi ke viro konsistanta tute el

stano estas multe pli perfekta ol kapo el alia

materialo. La stanisto tiom fieris pro sia verko kiom

mi, kaj dum tri plenaj tagoj ĉiuj admiris min kaj

laŭdis mian belecon.

28

Ĉapitro Du

“Ĉar mi nun konsistis tute el stano, mi ne plu

timis la Fisorĉistinon, ĉar ŝi ne plu kapablis damaĝi

min. Nimi Ami diris ke ni nepre devas tuj geedziĝi,

ĉar tiam ŝi povos veni al mia dometo kaj loĝi kun

mi kaj teni min brilanta kaj scintilanta.

“ ‘Mi estas certa, kara Noĉjo,’ diris la brava kaj bela

knabino—mia nomo tiam estis Noĉjo Hakisto, sciu—

‘ke vi fariĝos la plej bona edzo kiun knabino povus

havi. Mi ne bezonos kuiri por vi, ĉar nun vi ne

manĝas; mi ne bezonos pretigi vian liton, ĉar stano

ne laciĝas nek bezonas dormon; kiam ni iros al

danco, vi ne laciĝos antaŭ ol la muziko ĉesos kaj

diros ke vi volas reiri hejmen. Dum la tuta tago, dum

vi hakados lignon en la arbaro, mi povos distri min

miamaniere—tio estas privilegio kiun ĝuas malmultaj

edzinoj. Ne estas temperamento en via nova kapo, do

vi ne ekkoleros kontraŭ min. Fine, mi fieros esti la

edzino de la sola vivanta Stana Lignohakisto en la

tuta mondo!’ Tio montras ke Nimi Ami estis egale

saĝa kiel brava kaj bela.”

“Mi opinias ke ŝi estis tre afabla knabino,” diris

Vut la Vagisto. “Sed bonvolu diri al mi, kial vi ne

mortis kiam vi dishakiĝis?”

“En la Lando Oz,” respondis la Imperiestro,

29

La Stana Lignohakisto de Oz

“neniu estas mortigebla. Homo kun ligna kruro aŭ

stana kruro restas la sama homo; kaj, dum mi vice

perdis partojn de mia vianda korpo, mi ĉiam restis la

sama persono kiel komence, eĉ kvankam fine mi

konsistis tute el stano kaj neniom da viando.”

“Mi komprenas,” diris la knabo, pensoplene. “Kaj

ĉu vi kaj Nimi Ami geedziĝis?”

“Ne,” respondis la Stana Lignohakisto, “tio ne

okazis. Ŝi diris ke ŝi plu amas min, sed mi trovis ke

mi ne plu amas ŝin. Mia stana korpo ne enhavis

koron, kaj sen koro oni ne povas ami. Do la

Fisorĉistino fine venkis min, kaj kiam mi foriris el la

Manĝtula Lando de Oz, la kompatinda knabino restis

sklavo de la Sorĉistino kaj devis obei ŝiajn ordonojn

tage kaj nokte.”

“Kien vi iris?” demandis Vut.

“Nu, mi unue komencis serĉi koron, por ke mi

povu denove ami Nimin Amin; sed koroj estas malpli

facile troveblaj ol oni supozus. Unu tagon, en granda

arbaro kiun mi ne konis, miaj artikoj ekrustis ĉar mi

forgesis olei ilin. Tie mi staris, nekapabla movi

manon aŭ piedon. Kaj tie mi plu staris—dum venis

kaj forpasis la tagoj—ĝis Doroteo kaj la Birdotimigilo

venis kaj savis min. Ili oleis miajn artikojn kaj

30

Ĉapitro Du

liberigis min, kaj mi tre zorgas neniam denove rusti.”

“Kiu estis tiu Doroteo?” demandis la Vagisto.

“Knabineto kiu hazarde estis en domo kiun

forportis ciklono el la tre distanca Kansas al la Lando

Oz. Kiam la domo falis, en la Manĝtula Lando, ĝi

bonŝance falis sur la Fisorĉistinon kaj dispremis ŝin.

Ĝi estis granda domo, kaj mi kredas ke la Sorĉistino

ankoraŭ estas sub ĝi.”

“Ne,” diris la Birdotimigilo, korektante lin,

“Doroteo diras ke la Sorĉistino polviĝis, kaj la vento

disŝutis la polvon ĉiudirekten.”

“Nu,” daŭrigis la Stana Lignohakisto, “renkontinte

la Birdotimigilon kaj Doroteon, mi akompanis ilin al

la Smeralda Urbo, kie la Sorĉisto de Oz donis al mi

koron. Sed la Sorĉisto havis nur malgrandan stokon

da koroj, kaj li donis al mi Afablan Koron anstataŭ

Amantan Koron, tiel ke mi ne povis ami Nimin

Amin pli ol kiam mi estis senkora.”

“Ĉu la Sorĉisto ne povus doni al vi koron kiu estis

kaj Afabla kaj Amanta?” demandis la knabo.

“Ne; tian koron mi petis, sed li diris ke tiom

mankas al li koroj, ĝuste tiam, ke restas nur unu en

la stoko, kaj mi devas akcepti aŭ tiun aŭ neniun. Do

mi akceptis ĝin, kaj mi devas diri ke, laŭ sia speco,

31

La Stana Lignohakisto de Oz

ĝi ja estas tre bona koro.”

“Ŝajnas al mi,” diris Vut, kontemple, “ke la

Sorĉisto trompis vin. Ĝi tute ne povas esti tre Afabla

Koro, sciu.”

“Kial ne?” demandis la Imperiestro.

“Ĉar vi tre malafable dizertis la knabinon kiu vin

amis, kaj kiu estis fidela kaj lojala al vi kiam vi estis

en embaraso. Se la koro donita al vi de la Sorĉisto

estus Afabla Koro, vi reirus hejmen kaj edzinigus la

belan Manĝtulan knabinon, kaj kondukus ŝin ĉi tien

por ke ŝi estu Imperiestrino kaj loĝu en via grandioza

stana kastelo.”

La Stanan Lignohakiston tiom surprizis tiu sen-

rezerva parolo ke dum kelka tempo li nur rigardegis

la knaban Vagiston. Sed la Birdotimigilo skuis sian

plenigitan kapon kaj diris per pozitiva tono:

“La knabo pravas. Mi mem ofte demandis al mi

kial vi ne reiris por trovi tiun kompatindan

Manĝtulan Knabinon.”

Tiam la Stana Lignohakisto rigardegis sian amikon

la Birdotimigilon. Sed fine li diris per serioza voĉtono:

“Mi devas agnoski ke antaŭ nun mi neniam

pripensis tian agon, trovi Nimin Amin kaj fari ŝin

Imperiestrino de la Palpbrumoj. Sed certe ne estas tro

32

!(images/000060.png)

Ĉapitro Du

malfrue, eĉ nun, fari tion, ĉar la knabino nepre plu

loĝas en la Manĝtula Lando. Kaj ĉar ĉi tiu fremda

Vagisto memorigis min pri Nimi Ami, mi kredas ke

mia devo estas eliri trovi ŝin. Certe ne kulpas la

knabino ke mi ne plu amas ŝin, do, se mi povas

feliĉigi ŝin, decas ke mi faru tion, kaj tiel repagu ŝin

pro ŝia fideleco.”

“Tute prave, mia amiko!” konsentis la Birdo-

timigilo.

“Ĉu vi akompanos min dum tiu tasko?” demandis

33

La Stana Lignohakisto de Oz

la Stana Imperiestro.

“Kompreneble,” diris la Birdotimigilo.

“Kaj ĉu vi kunprenos min?” petis Vut la Vagisto

per fervora voĉo.

“Nepre,” diris la Stana Lignohakisto, “se vi deziras

esti en la grupo. Vi mem unue informis min ke mia

devo estas trovi kaj edzinigi Nimin Amin, kaj mi

volas ke vi sciu ke Noĉjo Hakisto, la Stana

Imperiestro de la Palpbrumoj, estas homo kiu neniam

neglektas sian devon, kiam oni indikis ĝin al li.”

“Devus esti plezuro kaj ne nur devo, se la knabino

vere estas tiom bela,” diris Vut, al kiu tre plaĉis la

plano aventuri.

“Belaĵojn oni povas admiri, se oni ne amas,” asertis

la Stanulo. “Ekzemple, floroj estas belaj, sed ni ne

emas edzinigi ilin. Kontraŭe, devo estas klariona voko

al ago, negrave ĉu aŭ ne oni emas agi. Ĉiokaze, mi

obeas la klarionan vokon al devo.”

“Kiam ni komencos?” demandis la Birdotimigilo,

kiu ĉiam ĝojis komenci novan aventuron. “Mi ne

aŭdas klarionon, sed kiam ni foriros?”

“Tuj kiam ni pretiĝos,” respondis la Imperiestro.

“Mi tuj alvokos miajn servistojn kaj ordonos ke ili

preparu nian veturon.”

34

!(images/000067.png)

Oni Ĉirkaŭiras

ĈAPITRO 3

Vut la Vagisto dormis tiun

nokton en la stana kastelo de

l a I m p e r i e s t r o d e l a

Palpbrumoj kaj trovis sian

stanan liton tre komforta.

Frue la sekvan matenon li

ellitiĝis kaj promenis tra la

ĝardenoj, kie estis stanaj

fontoj kaj bedoj da kuriozaj

stanaj floroj, kaj kie stanaj

birdoj staris sur la branĉoj de

35

La Stana Lignohakisto de Oz

stanaj arboj kaj kantis kantojn kiuj sonis kiaj la notoj

de stanaj fajfiloj. Ĉiuj tiuj mirindaĵoj estis faritaj de

la lertaj Palpbrumaj stanistoj, kiuj streĉis la risortojn

de la birdoj ĉiumatene por ke ili ĉirkaŭmoviĝu kaj

kantu.

Post la matenmanĝo la knabo eniris la trono-

ĉambron, kie la Imperiestro lasis ke servisto zorge

oleu liajn stanajn artikojn, dum aliaj servistoj

plenigadis la korpon de la Birdotimigilo per dolĉa,

freŝa pajlo.

Vut rigardis tiun operacion tre interesate, ĉar la

korpo de la Birdotimigilo estis nur vestokompleto

plena de pajlo. La jako estis strikte butonumita por

malebligi elfalon de la enpuŝita pajlo kaj ŝnuro estis

ligita ĉirkaŭ la talio por teni la formon kaj neebligi

sagadon de la pajlo. La kapo de la Birdotimigilo estis

ŝtofa sako plena de brano, sur kiu la okuloj, nazo kaj

buŝo estis pentritaj. Liaj manoj estis blankaj katunaj

gantoj plenigitaj per delikata pajlo. Vut rimarkis ke eĉ

zorge plenigite kaj ĝustaformite per batado la pajlulo

estis mallerta pri sia moviĝado kaj klare ŝanceliĝis sur

siaj piedoj, tiel ke la knabo demandis al si ĉu la

Birdotimigilo kapablos veturi kun ili la tutan vojon al

la arbaroj de la Manĝtula Lando de Oz.

36

!(images/000075.png)

Ĉapitro Tri

La preparoj por tiu grava veturo estis tre simplaj.

Dorosako estis plenigita per manĝaĵoj kaj donita al

Vut la Vagisto por ke li portu ĝin sur sia dorso, ĉar

la manĝaĵoj estis sole por lia uzo. La Stana

Lignohakisto surŝultrigis hakilon kiu estis akra kaj

brilpolurita, kaj la Birdotimigilo metis la oleujon de

la Imperiestro en sian poŝon, por olei la artikojn de

lia amiko se ili bezonos tion.

“Kiu regos la Palpbruman Landon dum via

foresto?” demandis la knabo.

37

La Stana Lignohakisto de Oz

“Nu, la Lando regos sin mem,” respondis la

Imperiestro. “Efektive, mia popolo ne bezonas

Imperiestron, ĉar Ozma de Oz prizorgas la staton de

ĉiuj siaj regatoj, inkluzive de la Palpbrumoj. Kiel tre

multaj reĝoj kaj imperiestroj, mi havas grandan

titolon, sed tre malmulte da vera povo, kio donas al

mi sufiĉan tempon por distri min miamaniere. La

popolo de Oz devas obei nur unu leĝon, nome: ‘Bone

kondutu’, do por ili estas facile obei la Leĝon, kaj vi

rimarkos ke ili tre bone kondutas. Sed nun estas la

horo por ke ni foriru, kaj mi fervoras komenci ĉar

mi supozas ke tiu kompatinda Manĝtula knabino

ĉagrenite atendas mian alvenon.”

“Ŝi jam longe atendis, ŝajnas al mi,” komentis la

Birdotimigilo, dum ili foriris de la tereno de la kastelo

kaj sekvis padon kiu kondukis orienten.

“Vere,” respondis la Stana Lignohakisto; “sed mi

rimarkis ke la fino de atendo, negrave kiom longe ĝi

daŭris, estas plej malfacile eltenata; do mi devas strebi

feliĉigi Nimin Amin tuj kiam eble.”

“Ha; tio pruvas ke vi havas Afablan Koron,”

komentis la Birdotimigilo, aprobe.

“Domaĝe ke li ne havas Amantan Koron,” diris

Vut. “Ĉi tiu Stanulo devos edzinigi agrablan

38

Ĉapitro Tri

knabinon pro afableco, ne ĉar li amas ŝin, kaj iel tio

ne ŝajnas prava.”

“Malgraŭe, mi ne certas ke tiel ne estos plej bone

por la knabino,” diris la Birdotimigilo, kiu ŝajnis tre

inteligenta kvankam pajlulo, “ĉar amanta edzo ne

estas ĉiam afabla, sed afabla edzo nepre kontentigas

ian ajn knabinon.”

“Nimi Ami fariĝos Imperiestrino!” anoncis la Stana

Lignohakisto, fiere. “Mi farigos stanan robon por ŝi,

kun stanaj kufoj kaj faldoj, kaj ŝi havos stanajn

pantoflojn, kaj stanajn orelringojn kaj braceletojn, kaj

portos stanan kronon sur sia kapo. Mi estas certa ke

tio multe plaĉos al Nimi Ami, ĉar ĉiuj knabinoj amas

belaĵojn.”

“Ĉu ni iros al la Manĝtula Lando laŭ la Smeralda

Urbo?” demandis la Birdotimigilo, kiu rigardis la

Stanan Lignohakiston kiel la estron de la grupo.

“Mi kredas ke ne,” estis la respondo. “Ni

entreprenas iom delikatan aventuron, ĉar ni serĉas

knabinon kiu timas ke ŝia iama amanto forgesis ŝin.

Estos iom malfacile por mi, nepre vi devas agnoski

tion, kiam mi diros al Nimi Ami ke mi venis edzinigi

ŝin ĉar tia estas mia devo, kaj tial ju malpli da

atestantoj de nia renkontiĝo estos, des pli bone estos

39

La Stana Lignohakisto de Oz

por ni ambaŭ. Trovinte Nimin Amin, kiam ŝi

sukcesos regi sian ĝojon pro nia rekuniĝo, mi

kondukos ŝin al la Smeralda Urbo kaj konigos ŝin al

Ozma kaj Doroteo, kaj al Betinjo Bobin kaj Eta

Troto, kaj ĉiuj niaj aliaj amikoj; sed, se mi ĝuste

memoras, kompatinda Nimi Ami havas akran langon

kiam ŝi koleras, kaj ŝi eble ja koleretos je mi, unue,

ĉar mi tiom longe prokrastis veni al ŝi.”

“Mi povas kompreni tion,” diris Vut sobre. “Sed

kiel ni povos iri al tiu parto de la Manĝtula Lando

kie vi iam loĝis sen trairi la Smeraldan Urbon?”

“Nu, tio estas facila,” la Stanulo certigis lin.

“Mi havas mapon de Oz en mia poŝo,” persistis la

knabo, “kaj ĝi montras ke la Palpbruma Lando, kie

ni nun estas, estas en la okcidento de Oz, kaj la

Manĝtula Lando en la oriento, kaj rekte inter ili

situas la Smeralda Urbo.”

“Tute vere; sed ni iros norden, unue, en la

Gilikulan Landon, kaj tiel ni ĉirkaŭiros la Smeraldan

Urbon,” klarigis la Stana Lignohakisto.

“Tio povos montriĝi danĝera veturo,” respondis la

knabo. “Mi foje loĝadis en unu el la plejsupraj

anguloj de la Gilikula Lando, proksime al Ugabuo,

kaj oni diris al mi ke en tiu norda lando estas multaj

40

!(images/000074.png)

Ĉapitro Tri

uloj kiujn ne estas agrable renkonti. Mi tre zorgis

eviti ilin dum mia veturo suden.”

“Vagisto devus ne timi,” observis la Birdotimigilo,

kiu ŝanceliĝadis laŭ amuza, hazarda maniero, sed ne

postrestis siajn amikojn.

“Timo ne malkuraĝigas,” respondis Vut, dum lia

vizaĝo iomete ruĝiĝis, “sed mi kredas ke estas pli

facile eviti danĝeron ol superi ĝin. La plej

sendanĝera vojo estas la plej bona vojo, eĉ por brava

decidemulo.”

41

La Stana Lignohakisto de Oz

“Ne maltrankviliĝu, ĉar ni ne tre norden iros,”

diris la Imperiestro. “Mia sola deziro estas eviti la

Smeraldan Urbon sen ĉirkaŭiri pli ol necese. Tuj

ĉirkaŭirinte la Smeraldan Urbon ni ekiros suden en

la Manĝtulan Landon, kiun la Birdotimigilo kaj mi

bone konas kaj kie ni havas multajn amikojn.”

“Mi jam iom veturadis en la Gilikula Lando,”

komentis la Birdotimigilo, “kaj kvankam mi devas diri

ke mi renkontis kelkajn strangajn personojn tie

kelkfoje, ĝis nun neniu el ili damaĝis min.”

“Nu, estas egale al mi,” diris Vut, ŝajnigante

trankvilecon. “Danĝeroj, se ili estas neeviteblaj, estas

ofte tre interesaj, kaj mi akceptas iri kien ajn vi du

kuraĝos iri.”

Do ili deiris de la vojo kiun ili laŭiris kaj komencis

veturi nordorienten, kaj dum tiu tuta tago ili estis en

la plaĉa Palpbruma Lando, kaj ĉiuj renkontatoj salutis

la Imperiestron tre respektoplene kaj deziris al li

bonfortunon dum lia veturado. Kiam noktiĝis ili

haltis ĉe domo kie oni amike akceptis ilin kaj kie oni

donis al Vut komfortan liton en kiu dormi.

“Se la Birdotimigilo kaj mi estus solaj,” diris la

Stana Lignohakisto, “ni veturus ankaŭ nokte kaj ne

nur tage; sed ĉar viandulo estas en nia grupo, ni

42

!(images/000088.jpg)

Ĉapitro Tri

devas halti nokte por ke li ripozu.”

“Viando laciĝas post tago da veturado,” aldonis la

Birdotimigilo, “sed pajlo kaj stano neniam laciĝas. Tio

pruvas,” diris li, “ke ni estas iom superaj al homoj

kun kutima konsistaĵo.”

Vut ne povis nei ke li estas laca, kaj li dormis

profunde ĝis la mateno, kiam oni donis al li bonan

matenmanĝon, fume varmegan.

“Al vi ambaŭ mankas multa ĝuo pro via

nemanĝado,” li diris al siaj kunuloj.

“Estas vere,” respondis la Birdotimigilo. “Al ni

mankas suferado pro malsato, kiam manĝaĵoj ne

haveblas, kaj al ni mankas stomakodoloroj kelkfoje.”

Dirante tion, la Birdotimigilo rigardetis la Stanan

Lignohakiston, kiu per kapa gesto konsentis.

Dum tiu tuta dua tago ili veturis senhalte,

distrante unu la alian per rakontoj pri aventuroj kiujn

ili antaŭe spertis kaj aŭskultante deklamadon de

poezio fare de la Birdotimigilo. Li lernis tre multajn

poemojn de Profesoro Ŝancelinsekto kaj amis ripeti

ilin kiam ajn iu akceptis aŭskulti. Kompreneble Vut

kaj la Stana Lignohakisto nun aŭskultis, ĉar ili ne

povis fari ion alian—krom se ili malĝentile forkurus

de sia pajloplena kamarado.

43

La Stana Lignohakisto de Oz

Unu el la deklamaĵoj de la Birdotimigilo estis tia:

“Dolĉas kiu sono efika

Kiel de la pajlo tritika

Kiu krakas ame, tenere?

Ĝi estas brila kaj flava

Mi estas do ĝojohava

Kaj krakas ĉiam senpere.

“Dolĉa pajlo freŝa kaj ora!

Mankas nepre ĉio malglora

En pura plenaĵo, kompakta.

Marŝante ĉiam mi knaras,

Kaj parolaĵojn malŝparas,

Kun odoro bela kaj fakta.

“Ho, ja min tranĉo ne ĝenas

Ĉar ĉe mi sango ne enas,

Mi nenian doloron suferas;

Mi puran pajlon trauzas,

Ĝi min neniam konfuzas,

Eĉ kiam batoj sur min aperas!

“Mi aŭdis popularan la diron

Ke mia kapo havas sopiron

Al cerb’ de brano kaj de tritiko.

Ĉar miaj pensoj ’stas bonaj,

44

!(images/000094.png)

Ĉapitro Tri

Pro la menseroj deponaj,

Superaj al viandmens-logiko.

“Pri mia sorto kontenta,

Pri mia cerbo ne penta,

Malsimile al uloj aliaj;

Se mia pajlo ekputras,

Aŭ ŝafon, kapron ĝi nutras,

Pajleroj novaj fariĝas miaj.”

45

!(images/000103.png)

La Lonoj de Lonio

ĈAPITRO 4

Ĉ i r k a ŭ l a v e s p e r o l a

veturantoj trovis ke ne plu

estas vojo laŭirebla, kaj la

purpuraj nuancoj de la herbo

kaj arboj avertis ilin ke ili

nun estas en la Lando de la

Gilikuloj, kie strangaj popoloj

loĝas en lokoj tute ne konataj

de la aliaj loĝantoj de Oz. La

kampoj estis sovaĝaj kaj

nekultivataj kaj ne estis iaj

46

Ĉapitro Kvar

ajn domoj videblaj. Sed niaj amikoj plu marŝis eĉ

post la sunsubiro, esperante trovi bonan lokon kie Vut

la Vagisto povos dormi; sed kiam tute mallumiĝis kaj

la knabo lacis pro sia longa marŝado, ili haltis tuj en

la mezo de kampo kaj lasis ke Vut prenu sian

vespermanĝon el la manĝaĵoj kiujn li portas en sia

dorsosako. Post tio la Birdotimigilo etendis sin tiel ke

Vut povis uzi lian plenigitan korpon kiel kapkusenon,

kaj la Stana Lignohakisto staris apud ili dum la tuta

nokto, por ke la humideco de la tero ne rustigu liajn

artikojn aŭ senbriligu lian poluron. Kiam ajn la roso

kuŝiĝis sur lian korpon li zorge forviŝis ĝin per tuko,

tiel ke en la mateno la Imperiestro brilis kiel ĉiam en

la radioj de la leviĝanta suno.

Ili vekis la knabon je la mateniĝo kaj la Birdo-

timigilo diris al li:

“Ni trovis ion kuriozan, tial ni devos interkonsiliĝi

pri kion fari.”

“Kion vi trovis?” demandis Vut, defrotante la

dormon el siaj okuloj per siaj fingrartikoj kaj trifoje

oscedante por pruvi ke li estas plene vekiĝinta.

“Afiŝon,” diris la Stana Lignohakisto. “Afiŝon, kaj

alian vojeton.”

“Kion diras la Afiŝo?” demandis la knabo.

47

!(images/000098.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

“Ĝi diras ‘Averto al Ĉiuj Fremduloj: Ne Laŭiru

ĉi tiun Vojon al Lonio’, ” respondis la Birdotimigilo,

kiu povis tre bone legi kiam liaj okuloj estis freŝe

farbitaj.

“Pro tio,” diris la knabo, malfermante sian dorso-

sakon por elpreni iom da matenmanĝo, “ni veturu laŭ

alia direkto.”

Sed ŝajne tio ne plaĉis iun el liaj kunveturantoj.

“Mi preferas vidi kiel aspektas Lonio,” komentis la

Stana Lignohakisto.

48

Ĉapitro Kvar

“Kiam oni veturas, estas malsaĝe maltrafi ian ajn

interesan vidaĵon,” aldonis la Birdotimigilo.

“Sed averto indikas danĝeron,” protestis Vut la

Vagisto, “kaj laŭ mi estas saĝe eviti danĝeron kiam

ajn eble.”

Ili ne respondis al tiu parolo dum kelka tempo.

Poste diris la Birdotimigilo:

“Mi jam eskapis de tiom da danĝeroj, dum mia

vivo, ke mi ne multe timas ian eblan eventon.”

“Nek mi!” kriis la Stana Lignohakisto, svingante

sian scintilantan hakilon ĉirkaŭ sian stanan kapon,

laŭ aro da cirkloj. “Malmulto povas vundi stanon, kaj

mia hakilo estas potenca armilo kontraŭ malamikoj.

Sed nia knabamiko,” li pludiris, serioze rigardante

Vuton, “eble vundiĝus se la popolo de Lonio vere

estas danĝeraj; do mi proponas ke li restu ĉi tie dum

vi kaj mi, Amiko Birdotimigilo, vizitos la mal-

permesitan Urbon Lonio.”

“Ne ĝenu vin pri mi,” konsilis Vut, trankvile.

“Kien ajn vi deziros iri, mi iros, kaj partoprenos en

viaj danĝeroj. Dum mia vagado mi trovis ke estas pli

saĝe resti ekster danĝero ol eniri ĝin, sed tiam mi estis

sola, kaj nun mi havas du potencajn amikojn kiuj

protektos min.”

49

La Stana Lignohakisto de Oz

Do, kiam li jam finis sian matenmanĝon, ili ĉiuj

ekiris laŭ la vojo kondukanta al Lonio.

“Ĝi estas loko pri kiu mi antaŭe ne aŭdis,”

komentis la Birdotimigilo, dum ili proksimiĝis al

densa arbaro. “La loĝantoj eble estas homoj, iuspecaj,

aŭ eble ili estas bestoj, sed kio ajn ili montriĝos, ni

havos interesan historion rakontotatan al Doroteo kaj

Ozma kiam ni reiros.”

La vojo kondukis en la arbaron, sed la grandaj

arboj krekis tiel dense kaj la grimpoplantoj kaj la

arbustaro estis tiom dikaj kaj interplektitaj ke ili

devis fari por si vojon je ĉiu paŝo por pluiri. Unu-

aŭ du-loke la Stanulo, kiu iris la unua por liberigi

la vojon, tranĉis la branĉojn batante per sia hakilo.

Vut tuj sekvis, kaj lasta el la trio venis la

Birdotimigilo, kiu tute ne povus laŭiri la vojon se

liaj kamaradoj ne liberigus ĝin por lia pajloplena

korpo.

Baldaŭ la Stana Lignohakisto puŝis sin tra densajn

arbustojn, kaj preskaŭ falis kapantaŭe en vastan

liberan spacon en la arbaro. La libera spaco estis

ronda, granda kaj ampleksa, sed la supraj branĉoj de

la altaj arboj transetendis sin kaj faris plenan kupolon

aŭ tegmenton por ĝi. Sed strange, ne estis mallume

50

Ĉapitro Kvar

en tiu giganta natura ĉambro en la arbejo, ĉar la loko

brilis per neintensa blanka lumo kiu ŝajne venis el iu

nevidata fonto.

En la ĉambro estis grupo de dekoj da

kuriozuloj, kaj ili tiom mirigis la Stanulon ke Vut

devis flankenpuŝi lian metalan korpon, por ankaŭ

povi vidi. Kaj la Birdotimigilo flankenpuŝis Vuton,

tiel ke la tri veturantoj staris en vico, plenokule

rigardegante.

La uloj kiujn ili vidis estis rondaj kaj pilkecaj;

rondaj korpe, rondaj krure kaj brake, rondaj mane

kaj piede kaj rondaj kape. La sola escepto al la

rondeco estis iomete kava loko sur la supro de

ĉiu kapo, kiu faris ĝin teleretforma anstataŭ

kupolforma. Ili ne havis vestojn sur siaj pufaj

korpoj, nek ili havis hararon. Iliaj haŭtoj estis ĉiuj

palgrizaj, kaj iliaj okuloj estis nur purpuraj

makuloj. Iliaj nazoj estis egale pufaj kiel iliaj

ceteraĵoj.

“Ĉu ili konsistas el kaŭĉuko, vi opinias?” demandis

la Birdotimigilo, kiu rimarkis ke la uloj saltas

moviĝante kaj ŝajnas preskaŭ aere senpezaj.

“Estas malfacile decidi kio ili estas,” respondis Vut.

“Laŭaspekte kovras ilin verukoj.”

51

La Stana Lignohakisto de Oz

La Lonoj—ĉar tiel nomiĝis tiuj uloj—ĝis tiam

faradis multajn aferojn, kelkaj kunludadis, kelkaj

laboradis pri taskoj kaj kelkaj estis en grupoj

parolante; sed je la sono de nekonataj voĉoj, kiuj

eĥis iom laŭte tra la libera spaco, ĉiuj turniĝis

fronte al la entrudiĝintoj. Tiam, kune, ili ĉiuj

antaŭen rapidis, kurante kaj saltante eksterordinar-

rapide.

La Stanan Lignohakiston tiom surprizis tio ke

li ne havis sufiĉan tempon por levi sian hakilon

antaŭ ol la Lunoj atingis ilin. La uloj svingis siajn

pufajn manojn, kiuj aspektis boksogantoj, kaj

bategis la tri veturantojn kiel eble plej forte,

ĉiuflanke. La batoj estis tre molaj kaj tute ne

dolorigis niajn amikojn, sed la atako tute

perpleksigis ilin, tiel ke tre rapide ĉiuj tri ekfalis

plataj sur la teron. Kiam ili estis etenditaj surtere,

multaj Lonoj tenis ilin por malebligi ilian

restariĝon, dum aliaj vindis longajn ŝnurecajn

plantojn ĉirkaŭ ilin, ligante iliajn brakojn kaj

krurojn al iliaj korpoj kaj tiel senpovigante ilin.

“Aha!” kriis la multe plej granda Lono; “ni nun

firme kaptis ilin; do ni portu ilin al Reĝo Bal kaj

juĝigu ilin, kondamnigu ilin kaj distruigu ilin!”

52

Ĉapitro Kvar

Ili devis treni siajn kaptitojn al la centro de la

kupolita ĉambro, ĉar ilia pezo, kompare kun tiu de

la Lonoj, neebligis ilian portiĝon. Eĉ la Birdotimigilo

estis multe pli peza ol la pufaj Lonoj. Sed fine la

grupo haltis antaŭ altigita podio, sur kiu staris ia

trono, kiu konsistis el granda larĝa seĝo, kaj al unu

el la seĝobrakoj estis ligita ŝnuro. Tiu ŝnuro etendiĝis

supren al la tegmento de la kupolo.

Aranĝite antaŭ la podio, la kaptitoj estis permesitaj

sidiĝi, frontante la malplenan tronon.

“Bone!” diris la granda Lono kiu komandis la

grupon. “Nun ni venigu Reĝon Balon por juĝi tiujn

terurajn ulojn kiujn ni tre kuraĝe kaptis.”

Parolante li ekprenis la ŝnuron kaj komencis tiri

laŭeble plej forte. Unu aŭ du aliaj helpis lin, kaj

baldaŭ, dum ili altiris la ŝnuron, la folioj super ili

apartiĝis kaj Lono ekaperis ĉe la alia finaĵo de la

ŝnuro. Li ne bezonis multan tempon por mal-

suprentiriĝi al la trono, kie li sidiĝis kaj estis enligita,

tiel ke li ne reflosos alten.

“Saluton,” diris la Reĝo, palpebrumante al siaj

sekvantoj per siaj purpuraj okuloj; “kio okazas nun?”

“Fremduloj, via Moŝto—fremduloj kaj kaptitoj,”

respondis la granda Lono, pompe.

53

La Stana Lignohakisto de Oz

“Jes ja! Mi vidas ilin. Mi vidas ilin tre klare,” kriis

la Reĝo, kaj liaj purpraj okuloj elstaris dum li rigardis

la tri kaptitojn. “Kiaj kuriozaj bestoj! Ĉu danĝeraj, vi

kredas, mia bona Panta?”

“Mi timas ke jes, via Moŝto. Kompreneble, eble

ili ne estas danĝeraj, sed ni ne risku. Sufiĉaj

akcidentoj jam trafas nin la povrajn Lonojn, kaj mi

konsilas kondamni kaj distruigi ilin kiel eble plej

rapide.”

“Silentu pri via konsilado,” diris la monarĥo,

per senplezura tono. “Kiu estas Reĝo ĉi tie? Vi

aŭ Mi?”

“Ni Reĝigis vin ĉar vi estas malpli saĝa ol ni aliaj,”

respondis Panta Lono, indigne. “Mi mem povus esti

Reĝo, se mi volus, sed al mi ne plaĉas la multa laboro

kaj la respondeco.”

Dirante tion la granda Lono arogante paŝis tien

kaj reen en la spaco inter la trono de Reĝo Bal kaj

la kaptitoj, kaj laŭaspekte tre imponis la aliajn Lonojn

lia defio. Sed subite aŭdiĝis laŭta krako kaj Panta

Lono tuj malaperis, kio multe mirigis la

Birdotimigilon, la Stanan Lignohakiston kaj Vut la

Vagiston, kiuj vidis sur la loko kie la grandulo antaŭe

staris amaseton da mola, sulketoplena haŭto kiu

54

Ĉapitro Kvar

aspektis kolapsinta kaŭĉuka balono.

“Jen!” kriis la Reĝo. “Mi supozis ke tio okazos. La

aroganta fiulo volis pufigi sin ĝis li estas pli granda

ol ĉiuj aliaj, kaj jen la rezulto de lia stulteco.

Ekpumpu, iuj el vi, kaj reblovu en lin.”

“Ni devos ripari la truon unue, via Moŝto,”

proponis unu el la Lonoj, kaj la kaptitoj rimarkis ke

neniu el ili aspektis surprizita nek ŝokita pro la

malfeliĉa akcidento trafinta Pantan.

“Bone,” malafable murmuris la Reĝo. “Venigu

Tilon por ripari lin.”

Unu aŭ du forkuris kaj baldaŭ revenis sekvate de

virina Lono kiu surportis gigantajn pufitajn

kaŭĉukajn jupojn. Ankaŭ purpura plumo estis ligita

al veruko sur la supro de ŝia kapo, kaj ĉirkaŭ ŝia talio

estis zono el fibraj plantoj, sekigitaj kaj fortaj, kiuj

aspektis ŝnuraj.

“Eklaboru, Til,” ordonis Reĝo Bal. “Panta ĵus

eksplodis.”

La Lonino prenis la amasaĵon de haŭto kaj zorge

ekzamenis ĝis trovi truon en unu piedo. Tiam ŝi tiris

ŝnurfibron el sia zono, kaj kuntirinte la randojn de

la truo, ŝi firme kunligis ilin per la ŝnuro, tiel farante

tian kuriozan verukon kian rimarkis la fremduloj sur

55

La Stana Lignohakisto de Oz

tiom da Lonoj. Farinte tion, Til Lono ĵetis la

haŭtaĵon al la aliaj Lonoj kaj estis forironta kiam ŝi

ekrimarkis la kaptitojn kaj haltis por inspekti ilin.

“Jen ja!” diris Til; “kiaj teruraj bestoj. El kie ili

venis?”

“Ni kaptis ilin,” respondis Lono.

“Kaj kion vi faros pri ili?” demandis la Lonino.

“Eble ni kondamnos ilin kaj truigos ilin,”

respondis la Reĝo.

“Nu,” diris ŝi, ankoraŭ rigardante la kaptitojn, “mi

ne certas ke ili truiĝos. Ni provu.”

Unu el la Lonoj kuris al la rando de la arbaro kaj

rapide revenis kun longa akra dorno. Li rigardetis al

la Reĝo, kiu kapjesis konsente, kaj antaŭenkuris kaj

puŝis la dornon en kruron de la Birdotimigilo. La

Birdotimigilo nur ridetis kaj diris nenion, ĉar la dorno

tute ne dolorigis lin.

Post tio la Lono provis piki kruron de la Stana

Lignohakisto, sed la stano nur malakrigis la pinton

de la dorno.

“Ĝuste tion mi antaŭsupozis,” diris Til,

palpebrumante per siaj purpuraj okuloj kaj skuante

sian pufan kapon; sed ĝuste tiam la Lono puŝis la

dornon en kruron de Vut la Vagisto, kaj kvankam ĝi

56

!(images/000014.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

estis iom malakrigita, ĝi tamen estis sufiĉe akra por

dolorigi.

“Aŭ!” kriis Vut, kaj li batis per sia kruro tiel

energie ke la feblaj ligiloj dispartiĝis. Lia piedo trafis

la Lonon—kiu ankoraŭ klinis sin super li—rekte sur

la pufa stomako, kaj ĵetis lin alten en la aeron. Kiam

li estis alte super iliaj kapoj li eksplodis per laŭta

“pop” kaj lia haŭto falis sur la teron.

“Mi vere kredas,” diris la Reĝo, rulante siajn

makulokulojn timoplene, “ke Panta pravis dirante ke

tiuj kaptitoj estas danĝeraj. Ĉu la pumpilo estas

preta?”

Kelkaj Lonoj jam enpuŝis grandan surradan

maŝinon antaŭ la tronon kaj nun ili prenis la haŭton

de Panta kaj komencis pumpi aeron en ĝin.

Malrapide ĝi ŝveliĝis ĝis la Reĝo kriis “Halt!”

“Ne, ne!” kriis Panta, “mi ankoraŭ ne estas sufiĉe

granda.”

“Vi ne fariĝos pli granda,” deklaris la Reĝo. “Antaŭ

ol eksplodi vi estis pli granda ol ni la aliaj, kaj tio

fierigis kaj arogantigis vin. Nun vi estas iom malpli

granda ol la ceteraj, kaj vi daŭros pli longe kaj estos

pli humila.”

“Pumpu min—pumpu min!” ploris Panta. “Se ne,

58

!(images/000056.png)

Ĉapitro Kvar

vi rompos mian koron.”

“Se ni pli pumpos ni rompos vian haŭton,”

respondis la Reĝo.

Do la Lonoj ĉesis pumpi aeron en Pantan, kaj

forpuŝis lin de la pumpilo. Li certe estis pli humila

ol antaŭ sia akcidento, ĉar li rampis en la fonon kaj

nenion plian diris.

“Nun pumpu la alian,” ordonis la Reĝo. Til jam

riparis lin, kaj la Lonoj ekpumpis lin ĝis li pleniĝis

per aero.

59

La Stana Lignohakisto de Oz

Dum tiuj lastaj kelkaj momentoj neniu multe

atentis la kaptitojn, do Vut, trovinte siajn krurojn

liberaj, rampis al la Stana Lignohakisto kaj frotis la

ligilojn kiuj ankoraŭ estis ĉirkaŭ liaj brakoj kaj korpo

kontraŭ la akran randon de la hakilo, kiu rapide

tranĉis ilin.

La knabo nun estis libera, kaj la dorno kiun la

Lono puŝis en lian kruron kuŝadis nerimarkata sur la

tero, kie la ulo faligis ĝin kiam li eksplodis. Vut

antaŭen klinis sin kaj prenis la dornon, kaj dum la

Lonoj okupis sin rigardante la pumpilon, la knabo

eksaltis sur siajn piedojn kaj subite kuris kontraŭ la

grupon.

“Pop”—“pop”—“pop!” sonis tri el la Lonoj, kiam

la Vagisto pikis ilin per sia dorno, kaj je la sonoj la

aliaj turnis sin por rigardi kaj vidis sian endanĝeriĝon.

Kriante pro timo ili forsaltis ĉiudirekten, disirante

ĉirkaŭ la libera spaco, kaj Vut la Vagisto senhezite

ĉasis ilin. Kvankam ili povis kuri multe pli rapide ol

la knabo, ili ofte stumblis kaj falis, aŭ obstrukcis unu

la alian, tiel ke li sukcesis kapti plurajn kaj piki ilin

per sia dorno.

Mirigis lin vidi kiel facile la Lonoj eksplodas.

Kiam elfluis la aero ili estis tute senhelpaj. Til

60

Ĉapitro Kvar

Lono estis unu el tiuj kiuj kuris kontraŭ lian

dornon kaj multaj aliaj suferis saman sorton. La

uloj ne povis eskapi el la loko, sed pro sia timego

multaj saltis supren kaj kaptis branĉojn de la arboj,

kaj poste grimpis kien la dorno ne povis atingi

ilin.

Vut tre laciĝis ĉasante ilin, do li haltis kaj

revenis, anhelante, al kie sidas liaj amikoj, ankoraŭ

ligitaj.

“Tre bone farite, mia Vagisto,” diris la Stana

Lignohakisto. “Estas evidente ke ni ne bezonas plu

timi tiujn pufulojn, do bonvolu malligi nin kaj ni plu

veturos.”

Vut malligis la Birdotimigilon kaj helpis lin stariĝi.

Poste li liberigis la Stanan Lignohakiston, kiu stariĝis

sen helpo. Ĉirkaŭrigardante ili vidis ke la sola

restanta Lono atingebla estas Bal Lono, la Reĝo, kiu

restas sidante en sia trono, rigardante la puniĝon de

sia popolo kun perpleksaspekto en siaj purpuraj

okuloj.

“Ĉu mi truigu la Reĝon?” la knabo demandis al

siaj kunuloj.

Reĝo Bal sendube aŭdis la demandon, ĉar li palpis

la ŝnuron kiu ligis lin al la trono kaj sukcesis liberigi

61

!(images/000106.png)

!(images/000035.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

ĝin. Tuj li flosis supren ĝis li atingis la folian

kupolon, kaj apartiginte la branĉojn li malaperis el

ilia vidpovo. Sed la ŝnuro kiu estis ligita al lia korpo

ankoraŭ estis konektita al la brako de la trono, kaj ili

sciis ke ili povos remalsuprentiri lian Moŝton se ili

volos.

“Lasu lin,” proponis la Birdotimigilo. “Li ŝajnas

sufiĉe bona reĝo por sia kurioza popolo, kaj post nia

foriro la Lonoj devos multe labori por pumpi ĉiujn

truigitajn de Vut.”

“Ĉiu el ili devus esti eksplodigita,” deklaris Vut,

kiu koleris ĉar lia kruro ankoraŭ doloras.

“Ne,” diris la Stana Lignohakisto, “tio ne estus

vere justa. Ili tute prave kaptis nin, ĉar ni ne rajtis

trudi nin ĉi tien, post la averto ke ni fortenu nin de

Lonio. Jen ilia lando, ne nia, kaj ĉar la kompatinduloj

ne povas foriri el la libera spaco, ili ne povos damaĝi

iun escepte de tiuj kiuj pro scivolemo aŭdacas, kiel

ni, veni ĉi tien.”

“Bone dirite, mia amiko,” konsentis la Birdo-

timigilo. “Ni vere ne rajtis ĝeni ilian trankvilecon kaj

komforton; do ni foriru.”

Ili facile trovis la lokon kie ili trudis sin en la

lokon, do la Stana Lignohakisto flankenpuŝis la

64

!(images/000050.png)

Ĉapitro Kvar

arbustaron kaj la unua komencis laŭiri la padon. La

Birdotimilo nun sekvis, kaj lasta estis Vut, kiu

rerigardis kaj vidis ke la Lonoj ankoraŭ kroĉas sin al

la branĉoj de la arboj kaj rigardas siajn ekskaptitojn

per timoplenaj okuloj.

“Sendube ili ĝoje vidas nian foriron,” komentis la

knabo, kaj, ridante pro la feliĉa fino de la aventuro,

li sekvis siajn kamaradojn laŭ la vojo.

65

!(images/000054.png)

S-ino Jup, la Gigantino

ĈAPITRO 5

Kiam ili atingis la finon de

la vojeto, kie ili unue vidis la

avertafiŝon, ili komencis

transiri la landon laŭ orienta

direkto. Antaŭ longe ili

atingis Ondantan Terenon,

kie estis aro da montetoj kaj

v a l o j k a j k i e k o n s t a n t a

grimpado kaj subirado estis

necesaj, kaj ilia veturo nun

fariĝis teda, ĉar grimpinte

66

Ĉapitro Kvin

ĉiun monteton ili trovis antaŭ si nenion en la suba

valo—krom herbon, aŭ fiherbon aŭ ŝtonojn.

Supren kaj malsupren ili iradis dum horoj, kaj

nenio interrompis la monotonecon de la pejzaĝo, ĝis

fine, kiam ili supreniris monteton pli altan ol kutime,

ili vidis tasforman valon antaŭ si en kies centro staris

enorma kastelo, konstruita el purpuraj ŝtonoj. La

kastelo estis alta kaj larĝa kaj longa, sed sen turoj kaj

turetoj. Kiom ili povis vidi, estis nur unu fenestreto

kaj unu granda pordo ĉiuflanke de la granda

konstruaĵo.

“Estas strange!” meditis la Birdotimigilo. “Mi tute

ne suspektis ke tia granda kastelo ekzistas en ĉi tiu

Gilikula Lando. Kiu, do, loĝas ĉi tie?”

“Ŝajnas al mi, el tia distanco,” komentis la Stana

Lignohakisto, “ke ĝi estas la plej granda kastelo kiun

mi iam vidis. Ĝi vere estas tro granda por utiligo, kaj

neniu povus malfermi aŭ fermi tiujn grandajn

pordojn sen ŝtupetaro.”

“Eble, se ni pliproksimiĝos, ni trovos ĉu aŭ ne iu

loĝas tie,” sugestis Vut. “Laŭaspekte, neniu loĝas tie.”

Plu ili iris, kaj kiam ili atingis la centron de la

valo, kie staris la granda ŝtona kastelo, komencis

mallumiĝi. Do ili hezitis pri kion fari.

67

La Stana Lignohakisto de Oz

“Se amikemaj personoj hazarde loĝas ĉi tie,” diris

Vut, “mi volonte akceptos liton; sed se malamikoj

okupas la ejon, mi preferas dormi sur la tero.”

“Kaj se tute neniu loĝas ĉi tie,” aldonis la

Birdotimigilo, “ni povos eniri kaj ekposedi ĝin kaj

senti nin kiel enhejme.”

Parolante li pliproksimiĝis al unu el la grandaj

pordoj, kiu estis trioble pli alta kaj larĝa ol iu ajn

pordo kiun li ĝis tiam vidis en domo, kaj tie li trovis,

gravuritajn per grandaj literoj sur ŝtono super la

pordejo, la vortojn:

“ K A S T E L O J U P ”

“Oho!” li kriis; “mi rekonas la ejon nun. Verŝajne

ĝi estis la hejmo de S-ro Jup, terura giganto kiun mi

vidis kaptita en kaĝo, tre for de ĉi tie. Tial ĉi tiu

kastelo verŝajne estas neokupata kaj ni povos uzi ĝin

laŭdezire.”

“Jes, jes,” diris la Stana Imperiestro, kapjesante;

“ankaŭ mi memoras S-ron Jup. Sed kiel ni eniros lian

neokupatan kastelon? La riglilo de la pordo estas

tiom super niaj kapoj ke neniu el ni povas atingi

ĝin.”

Ili pripensis tiun problemon dum kelka tempo, kaj

post tio Vut diris al la Stanulo:

68

!(images/000059.jpg)

Ĉapitro Kvin

“Se mi staros sur viaj ŝultroj, mi kredas ke mi

povos malrigli la pordon.”

“Grimpu, do,” estis la respondo, kaj kiam la knabo

staris sur la stanaj ŝultroj de Noĉjo Hakisto li

sukcesis, kvankam apenaŭe, atingi la riglilon kaj levi

ĝin.

Tuj la pordo apertiĝis, ĝiaj grandaj ĉarniroj grincis

kvazaŭ proteste, do Vut saltis malsupren kaj sekvis

siajn

akompanantojn

en

grandan

senmeblan

koridoron. Apenaŭ la trio estis interne, ili aŭdis la

pordon brufermiĝi malantaŭ ili, kaj tio mirigis ilin

ĉar neniu tuŝis ĝin. Ĝi fermiĝis propravole, kvazaŭ

per magio. Krome, la riglilo estis sur la ekstera flanko,

kaj penso ektrafis ĉiun el ili ke nun ili estas kaptitoj

en ĉi tiu nekonata kastelo.

“Tamen,” murmuris la Birdotimigilo, “ni ne kulpas

pri kio estis neevitebla; do ni antaŭeniru brave kaj

vidu kio estas videbla.”

Estis tre mallume en la koridoro, nun post la

fermiĝo de la ekstera pordo, do dum ili stumbladis

laŭ ŝtona koridoro ili tenis sin proksimaj unu al alia,

ne sciante kia danĝero verŝajne trafos ilin.

Subite milda brilo ĉirkaŭis ilin. Ĝi pligrandiĝis, ĝis

ili povis vidi la ĉirkaŭaĵojn klare. Ili jam atingis la

69

La Stana Lignohakisto de Oz

finon de la koridoro kaj antaŭ ili estis nova granda

pordo. Ĝi senbrue ekapertiĝis antaŭ ili, sen ies helpo,

kaj tra la pordejo ili rimarkis grandan ĉambron, kies

muroj estis tegitaj per platoj el pura oro, multe

poluritaj.

Ĉi tiu ĉambro ankaŭ estis iluminata, kvankam ili

ne povis vidi lampojn, kaj en ĝia centro estis granda

tablo ĉe kiu sidis grandega virino. Ŝi estis vesita per

arĝentaj roboj broditaj per gajaj flordesegnoj, kaj

super tiu belega vesto estis mallonga ŝirmvesto el

kompleksa puntaĵo. Tia ŝirmvesto ja ne ŝirmis, kaj ne

konvenis al la bela robo, sed malgraŭ tio la grandega

virino surportis ĝin. La tablo ĉe kiu ŝi sidis estis

kovrita de blanka tuko kaj sur ĝi estis oraj teleroj, do

la veturantoj surprizate vidis ke ili rekontas la

Gigantinon dum ŝi vespermanĝas.

Ŝi havis la dorson iliadirekte kaj eĉ ne turnis sin,

sed prenante paneton de telero ŝi komencis surŝmiri

buteron kaj diris per voĉo kiu estis granda kaj basa

sed ne precipe malagrabla:

“Kial ne eniri kaj lasi la pordon fermiĝi? Vi kaŭzas

aertrafluon kaj mi malvarmumos kaj ternos. Kiam mi

ternas mi ekkoleretas kaj kiam mi koleretas mi riskas

fari ion fian. Envenu, malsaĝaj fremduloj; envenu!”

70

Ĉapitro Kvin

Pro tiu urĝo ili eniris la ĉambron kaj proksimiĝis

al la tablo, ĝis ili staris vizaĝ-al-vizaĝe al la granda

Gigantino. Ŝi plu manĝadis, sed ridetis iom kurioze

dum ŝi rigardis ŝin. Vut rimarkis ke la pordo silente

fermiĝis post ilia eniro, kaj tio tute ne plaĉis al li.

“Nu,” diris la Gigantino, “kian pravigon vi povas

pretendi?”

“Ni ne sciis ke iu loĝas ĉi tie, Sinjorino,” klarigis

la Birdotimigilo; “do, ĉar ni estas veturantaj kaj

fremdaj en ĉi tiu regiono, kaj deziris trovi lokon kie

nia knabamiko povos dormi, ni kuraĝis eniri vian

kastelon.”

“Vi sciis ke ĝi estas privata posedaĵo, mi supozas?”

diris ŝi, metante buteron sur alian paneton.

“Ni vidis la vortojn ‘Kastelo Jup’ super la pordo,

sed ni sciis ke S-ro Jup estas kaptita en kaĝo en tre

fora parto de la lando Oz, do ni decidis ke neniu

nun estas en la loĝejo kaj ke ni povus uzi la kastelon

por la nokto.”

“Mi komprenas,” komentis la Gigantino, skuetante

sian kapon kaj denove ridetante laŭ sia kurioza

maniero—maniero kiu horortremigis lin. “Vi ne sciis

ke S-ro Jup havas edzinon, nek ke post lia kruela

kaptiĝo lia edzino plu loĝas en lia kastelo kaj

71

La Stana Lignohakisto de Oz

mastrumas ĝin laŭ sia plaĉo.”

“Kiu kaptis S-ron Jup?” demandis Vut, serioze

rigardante la virinon.

“Fimalamikoj. Homoj kiuj malbonvole obĵetis

kiam Jup prenis iliajn bovinojn kaj ŝafojn kiel

manĝaĵon. Mi tamen devas agnoski ke Jup estis

malbonhumora kaj li emis bati kelkajn domojn,

fojfoje, kiam li koleris. Do unu tagon la etuloj venis

en granda amaso kaj kaptis S-ron Jup, kaj forportis

lin al kaĝo ie en la montaro. Mi ne scias kie ĝi estas,

kaj ne gravas al mi, ĉar mia edzo malbone traktis min

kelkfoje, forgesante la respekton kiun gigantino rajtas

ricevi de giganto. Ofte li piedbatis miajn tibiojn, kiam

mi rifuzis servi lin. Do mi ĝojas pro lia foresto.”

“Min surprizas ke oni ne ankaŭ kaptis vin,”

komentis Jup.

“Nu, mi estis tro lerta por ili,” diris ŝi, ekridante,

kio kaŭzis tian venteton ke la ŝanceliĝema Birdo-

timigilo estis preskaŭ deblovita kaj devis ekpreni sian

amikon Noĉjo Hakisto por firmigi sin. “Mi vidis la

homojn veni,” daŭrigis S-ino Jup, “kaj sciante ke ili

intencas fiagon mi transformis min en muson kaj

kaŝis min en ŝranko. Post ilia foriro, kiam ili

kunportis mian tibibatantan edzon, mi retransformis

72

Ĉapitro Kvin

min en mian antaŭan formon, kaj ĉi tie mi loĝas

ekde tiam en paco kaj komforto.”

“Ĉu vi do estas Sorĉistino?” demandis Vut.

“Nu, ne precize Sorĉistino,” ŝi respondis, “sed mi

estas Transformartistino. Alivorte, mi estas pli

Jukuhuo ol Sorĉistino, kaj kompreneble vi scias ke la

Jukuhuoj estas la plej lertaj magiistoj en la mondo.”

La veturantoj silentis dum kelka tempo, mal-

komforte pripensante tiun deklaron kaj ĝian eblan

efikon je ilia estonteco. Sendube la Gigantino volonte

kaptis ilin; tamen ŝi parolis tiel gaje, per sia granda

voĉo, ke ĝis nun ili tute ne estis alarmitaj.

Post iom da tempo la Birdotimigilo, kies

cerbomiksaĵo senhalte funkciadis, demandis al la

virino:

“Ĉu ni konsideru vin nia amikino, S-ino Jup, aŭ

ĉu vi intencas esti nia malamikino?”

“Mi neniam havas amikojn,” ŝi diris per tono

indikanta ordinaran fakton, “ĉar amikoj trofamiliar-

iĝas kaj ĉiam forgesas atenti proprajn aferojn. Sed mi

ne estas via malamiko; nu, ankoraŭ ne. Efektive, al

mi plaĉas via veno, ĉar mia vivo ĉi tie estas iom

soleca. Ĉeestas neniu kun kiu mi povas paroli, ekde

kiam mi transformis Polikromon, la Filinon de la

73

La Stana Lignohakisto de Oz

Ĉielarko, en kanaribirdon.”

“Kiel vi sukcesis fari tion?” demandis la Stana

Lignohakisto, mirante. “Polikromo estas potenca

feino!”

“Ŝi est is,” diris la Gigantino; “sed nun ŝi estas

kanaribirdo. Unu tagon post pluvo Polikromo

fordancis de la Ĉielarko kaj ekdormis sur malgranda

altaĵo en ĉi tiu valo, ne tre for de mia kastelo. La

suno ekaperis kaj forpelis la Ĉielarkon, kaj antaŭ ol

Poli vekiĝis, mi kaŝe eliris kaj transformis ŝin en

kanaribirdon en ora kaĝo ornamita per diamantoj. La

kaĝo estis por ke ŝi ne forflugu. Mi supozis ke ŝi

kantos kaj parolos kaj ke ni bone distros nin; sed ŝi

tute ne montriĝis bona kunulo. Ekde la momento de

sia transformiĝo ŝi rifuzas diri eĉ unusolan vorton.”

“Kie ŝi nun estas?” demandis Vut, kiu aŭdis

rakontojn pri bela Polikromo kaj multe interesiĝis pri

ŝi.

“La kaĝo pendas en mia dormoĉambro,” diris la

Gigantino, manĝante plian paneton.

La veturantoj nun estis malpli komfortaj kaj pli

suspektemaj pri la Gigantino ol antaŭe. Se Polikromo,

la Filino de la Ĉielarko, kiu estis vera feino, estis

transformita kaj sklavigita de ĉi tiu grandega virino,

74

Ĉapitro Kvin

kiu pretendis esti Jukuhuo, kio eble okazos al ili

mem? Diris la Birdotimigilo, tordante sian plenigitan

kapon por rigardi cele S-inon Jup:

“Ĉu vi scias, Sinjorino, kiuj ni estas?”

“Kompreneble,” diris ŝi; “pajlulo, stanulo kaj

knabo.”

“Ni estas tre gravaj personoj,” deklaris la Stana

Lignohakisto.

“Des pli bone,” ŝi respondis. “Mi ĝuos vian ĉeeston

eĉ pli pro tio. Ĉar mi intencas restigi vin ĉi tie dum

mia tuta vivo, por distri min kiam mi sentos solecon.

Kaj,” ŝi aldonis nerapide, “en ĉi tiu Valo tute neniu

mortas.”

Al ili tute ne plaĉis tiu parolo, do la Birdotimigilo

sulkigis sian frunton laŭ maniero kiu ridetigis S-inon

Jup, dum la Stana Lignohakisto mienis tiom feroce

ke S-ino Jup ridis. La Birdotimigilo suspektis ke ŝi

ridos, do li glitis malantaŭ siajn amikojn por eskapi

de la vento de ŝia spiro. De tiu sekura pozicio li diris

averte:

“Ni havas potencajn amikojn kiuj baldaŭ venos

liberigi nin.”

“Do ili venu,” ŝi respondis, per tono iom

malestima. “Kiam ili alvenos ili trovos nek knabon,

75

!(images/000065.png)

!(images/000069.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

nek stanulon, nek birdotimigilon, ĉar morgaŭ matene

mi intencas transformi vin ĉiujn en aliajn formojn,

tiel ke vi ne estos rekoneblaj.”

Tiu minaco plenigis ilin per senespero. La

bonhumora Gigantino estis pli terura ol ili imagis. Ŝi

povis rideti kaj surporti belajn vestojn kaj samtempe

esti eĉ pli kruela ol ŝia fiedzo.

Kaj la Birdotimigilo kaj la Stana Lignohakisto

penis elpensi metodon eskapi el la kastelo antaŭ la

mateno, sed ŝajne ŝi legis iliajn pensojn kaj kapneis.

“Ne trovigligu viajn kompatindajn cerbojn,” diris

ŝi. “Vi ne povos eskapi de mi, negrave kiom vi provos.

Sed kial vi volas eskapi? Mi donos al vi novajn

formojn multe pli bonajn ol tiuj kiujn vi nun havas.

Estu kontentaj pri via sorto, ĉar malkontento

kondukas al malfeliĉo, kaj malfeliĉo, negrave

kiuforma, estas la plej granda malbonaĵo kiu povas

okazi.”

“Kiajn formojn vi intencas doni al ni?” demandis

Vut serioze.

“Mi ankoraŭ ne decidis. Mi prisonĝos tion ĉinokte,

do en la mateno mi estos decidinta kiel tranformi vin.

Eble vi preferus elekti proprajn transformojn?”

“Ne,” diris Vut, “mi preferas resti kia mi estas.”

78

!(images/000078.png)

Ĉapitro Kvin

“Strange,” ŝi respondis. “Vi estas eta, kaj vi estas

malforta; kia vi estas, vi vere ne multon valoras. Via

plej bona karakteraĵo estas ke vi vivas, ĉar mi povos

fari el vi ian vivan estaĵon kio estos tre multe pli bona

ol via nuna formo.”

Ŝi prenis plian paneton de telero kaj trempis ĝin

en poton da mielo kaj trankvile komencis manĝi ĝin.

La Birdotimigilo rigardis ŝian agon penseme.

“Ne estas grenkampoj en via Valo,” diris li; “kie

do vi akiris la farunon el kiu vi faris viajn panetojn?”

79

La Stana Lignohakisto de Oz

“Jen ja! ĉu vi kredas ke mi ĝenus min per pretigo

de panetoj el faruno?” ŝi respondis. “Tio estas multe

tro teda proceso por Jukuhuo. Mi elmetis kelkajn

kaptilojn ĉiposttagmeze kaj kaptis multajn kampo-

musojn, sed ĉar mi ne ŝatas manĝi musojn, mi

transformis ilin en varmegajn panetojn por mia

vespermanĝo. La mielo en ĉi tiu poto iam estis

vesponesto, sed transformite ĝi fariĝis dolĉa kaj

bongustega. Kiam mi deziras manĝi, mi nur bezonas

preni ion kion mi ne volas konservi, kaj transformi

ĝin en kian ajn manĝaĵon mi ŝatas, kaj manĝas ĝin.

Ĉu vi malsatas?”

“Mi ne manĝas, dankon,” diris la Birdotimigilo.

“Nek mi,” diris la Stana Lignohakisto.

“Mi ankoraŭ havas iom da natura manĝaĵo en mia

dorsosako,” diris Vut la Vagisto, “kaj mi preferas

manĝi tion pli ol vesponestaĉon.”

“Ĉiu laŭ sia gusto,” diris la Gigantino senzorge,

kaj nun, ĉar ŝi jam finis sian vespermanĝon, ŝi

stariĝis, kunfrapis siajn manojn, kaj la manĝotablo tuj

malaperis.

80

!(images/000080.png)

La Magio de Jukuhuo

ĈAPITRO 6

Vut vidis tre malmulte da

magio dum sia vagado, sed la

Birdotimigilo kaj la Stana

L i g n o h a k i s t o v i d i s t r e

multajn specojn de magio

dum siaj vivoj, tamen ĉiujn

tri imponis la kapabloj de

S-ino Jup. Ŝi ne alprenis iajn

m i s t e r a j n m i e n o j n n e k

indulgis sin per ĉantoj aŭ

mistikaj ritoj, kiel la plej

81

La Stana Lignohakisto de Oz

multaj sorĉistinoj, nek estis la Gigantino maljuna kaj

malbela aŭ aspekte aŭ miene malagrabla. Tamen ŝi

timigis siajn kaptitojn pli ol povus sorĉistino.

“Bonvolu sidi,” ŝi diris al ili, dum ŝi sidigis sin

mem en grandan fotelon kaj etendis siajn bele

broditajn jupojn por ke ili admiru ilin. Sed ĉiuj seĝoj

en la ĉambroj estis tiom altaj ke niaj amikoj ne povis

surgrimpi al la sidejoj. S-ino Jup observis tion kaj

gestis per mano, kaj tuj ora ŝtupetaro ekaperis apogate

de seĝo kontraŭ ŝia propra.

“Algrimpu,” diris ŝi, kaj ili obeis; la Stana

Lignohakisto kaj la knabo helpis la malpli lertan

Birdotimigilon. Kiam ili ĉiuj sidis en vico sur la

kuseno de la seĝo, la Gigantino pludiris: “Nun

rakontu al mi kial vi venis ĉidirekten, kaj el kie vi

venis kaj kion vi celas.”

Do la Stana Lignohakisto rakontis al ŝi pri Nimi

Ami, kaj sia decido trovi kaj edzinigi ŝin, kvankam

li ne havas Amantan Koron. La rakonto ŝajne

amuzis la grandan virinon, kiu post tio komencis

demandadi al la Birdotimigilo kaj unuafoje en sia

vivo ŝi aŭdis pri Ozma de Oz, kaj pri Doroteo kaj

Joĉjo Kukurbokapo kaj D-ro Pipt kaj Tiktoko kaj

multaj Ozuloj kiuj estas bone konataj en la

82

Ĉapitro Ses

Smeralda Urbo. Ankaŭ Vut devis rakonti sian

historion, kiu estis tre simpla kaj ne necesigis multan

tempon. La Gigantino multe ridis kiam la knabo

rakontis iliajn aventurojn en Lonio, sed ŝi diris ke

ŝi nenion scias pri la Lonoj ĉar ŝi neniam foriras el

la Valo.

“Estas fiuloj kiuj volonte kaptus min, same kiel

mian gigantan edzon S-ro Jup,” diris ŝi; “do mi restas

enhejme kaj atentas miajn proprajn aferojn.”

“Se Ozma scius ke vi aŭdacas fari magiadon sen

ŝia konsento, ŝi severe punus vin,” deklaris la

Birdotimigilo, “ĉar ĉi tiu kastelo estas en la Lando

Oz, kaj neniuj personoj en la Lando Oz rajtas fari

magiadon escepte de Glinda la Bona kaj la

malgranda Sorĉisto kiu loĝas kun Ozma en la

Smeralda Urbo.”

“Fi al via Ozma!” kriis la Gigantino, klakante per

siaj fingroj moke. “Kiel gravas al mi knabino kiun mi

neniam vidis kaj kiu neniam vidis min?”

“Sed Ozma estas feino,” diris la Stana

Lignohakisto, “kaj tial ŝi estas tre potenca. Ankaŭ, nin

protektas Ozma, kaj se vi damaĝus nin iumaniere tio

multege kolerigus ŝin.”

“Kion mi faras ĉi tie, en mia propra privata kastelo

83

La Stana Lignohakisto de Oz

en ĉi tiu soleca Valo—kien venas neniu escepte de

stultuloj kiaj vi—tio neniam estos raportita al via

feina Ozma,” oponis la Gigantino. “Ne penu

fortimigi min de mia intenco, kaj ne lasu vin timiĝi,

ĉar estas plej bone brave renkonti neeviteblaĵojn. Mi

nun enlitiĝos, kaj en la mateno mi donos al vi ĉiuj

novajn formojn, kiaj estos pli interesaj por mi ol tiuj

kiujn vi nun portas. Bonan nokton kaj agrablajn

sonĝojn.”

Dirinte tion, S-ino Jup stariĝis el sia seĝo kaj

marŝis tra pordejo en alian ĉambron. Tiom peza estis

la tretado de la Gigantino ke eĉ la muroj de la granda

ŝtona kastelo tremis dum ŝi paŝis. Ŝi fermis la pordon

de sia dormoĉambro malantaŭ si, kaj subite la lumo

estingiĝis kaj la tri kaptitoj trovis sin en plena

mallumo.

La Stanan Lignohakiston kaj la Birdotimigilon

tute ne ĝenis la mallumo, sed Vut la Vagisto

maltrankvilis ĉar li estis lasita en tiu stranga loko

laŭ tiu stranga maniero, kaj li ne povis vidi eblan

minacan danĝeron.

“Ĉu la granda virino tamen ne povus doni al mi

liton?” li diris al siaj kunuloj, kaj li apenaŭ parolis

kiam li sentis ion premi sin kontraŭ liajn krurojn,

84

Ĉapitro Ses

kiuj pendis de la kuseno de la seĝo. Li malsupren

klinis sin, etendis manon kaj trovis ke lito ekaperis,

kun matraco kaj kovriloj, tute kompleta. Li ne

malŝparis tempon sed tuj glitis sur la liton kaj baldaŭ

profunde dormis.

Dum la nokto la Birdotimigilo kaj la Imperiestro

diskutis mallaŭtavoĉe, kaj ili moviĝis el la seĝo kaj

trairis zorge la tutan ĉambron, palpante por trovi ian

kaŝitan risorton kiu eble malfermos pordon aŭ

fenestron kaj permesos ke ili eskapu.

La mateno trovis ilin ankoraŭ sensukcesaj dum sia

serĉo kaj tuj kiam lumiĝis la lito de Vut ekmalaperis,

kaj li falis sur la plankon kaj la falbato rapide vekis

lin. Post iom da tempo la Gigantino venis el sia

litoĉambro, surhavante alian robon kiu estis egale

multornamita kiel tiu kiun ŝi surportis la antaŭan

vesperon, kaj ankaŭ surhavante la belan puntan

antaŭŝirmveston. Sidiĝinte en seĝon ŝi diris:

“Mi malsatas; do mi tuj matenmanĝos.”

Ŝi kunfrapis siajn manojn kaj tuj la tablo ekaperis

antaŭ ŝi, kovrita per neĝoblanka tuko kaj sur tiu estis

multaj oraj teleroj. Sed ne estis manĝaĵoj sur la tablo,

nek io alia escepte de kruĉo da akvo, aro da sovaĝaj

herboj kaj manpleno da ŝtoneroj. Sed la Gigantino

85

La Stana Lignohakisto de Oz

verŝis iom da akvo en sian kafopoton, frapetis ĝin

unu-dufoje per sia mano, kaj poste elverŝis tason da

varmega kafo.

“Ĉu vi deziras iom?” ŝi demandis al Vut.

Li estis malfidema rilate al magia kafo, sed ĝia

odoro estis tiom alloga ke li ne povis rezisti ĝin; do

li respondis: “Bonvolu, Sinjorino.”

La Gigantino elverŝis plian tason kaj metis ĝin sur

la plankon por Vut. Ĝi estis granda kiel kuvo, kaj la

ora kulero en la telereto apud la taso estis tiom peza

ke la knabo apenaŭ povis levi ĝin. Sed Vut sukcesis

trinketi iom da kafo kaj trovis ĝin bongustega.

S-ino Jup poste transformis la fiherbojn en teleron

da avenkaĉo, kiun ŝi manĝis bonapetite.

“Nun,” diris ŝi, prenante la ŝtonerojn. “Ĉu mi

kompletigu mian manĝon per fiŝbuletoj aŭ per ŝafidaj

kotletoj? Kiujn vi preferas, Vut la Vagisto?”

“Bonvolu, mi manĝos la manĝaĵojn en mia dorso-

sako,” respondis la knabo. “Viaj magiaj manĝaĵoj eble

bone gustas, sed mi timas ilin.”

La virino ridis pro liaj timoj kaj transformis la

ŝtonerojn en fiŝbulojn.

“Mi supozas ke vi kredas ke post kiam vi manĝus

la manĝaĵon ĝi refariĝus ŝtoneroj kaj malsanigus vin,”

86

!(images/000084.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

ŝi komentis; “sed tio ne estus ebla. Neniam io

transformita de mi reakiros sian antaŭan formon, do ĉi

tiuj fiŝbuloj neniam povos denove esti ŝtoneroj. Tial

mi devas tre zorge atenti pri miaj transformoj,” ŝi

pludiris, rapide manĝante dum ŝi parolis, “ĉar

kvankam mi povas laŭvole ŝanĝi formojn mi neniam

povas reŝanĝi ilin—tio pruvas ke eĉ la povo de lerta

Jukuhuo estas limigita. Kiam mi transformos vian

trion, vi devos ĉiam porti la formojn kiujn mi donis

al vi.”

“Do bonvolu ne transformi nin,” petis Vut, “ĉar ni

tute kontente restos kiaj ni estas.”

“Mi ne celas kontentigi vin, mi intencas plaĉi

min,” ŝi deklaris, “kaj plezurigos min doni al vi

novajn formojn. Ĉar se hazarde viaj amikoj venos

serĉi vin, neniu el ili povos rekoni vin.”

Ŝia tono estis tiel pozitiva ke ili sciis ke estus

senutile protesti. La virino ne estis malbelaspekta; ŝia

vizaĝo ne estis kruela; ŝia voĉo estis granda sed

gracitona; sed ŝiaj vortoj indikis ke ŝi posedas

senkompatan koron kaj neniom da petpledo ŝanĝos

ŝian ficelon.

S-ino Jup uzis multan tempon por fini sian

matenmanĝon kaj la kaptitoj tute ne deziris rapidigi

88

Ĉapitro Ses

ŝin, sed fine la manĝo estis finita kaj ŝi faldis sian

buŝtukon kaj malaperigis la tablon kunfrapante siajn

manojn. Post tio ŝi turnis sin al siaj kaptitoj kaj

diris:

“La sekva ero de la programo estas ŝanĝi viajn

formojn.”

“Ĉu vi decidis kiujn formojn doni al ni?”

demandis la Birdotimigilo, malkviete.

“Jes; mi elsonĝis la tuton dum mi dormis. Ĉi tiu

Stanulo ŝajnas tre serioza persono”—efektive, la

Stana Lignohakisto ja aspektis seriozega, ĝuste tiam,

ĉar lin multe ĉagrenis—“do mi ŝanĝos lin en

Strigon.”

Ŝi nur bezonis gesti al li per unu fingro parolante,

kaj tuj la formo de la Stana Lignohakisto komencis

ŝanĝiĝi kaj post kelkaj sekundoj Noĉjo Hakisto, la

Imperiestro de la Palpbrumoj, estis transformita en

Strigon, kun okuloj grandaj kiel teleroj kaj hokforma

beko kaj fortaj ungoj. Sed li estis ankoraŭ stana. Li

estis Stana Strigo, kun stanaj kruroj kaj beko kaj

okuloj kaj plumoj. Kiam li flugis al la dorso de seĝo

kaj stariĝis sur ĝin, liaj stanaj plumoj bruis dum ili

frapiĝis unuj kontraŭ la aliajn.

La Gigantino ŝajne estis multe amuzata de la

89

La Stana Lignohakisto de Oz

aspekto de la Stana Lignohakisto, ĉar ŝia rido estis

granda kaj gaja.

“Vi ne povos perdiĝi,” diris ŝi, “ĉar viaj flugiloj kaj

plumoj bruegos kien ajn vi iros. Kaj jes ja vere, Stana

Strigo estas tiom malofta kaj bela ke ĝi estas multe

pli bona ol ordinara birdo. Mi ne intencis konsistigi

vin el stano, sed mi forgesis konstruigi vin el viando.

Tamen, stana vi estis, kaj stana vi estas, kaj ĉar estas

tro malfrue ŝanĝi vin, estas decidite.”

Ĝis nun la Birdotimigilo iom dubis la eblon ke

S-ino Jup povos transformi lin, aŭ lian amikon la

Stanan Lignohakiston, ĉar ili ne estis samnaturaj kiel

ordinaraj homoj. Li maltrankvilis pli pri kio okazos

al Vut ol al li mem, sed nun li komencis maltrankvili

pri si.

“Sinjorino,” li diris haste, “mi opinias ĉi tiun

agadon tre malĝentila. Oni eĉ povus nomi ĝin

maldeca, kiam oni konsideras ke ni estas viaj gastoj.”

“Vi ne estas gastoj, ĉar mi ne invitis vin ĉi tien,”

ŝi respondis.

“Eble ne; sed ni petis gastemecon. Ni transdonis

nin al via bonvolo, kiel oni diras, kaj nun ni trovas

ke vi ne havas bonvolon. Tial, se vi pardonos mian

esprimon, mi devas diri ke estas plej fie forpreni de

90

!(images/000001.png)

Ĉapitro Ses

ni niajn naturajn formojn kaj doni al ni aliajn kiuj

ne plaĉas al ni.”

“Ĉu vi celas kolerigi min?” ŝi demandis, sulkante

la frunton.

“Neniel,” diris la Birdotimigilo; “mi nur celas

instigi vin agi pli dame.”

“Ho, ĉu vere? Laŭ mia opinio, S-ro Birdotimigilo,

vi nun agas kiel urso—do Urso vi fariĝos!”

Denove la timiga fingro gestis, ĉifoje cele la

Birdotimigilon, kaj tuj lia formo komencis ŝanĝiĝi.

Post kelkaj sekundoj li fariĝis malgranda Bruna Urso,

91

La Stana Lignohakisto de Oz

sed li estis plenigita per pajlo same kiel antaŭe, kaj

kiam la malgranda Bruna Urso trenis sin trans la

plankon li estis same ŝanceliĝema kiel estis la

Birdotimigilo kaj moviĝis same mallerte.

Vut miregis, sed li ankaŭ plene timis.

“Ĉu dolorigis?” li demandis al la malgranda Bruna

Urso.

“Ne, kompreneble ne,” muĝetis la Birdotimigilo en

la formo de Urso; “sed al mi ne plaĉas marŝadi per

kvar kruroj, estas maldigne.”

“Pripensu mian humiliĝon!” pepis la Stana Strigo,

klopodante platigi siajn stanajn plumojn per sia stana

beko. “Kaj mi ankaŭ ne povas bone vidi. Ŝajne la

lumo dolorigas miajn okulojn.”

“Estas ĉar vi estas Strigo,” diris Vut. “Mi kredas ke

vi vidos pli bone en la mallumo.”

“Nu,” komentis la Gigantino, “al mi tre plaĉas tiuj

novaj formoj, miaflanke, kaj mi estas certa ke ili pli

plaĉos al vi kiam vi kutimiĝos al ili. Do nun,” ŝi

pludiris, turninte sin al la knabo, “estas via vico.”

“Ĉu vi ne opinias ke estus pli bone lasi min kia

mi estas?” demandis Vut per tremoplena voĉo.

“Mi ne opinias tion,” ŝi respondis. “Mi faros el vi

Simion. Mi amas simiojn—ili estas karegaj!—kaj mi

92

Ĉapitro Ses

opinias ke Verda Simio estos tre amuza kaj distros

min kiam mi estos malgaja.”

Vut timotremis, ĉar denove la terura magia fingro

gestis, rekte celante lin. Li sentis sin ŝanĝiĝi; ne tre

multe, tamen, kaj tute ne dolorigis. Li malsupren

rigardis al siaj membroj kaj korpo kaj trovis ke

forestas liaj vestoj kaj lian haŭton kovras fajna,

silkeca verda felo. Liaj manoj kaj piedoj estis nun

tiuj de simio. Li ekkonsciis ke li vere estas simio,

kaj lia unua sento estis de kolero. Li komencis

babilaĉi samkiel simioj. Li saltis al la kuseno de

giganta seĝo, kaj poste al ĝia dorso kaj per sovaĝa

salto sur la ridantan Gigantinon. Lia plano estis

preni ŝiajn harojn kaj eltiri ilin de la radikoj, kaj

tiel venĝi sin pro ŝiaj fitransformoj. Sed ŝi levis

manon kaj diris:

“Milde, kara Simio—milde! Vi ne koleras; vi estas

kiel eble plej feliĉa!”

Vut ekhaltis. Ne; li tute ne estis kolera, nun; li

sentis sin tiel bonhumora kaj gaja kiel kiam li estis

knabo. Anstataŭ tiri la harojn de S-ino Jup li sidis

sur ŝia ŝultro kaj karesis ŝian molan vangon per sia

harkovrita mano. Responde, ŝi ridetis al la kurioza

verda besto kaj ame frapetis lian kapon.

93

La Stana Lignohakisto de Oz

“Tre bone,” diris la Gigantino, “ni ĉiuj amikiĝu kaj

estu kune feliĉaj. Kiel fartas mia Stana Strigo?”

“Tre komforte,” diris la Strigo. “Kompreneble mia

nova formo ne plaĉas al mi, sed mi ne permesos ke

tio malfeliĉigu min. Sed diru al mi, mi petas: kiel

utilas Stana Strigo?”

“Via sola utilo estas ridigi min,” respondis la

Gigantino.

“Ĉu pajloplena Urso ankaŭ ridigos vin?” demandis

la Birdotimigilo, sidiĝante sur siajn koksojn por

rigardi ŝin.

“Kompreneble,” deklaris la Gigantino; “kaj mi

aldonis iom da magio al viaj transformoj por instigi

ke vi ĉiuj estu kontentaj pri viaj novaj formoj. Mi

bedaŭras ke mi ne pensis fari tion kiam mi

transformis Polikromon en Kanaribirdon. Sed eble,

kiam ŝi vidos kiom gajaj vi estas, ŝi ĉesos esti silenta

kaj morna kaj komencos kantadi. Mi alportos la

birdon por ke vi vidu ŝin.”

Dirinte tion, S-ino Jup eniris la apudan ĉambron

kaj baldaŭ revenis portante oran kaĝon en kiu sidanta

sur balanciĝanta stangeto estis bela flava Kanario.

“Polikromo,” diris la Gigantino, “lasu min konigi

al vi Verdan Simion, kiu iam estis knabo nomata Vut

94

!(images/000003.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

la Vagisto, kaj Stanan Strigon, kiu iam estis Stana

Lignohakisto nomata Noĉjo Hakisto, kaj pajloplenan

malgrandan Brunan Urson kiu iam estis vivanta

Birdotimigilo.”

“Ni jam bone konas unu la alian,” deklaris la

Birdotimigilo. “La birdo estas Polikromo, la Filino de

la Ĉielarko, kaj ŝi kaj mi iam estis bonaj amikoj.”

“Ĉu vi vere estas mia malnova amiko, la

Birdotimigilo?” demandis la birdo, per dolĉa, nelaŭta

voĉo.

“Jen!” kriis S-ino Jup; “jen ŝi ĵus parolis unuafoje

post sia transformiĝo.”

“Mi vere estas via malnova amiko,” respondis la

Birdotimigilo; “sed nepre pardonu ke mi aperas ĝuste

nun en ĉi tiu bruta formo.”

“Mi estas birdo, kia vi, kara Poli,” diris la Stana

Lignohakisto; “sed, ve!, Stana Strigo ne estas tiel bela

kiel Kanaribirdo.”

“Estas aĉe!” ĝemis la Kanario. “Ĉu vi ne povas

eskapi de ĉi tiu terura Jukuhuo?”

“Ni ne povas,” respondis la Birdotimigilo, “ni

penis eskapi, sed sensukcese. Unue ŝi kaptis nin,

poste ŝi transformis nin. Sed kiel ŝi sukcesis kapti vin,

Polikromo?”

96

!(images/000090.png)

Ĉapitro Ses

“Mi dormis, kaj ŝi maljuste fiuzis la oportunon,”

respondis la birdo malfeliĉe. “Veka, mi facile povus

protekti min.”

“Diru al mi,” diris la Vera Simio fervore, dum li

proksimiĝis al la kaĝo, “kion ni faru, Filino de la

Ĉielarko, por eskapi el ĉi tiuj transformoj? Ĉu vi ne

povas helpi nin, kvankam vi estas Feino?”

“Nunmomente mi ne povas eĉ helpi min,”

respondis la Kanario.

“Tio estas precize vera!” kriis la Gigantino, kiu

97

La Stana Lignohakisto de Oz

ŝajne plezuriĝis aŭdante la birdon paroli, eĉ kvankam

ĝi plendas; “vi estas ĉiuj senhelpaj kaj mi regas vin;

do estos plej bone ke vi decidu akcepti vian sorton

kaj esti kontentaj. Memoru ke vi estas transformitaj

por ĉiam, ĉar neniu magio en la mondo povas rompi

vian sorĉitecon. Mi nun eliros por mia matena

promenado, ĉar ĉiutage post la matenmanĝo mi

marŝas deksesfoje ĉirkaŭ mian kastelon por ekzerci

min. Distru vin dum mi forestos, kaj kiam mi revenos

mi esperas ke mi trovos vin ĉiujn kontentaj kaj

feliĉaj.”

Do la Gigantino marŝis al la pordo tra kiu niaj

amikoj eniris la grandan halon kaj diris unu vorton:

“Malfermiĝu!” La pordo apertiĝis kaj post la trairo de

S-ino Jup ĝi refermiĝis klake dum ĝiaj fortikaj rigliloj

refiksiĝis. La Verda Simio kuris al la aperturo,

esperante eskapi, sed li tro malfruis kaj nur sukcesis

bati sian nazon kiam la pordo brufermiĝis.

98

!(images/000013.png)

La Punta Ŝirmvesto

ĈAPITRO 7

“Nun,” diris la Kanario, per

tono pli vigla ol antaŭe, “ni

povas interparoli pli libere,

ĉar S-ino Jup ne povas aŭdi

nin. Eble ni povos trovi

metodon eskapi.”

“Malfermiĝu!” diris Vut la

Vagisto, ankoraŭ frontante la

pordon; sed lia ordono estis

senefika kaj li malrapide

reiris al la aliaj.

99

La Stana Lignohakisto de Oz

“Vi ne povas malfermi iun pordon aŭ fenestron en

la sorĉita kastelo se vi ne surportas la Magian

Ŝirmveston,” diris la Kanario.

“Pri kiu Magia Ŝirmvesto vi parolas?” demandis la

Stana Strigo, per interesata voĉo.

“La punta, kiun la Gigantino ĉiam surhavas. Jam

de pluraj semajnoj mi estas ŝia kaptito, en ĉi tiu kaĝo,

kaj ŝi pendigas mian kaĝon en sia dormoĉambro

ĉiunokte por ke ŝi povu observi min,” klarigis

Polikromo la Kanario. “Tial mi trovis ke la Magia

Ŝirmvesto malfermas la pordojn kaj fenestrojn, kaj

nenio alia povas movi ilin. Kiam ŝi enlitiĝas, S-ino

Jup pendigas sian ŝirmveston sur la litofoston, kaj

unu matenon ŝi forgesis meti ĝin sur sin kaj kiam ŝi

ordonis ke la pordo malfermiĝu la pordo rifuzis

moviĝi. Do post tio ŝi surmetis la puntan ŝirmveston

kaj la pordo obeis ŝin. Jen kiel mi sciiĝis pri la magia

povo de la ŝirmvesto.”

“Mi komprenas—mi komprenas!” diris la mal-

granda Bruna Urso, gestante per sia pajloplena kapo.

“Sekve, se ni povus forpreni la ŝirmveston de S-ino

Jup, ni povus malfermi la pordojn kaj eskapi el nia

karcero.”

“Estas vere, kaj tiun planon mi estis propononta,”

100

Ĉapitro Sep

respondis Polikromo la Kanaribirdo. “Tamen, mi ne

kredas ke la Strigo povus ŝteli la ŝirmveston, nek eĉ la

Urso, sed eble la Simio povus kaŝi sin en ŝia ĉambro

nokte kaj preni la ŝirmveston dum ŝi dormas.”

“Mi provos!” kriis Vut la Vagisto. “Mi provos jam

hodiaŭ nokte, se mi povos kaŝe eniri ŝian

litoĉambron.”

“Sed nepre ne pensu pri la plano,” avertis la birdo,

“ĉar ŝi povas legi viajn pensojn kiam ajn ŝi deziras.

Kaj ne forgesu, antaŭ ol eskapi kunprenu min. Kiam

mi estos ekster la atingopovo de la Gigantino, mi eble

povos trovi metodon savi nin ĉiujn.”

“Ni ne forgesos nian feinamikon,” promesis la

knabo; “sed eble vi povas informi min pri kiel eniri

la litoĉambron.”

“Ne,” deklaris Polikromo, “mi ne povas konsili vin

pri tio. Vi devos atenti por trovi oportunon, kaj kaŝe

eniru dum S-ino Jup ne rigardas.”

Ili diskutis la aferon dum iom pli longa tempo kaj

post tio S-ino Jup revenis. Kiam ŝi eniris, la pordo

subite malfermiĝis, pro ŝia ordono, kaj fermiĝis tuj

kiam ŝia grandega formo trairis la pordejon. Dum tiu

tago ŝi eniris sian litoĉambron plurfoje, pro diversaj

taskoj, sed ĉiam ŝi ordonis ke la pordo fermiĝu

101

La Stana Lignohakisto de Oz

malantaŭ ŝi kaj ŝiaj kaptitoj trovis eĉ ne etetan

oportunon eliri el la granda halo en kiu ili estis

enfermitaj.

La Verda Simio opiniis ke estos saĝe amikigi la

grandan virinon, por gajni ŝian konfidon, do li sidiĝis

sur la dorso de ŝia seĝo kaj babilis al ŝi dum ŝi flikis

siajn ŝtrumpojn kaj kudris arĝentajn butonojn sur

kelkajn orajn ŝuojn grandajn kiel remboatoj. Tio

plaĉis al la Gigantino kaj ŝi plurfoje ĉesis kudri por

karese frapeti la kapon de la Simio. La malgranda

Bruna Urso volviĝis en angulo kaj kuŝis senmove

dum la tuta tago. La Strigo kaj la Kanario trovis ke

ili povas interparoli en la birda lingvo, kiun nek la

Gigantino nek la Urso nek la Simio sciis kompreni;

do kelkfoje ili pepadis unu al la alia kaj pasigis la

longan tedan tagon tre feliĉe.

Post la vespermanĝo S-ino Jup prenis grandan

violonon el granda ŝranko kaj ludis tian laŭtan kaj

malplaĉan muzikon ke ŝiaj kaptitoj ĉiuj estis

dankemaj kiam fine ŝi ĉesis kaj diris ke ŝi enlitiĝos.

Admoninte la Simion kaj la Urson kaj la Strigon

ke ili bone kondutu dum la nokto, ŝi prenis la kaĝon

en kiu estis la Kanario kaj, irinte al la pordo de sia

litoĉambro, ŝi ordonis ke ĝi malfermiĝu. Ĝuste tiam,

102

!(images/000017.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

tamen, ŝi memoris ke ŝi lasis sian violonon kuŝi sur

tablo, do ŝi reiris por preni ĝin kaj remeti ĝin en la

ŝrankon, kaj dum ŝia dorso estis turnita la Verda

Simio kaŝe glitis tra la malfermitan pordon en ŝian

lito-ĉambron kaj kaŝis sin sub la lito. La Gigantino,

kiu estis dormema, ne rimarkis tion, kaj enirinte sian

ĉambron ŝi fermigis la pordon malantaŭ si kaj poste

pendigis la birdokaĝon de vergeto apud la fenestro.

Post tio ŝi komencis senvestigi sin, unue ŝi deprenis

la puntan ŝirmveston kaj sternis ĝin sur la litofoston,

kie ĝi estis facile atingebla per ŝia mano.

Tuj kiam S-ino Jup estis en la lito ĉiuj lampoj

estingiĝis, kaj Vut la Simio kaŭris sub la lito pacience

atendante ĝis li aŭdis la Gigantinon ronki. Tiam li

elrampis kaj en la mallumo palpadis ĝis li tuŝis la

ŝirmveston, kiun li tuj ligis ĉirkaŭ sian propran talion.

Post tio Vut klopodis trovi la Kanarion, kaj estis

ĝuste sufiĉa lunlumo brilanta tra la fenestro por ebligi

ke li vidu kie pendas la kaĝo; sed ĝi estis ekster lia

atingopovo. Unue lin tentis lasi Polikromon kaj eskapi

kun siaj aliaj amikoj, sed memorante sian promeson

al la Filino de la Ĉielarko Vut klopodis elpensi

metodon savi ŝin.

Seĝo staris proksime al la fenestro, kaj tio—videbla

104

!(images/000019.png)

Ĉapitro Sep

neklare en la lunlumo—inspiris en li ideon. Puŝante

kontraŭ ĝin per sia tuta forto li trovis ke li povas

movi la gigantan seĝon kelkajn centimetrojn je ĉiu

puŝo. Do li puŝis kaj plu puŝis ĝis la seĝo estis sub

la birdokaĝo, kaj tiam li saltis senbrue sur la

kusenon—ĉar lia simia formo ebligis ke li saltu pli

alten ol povas knabo—kaj de tie al la dorso de la

seĝo, kaj tiel li sukcesis atingi la kaĝon kaj preni ĝin

de la vergeto. Poste li malsupren saltis al la planko

kaj palpiris al la pordo.

“Malfermiĝu!” li ordonis, kaj tuj la pordo obeis kaj

105

La Stana Lignohakisto de Oz

apertiĝis. Sed lia voĉo vekis S-inon Jupon, kiu sovaĝe

kriis kaj saltis el la lito je la unua provo. La Verda

Simio kuris tra la pordejon, portante kun si la kaĝon,

kaj antaŭ ol la Gigantino povis atingi la pordon ĝi

brufermiĝis kaj enkarcerigis ŝin en ŝian propran

ĉambron!

La bruo kiun ŝi faris, pro sia batado sur la pordon,

kaj ŝiaj kolerokrioj kaj teruraj minacoj pri venĝo

plenigis ĉiujn niajn amikojn per timego, kaj Vut la

Simio estis tiom ekscitita ke en la mallumo li ne

povis trovi la eksteran pordon de la halo. Sed la Stana

Strigo povis vidi tre bone en la mallumo, do li gvidis

siajn amikojn al la ĝusta loko kaj kiam ĉiuj grupe

staris antaŭ la pordo Vut ordonis ĝin malfermiĝi. La

Magia Ŝirmvesto montriĝis same potenca kiel kiam

ĝin surportis la Gigantino, do post momento ili jam

kuris tra la koridoron kaj staris en la freŝa nokta aero

ekster la kastelo, liberaj iri kien ajn ili volis.

106

!(images/000022.png)

La Minaco en la Arbaro

ĈAPITRO 8

“Rapidu!” kriis Polikromo la

Kanario; “ni devas rapidi; se

ne, S-ino Jup eble trovos

metodon rekapti nin, eĉ nun.

Ni foriru el la Valo kiel eble

plej baldaŭ.”

Do

ili

komencis

iri

orienten, movante sin laŭeble

plej rapide, kaj longatempe

ili povis aŭdi la kriojn kaj

baraktojn de la enkarcerigita

107

La Stana Lignohakisto de Oz

Gigantino. La Verda Simio povis kuri trans la teron

tre rapide, kaj li portis kun si la birdokaĝon en kiu

estis Polikromo la Filino de la Ĉielarko. Ankaŭ la

Stana Strigo povis salteti kaj flugi bonrapide, liaj

plumoj tintadis interfrapante unu la alian dum li

moviĝis. Sed la malgranda Bruna Urso, ĉar li estis

plenigita per pajlo, estis mallerta veturanto kaj la aliaj

devis atendi por ke li sekvu lin.

Tamen ili ne bezonis multan tempon por atingi la

kreston kiu kondukis el la valo de S-ino Jup, kaj

kiam ili preterpasis tiun kreston kaj malsupreniris en

la sekvan valon ili haltis por ripozi, ĉar la Verda

Simio estis laca.

“Mi kredas ke ni nun estas sekuraj,” diris

Polikromo, kiam ŝia kaĝo estis metita sur la teron kaj

la aliaj ĉiuj grupiĝis ĉirkaŭ ĝi, “ĉar S-ino Jup ne

kuraĝas iri ekster sian propran Valon, pro timo ke ŝiaj

malamikoj kaptos ŝin. Do ni povas senhaste pripensi

kion nun fari.”

“Mi timas ke povra S-ino Jup mortos pro malsato,

se neniu liberigos ŝin el ŝia litoĉambro,” diris Vut, kiu

havis koron tute tiel komplezan kiel tiu de la Stana

Lignohakisto. “Ni forprenis ŝian Magian Ŝirmveston,

kaj nun la pordoj neniam malfermiĝos.”

108

Ĉapitro Ok

“Ne ĝenu vin pri tio,” konsilis Polikromo. “S-ino

Jup ankoraŭ povas konsoli sin per multa magio.”

“Ĉu vi estas certa pri tio?” demandis la Verda

Simio.

“Jes, ĉar mi rigardas ŝin jam de semajnoj,” diris la

Kanario. “Ŝi havas ses magiajn harpinglojn, kiujn ŝi

portas en sia hararo, kaj magian ringon kiun ŝi portas

sur sia dikfiingro kaj kiu estas nevidebla per ĉiuj

okuloj escepte de tiuj de feino, kaj magiajn

braceletojn sur ambaŭ maleoloj. Do mi estas certa ke

ŝi sukcesos eliri el sia karcero.”

“Eble ŝi povus transformi la pordon en arkaĵon,”

sugestis la malgranda Bruna Urso.

“Tio estus facila por ŝi,” diris la Stana Strigo, “sed

mi ĝojas ke ŝi tro koleris por pensi pri tio antaŭ ol

ni foriris el ŝia Valo.”

“Nu, ni eskapis de la granda virino, certe,”

komentis la Verda Simio, “sed ni ankoraŭ portas la

aĉajn formojn kiujn la kruela Jukuhuo donis al ni.

Kiel ni forigos de ni tiujn formojn, kaj refariĝos

laŭnaturaj?”

Neniu povis respondi tiun demandon. Ili sidis

ĉirkaŭ la kaĝo, meditante pri la problemo, ĝis la

Simio endormiĝis. Vidante tion, la Kanario metis sian

109

La Stana Lignohakisto de Oz

kapon sub sian flugilon kaj dormis ankaŭ, kaj la

Stana Strigo kaj la Bruna Urso ne ĝenis ilin antaŭ

ol venis la mateno kaj fariĝis taglume.

“Mi malsatas,” diris Vut, kiam li vekiĝis, ĉar lia

dorsosako da manĝaĵoj estis postlasita en la kastelo.

“Do ni pluveturu ĝis ni povos trovi ion kion vi

povos manĝi,” respondis la Birdotimigilo-Urso.

“Ne valoras plu portegi mian kaĝon,” deklaris la

Kanario. “Liberigu min kaj forĵetu la kaĝon. Mi

povos flugi kun vi kaj trovi mian propran

semomatenmanĝon. Ankaŭ mi povos elserĉi akvon kaj

diri al vi kie trovi ĝin.”

Do la Verda Simio malligis la pordon de la ora

kaĝo kaj la Kanario elsaltis. Unue ŝi flugis alte en la

aero kaj faris grandajn cirklojn supre, sed post kelka

tempo ŝi revenis kaj staris apud ili.

“Oriente, en la direkto al kiu ni celis,” anoncis la

Kanario, “estas bela arbaro, kun rivereto fluanta tra

ĝi. En la arbaro eble kreskas fruktoj aŭ nuksoj, aŭ

berarbustoj ĉe ĝia rando, do ni iru tiudirekte.”

Ili konsentis pri tio kaj baldaŭ komencis, ĉifoje

movante sin pli intense. La Stana Strigo, kiu gvidis

ilin dum la nokto, nun trovis la sunbrilon tre ĝena

por siaj grandaj okuloj, do li firme fermis ilin kaj

110

!(images/000030.jpg)

Ĉapitro Ok

staris sur la dorso de la malgranda Bruna Urso,

kiu facile portis la pezon de la Strigo. La Kanario

kelkfoje staris sur ŝultro de la Verda Simio, kaj

kelkfoje flugetis antaŭ la grupo, kaj tiel ili veturis

bonhumore trans tiun valon kaj en la sekvan

oriente.

Tiun ili trovis grandega malebenaĵo, kvazaŭ

neprofunda pelvo, kaj sur ĝia fora rando videblis la

arbaro kiun Polikromo vidis el la ĉielo.

“Nu efektive,” diris la Stana Strigo, vekiĝinte kaj

palpebrumante komike al siaj amikoj, “ne utilas nun

plu veturi al la Manĝtula Lando. Mia intenco iri tien

estis por edzinigi Nimin Amin, sed negrave kiom

amis Stanan Lignohakiston la Manĝtula knabino, mi

ne vere povas supozi ke ŝi volus edziniĝi kun Stana

Strigo.”

“Estas iom da vero en via parolo, mia amiko,”

komentis la Bruna Urso. “Kaj simile, mi, kiun oni

opiniis la plej bela Birdotimigilo en la mondo, nun

estas kondamnita resti malneta senvalora besto, kies

sola bona karakterizaĵo estas ke li estas plenigita per

pajlo!”

“Pripensu mian staton, mi petas,” diris Vut. “La

kruela Gigantino faris Simion el Knabo, kaj tio estas

111

La Stana Lignohakisto de Oz

la plej fia ago ebla!”

“Via koloro estas sufiĉe bela,” diris la Bruna Strigo,

okulumante Vuton kritike. “Mi neniam vidis

pizverdan simion antaŭ nun, kaj ŝajnas al mi ke vi

estas belega.”

“Ne vere ĝenas esti birdo,” asertis la Kanario,

flugetante inter ili libere kaj gracimove, “sed mi

volegas denove ĝui mian propran formon.”

“Kiel Polikromo vi estis la plej bela knabino kiun

iam mi vidis—escepte de Ozma, kompreneble,” diris

la Stana Strigo; “do la Gigantino bone agis

transformante vin en la plej belan el ĉiuj birdoj, se

ja necesis transformi vin. Sed diru al mi, ĉar vi estas

feino kaj havas fean saĝon: ĉu vi opinias ke ni povos

rompi la sorĉojn?”

“Kuriozaĵoj okazas en la Lando Oz,” respondis

la Kanario, denove starante sur ŝultro de la Verda

Simio kaj turnante unu brilan okulon penseme al

sia demandanto. “S-ino Jup deklaris ke neniu el

ŝiaj transformoj iam estos ŝanĝebla, eĉ de ŝi mem,

sed mi kredas ke se ni sukcesus iri al Glinda, la

Bona Sorĉistino, eble ŝi ja povus trovi metodon

redoni al ni niajn naturajn formojn. Glinda, kiel vi

scias, estas la plej potenca Sorĉistino en la mondo,

112

Ĉapitro Ok

kaj estas malmulto kion ŝi ne povas fari se ŝi

klopodas.”

“Tiukaze,” diris la Malgranda Bruna Urso, “ni

reiru suden kaj penu atingi la kastelon de Glinda. Ĝi

situas en la Kvelula Lando, sciu, do ĝi estas tre for

de ĉi tie.”

“Tamen unue ni vizitu la arbaron kaj serĉu ion

manĝeblan,” petegis Vut. Do ili pluiris al la rando de

la arbaro, kiu konsistis el multaj altaj kaj belaj arboj.

Ili trovis neniujn fruktarbojn, unue, do la verda Simio

plumarŝis en la internon de la arbaro kaj la aliaj

sekvis lin tre proksime.

Ili marŝadis trankvile, sub la ombrado de la arboj,

kiam subite grandega jaguaro eksaltis sur ilin de

branĉo kaj per unu piedbato sendis la malgrandan

Brunan Urson transkapen turniĝanta ĝis lin haltigis

arbotrunko. Tuj ili ĉiuj alarmiĝis. La Stana Strigo

kriegis “Huut—huut!” kaj flugis rekte al la branĉo de

alta arbo, kvankam li apenaŭ povis vidi kien li iras.

La Kanario rapide flugis al loko apud la Strigo kaj

la Verda Simio saltis, kaptis branĉon, kaj baldaŭ

grimpis al alta pozicio sekura.

La Jaguaro kaŭris kaj per malsataj okuloj rigardis

la malgrandan Brunan Urson, kiu malrapide stariĝis

113

La Stana Lignohakisto de Oz

kaj demandis riproĉe:

“Jen ja, Besto, kion vi celis fari?”

“Mi provis akiri matenmanĝon,” respondis la

Jaguaro kolermuĝante, “kaj mi kredas ke mi sukcesis.

Vi devus esti vere bongusta manĝaĵo—se vi ne

hazarde estas maljuna kaj malmola.”

“Malpli bona ol tio, se temas pri matenmanĝaĵo,”

diris la Urso, “ĉar mi estas nur haŭto plenigita per

pajlo, tial mi ne estas manĝebla.”

“Ĉu!” kriis la Jaguaro, ĉagrenite; “do sendube vi

estas magia Urso, aŭ sorĉita, kaj mi devos serĉi mian

matenmanĝon inter viaj kunuloj.”

Dirinte tion li levis sian maldikan kapon por

rigardi la Stanan Strigon kaj la Kanarion kaj la

Simion, kaj li batis la teron per sia vosto kaj feroce

muĝis tiel timige kiel povas jaguaro.

“Miaj amikoj ankaŭ estas sorĉitaj,” diris la

malgranda Bruna Urso.

“Ĉu ĉiuj?” demandis la Jaguaro.

“Jes. La Strigo estas stana, do al vi estus tute

neeble manĝi lin. La Kanario estas feino—Polikromo

la Filino de la Ĉielarko—kaj vi neniam povus kapti

ŝin ĉar ŝi povas facile flugi de vi.”

“Tamen plu restas la Verda Simio,” komencis la

114

Ĉapitro Ok

Jaguaro malsate. “Li ne konsistas el stano nek li

estas plenigita per pajlo, nek li povas flugi. Mi mem

estas sufiĉe lerta grimpisto, do mi kredas ke mi

kaptos la Simion kaj manĝos lin por mia

matenmanĝo.”

Vut la Simio, aŭdante tiun parolon el sia pozicio

sur la arbo, multe ektimis, ĉar li konis la naturon

de jaguaro kaj komprenis ke ili kapablas grimpi

arbojn kaj salti de branĉo al branĉo vigle kaj facile

kiel katoj. Do li tuj komencis kuri tra la arbaro

laŭeble plej rapide, kaptante branĉon per siaj longaj

simibrakoj kaj svingante sian verdan korpon tra la

spaco por kapti alian branĉon en apuda arbo, kaj

tiel plu, dum la Jaguaro sekvis lin malsupre, kun

siaj okuloj senŝancele rigardantaj lian predon. Sed

baldaŭ Vut implikis siajn piedojn en la Punta

Ŝirmvesto, kiun li plu surhavis, kaj tio stumbligis lin

dum la forkuro kaj faligis lin sur la teron, kie la

Jaguaro metis unu grandegan piedon sur lin kaj diris

minace:

“Nun mi kaptis vin!”

Ke la Ŝirmvesto faligis lin memorigis Vuton pri ĝia

magia povo, kaj pro sia teruriĝo li kriis:

“Malfermiĝu!” sen paŭzi por pripensi kiel tiu ordono

115

!(images/000039.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

povus savi lin. Sed, je tiu vorto, la tero malfermiĝis

ĉe la preciza loko kie li kuŝas sub la piedo de la

Jaguaro, kaj lia korpo falis malsupren, la tero

refermiĝis super ĝi. Kion plej laste vidis Vut la Simio,

kiam li supren rigardetis, estis la Jaguaro miroplene

rigardanta en la truon.

“Li foriris!” kriis la besto, per longa ĝemo pro

ĉagreniĝo; “li foriris, kaj nun mi ne matenmanĝos.”

La bruo de la flugiloj de la Stana Strigo sonis

super li, kaj la malgranda Bruna Urso venis trotante

kaj demandis:

116

Ĉapitro Ok

“Kie estas la simio? Ĉu tiom rapide vi manĝis

lin?”

“Tute ne,” respondis la Jaguaro. “Li malaperis en

la teron sube antaŭ ol mi povis eĉ unufoje mordi

lin!”

Kaj nun la Kanario stariĝis sur stumpo iomete for

de la arbarbesto, kaj diris:

“Mi ĝojas ke nia amiko eskapis vin; sed, ĉar estas

nature ke malsata besto volas matenmanĝi, mi penos

ebligi tion.”

“Dankon,” respondis la Jaguaro. “Vi estas iom tro

malgranda por plena manĝo, sed estas afable oferi vin

al mia apetito.”

“Ho, mi ne intencas manĝiĝi, mi certigas al vi,”

diris la Kanario, “sed ĉar mi estas feino mi scias

iom pri magio, kaj kvankam mi nun estas

transformita en la formon de birdo, mi estas certa

ke mi povos elsorĉi matenmanĝon kiu kontentigos

vin.”

“Se vi povas fari magion, kial vi ne rompas la

sorĉon kiun vi mem suferas kaj reakiras vian naturan

formon?” demandis la besto dubeme.

“Mi ne kapablas fari tion,” respondis la Kanario,

“ĉar S-ino Jup, la Gigantino kiu transformis min,

117

La Stana Lignohakisto de Oz

uzis strangan formon de Jukuhua magio kiun mi

ne konas. Tamen, ŝi ne povis senigi min de mia

propra fescio, do mi provos doni al vi maten-

manĝon.”

“Ĉu vi opinias ke magia matenmanĝo estus

bongusta aŭ nuligus la malsatodolorojn kiujn mi nun

suferas?” demandis la Jaguaro.

“Mi estas certa ke jes. Kion vi deziras manĝi?”

“Donu al mi paron da dikaj kunikloj,” diris la

besto.

“Kunikloj! Tute ne. Mi ne permesus ke vi manĝu

la karuletojn,” deklaris Polikromo la Kanario.

“Nu, do tri aŭ kvar sciurojn,” petis la Jaguaro.

“Ĉu tiel kruela vi kredas min?” demandis la

Kanario, indigne. “La sciuroj estas miaj specialaj

amikoj.”

“Kion pri dika strigo?” demandis la besto. “Ne

stana, komprenu, sed vera vianda strigo.”

“Nek beston nek birdon vi manĝos,” diris

Polikromo per emfaza voĉo.

“Do donu al mi fiŝon; estas rivero ne

malproksime,” proponis la Jaguaro.

“Neniu vivanto estos oferita por manĝigi vin,”

respondis la Kanario.

118

!(images/000043.png)

Ĉapitro Ok

“Do kion en la mondo vi volas ke mi manĝu?”

diris la Jaguaro per malestima tono.

“Kion pri kaĉo-kun-lakto?” demandis la Kanario.

La Jaguaro moke muĝis responde kaj batis sian

voston kontraŭ la teron kolere.

“Donu al li kelkajn kirlitajn ovojn sur toasto,

Poli,” sugestis la Urso-Birdotimigilo. “Li devus ĝui

tion.”

“Tion mi faros,” respondis la Kanario, kaj

skuetinte siajn flugilojn ŝi trifoje flugis cirkle ĉirkaŭ

la stumpon. Poste ŝi flugis en arbon kaj la Urso kaj

119

La Stana Lignohakisto de Oz

la Strigo kaj la Jaguaro vidis ke sur la stumpo aperis

grandega verda folio sur kio estis granda porcio da

kirlitaj ovoj sur toasto, fume varmegaj.

“Jen!” diris la Urso; “manĝu vian matenmanĝon,

amiko Jaguaro, kaj satiĝu.”

La Jugaro rampis pli proksimen al la stumpo kaj

flaris la odoron de la kirlitaj ovoj. Ili odoris tiel bone

ke li gustumis ilin, kaj ili gustis tiom bone ke li

manĝis la nekonatan manĝaĵon tre haste, pruvante ke

li vere tre malsatis.

“Mi preferas kuniklojn,” li murmuris, lekante siajn

lipojn, “sed mi devas agnoski ke la magia maten-

manĝo plenigis mian stomakon kaj satigis min, do mi

multe dankas pro via komplezo, Feineto, kaj mi nun

lasos vin neĝenata.”

Dirinte tion, li plonĝis en la dikan arbustaron kaj

baldaŭ malaperis, kvankam ili plu povis aŭdi lian

grandan korpon bruadi tra la arbustoj ĝis li estis tre

for.

“Vi lerte liberigis nin de tiu sovaĝa besto, Poli,”

diris la Stana Lignohakisto al la Kanario; “sed

mirigas min ke vi ne donis al nia amiko Vut

magian matenmanĝon, ĉar vi tamen sciis ke li

malsatas.”

120

!(images/000048.png)

Ĉapitro Ok

“La kialo,” respondis Polikromo, “estis ke mia

menso estis firme direktita al aliaj aferoj tiel ke mi

plene forgesis mian kapablon produktu manĝaĵojn

magie. Sed kie do estas la simiknabo?”

“For!” diris la Birdotimigilo-Urso solene. “La tero

glutis lin.”

121

!(images/000092.png)

La Kverelemaj Drakoj

ĈAPITRO 9

La Verda Simio malsupren-

iĝis leĝere en la teron iom

kaj poste falis rapide tra

spaco, kaj surfundiĝis sur

rokan plankon kun frapo kiu

mirigis lin. Post tio li sidiĝis,

trovis ke neniuj ostoj estis

rompitaj, kaj ĉirkaŭrigardis.

Ŝajne li estis en granda

s u b t e r a k a v o , k i u e s t i s

nebrile iluminata de dekoj

122

Ĉapitro Naŭ

da grandaj rondaj diskoj kiuj aspektis lunoj. Tamen

ili ne estis lunoj, kiel Vut trovis kiam li ekzamenis

la lokon pli zorge. Ili estis okuloj. La okuloj estis

en la kapoj de grandegaj bestoj kies korpoj treniĝis

longe malantaŭ ili. Ĉiu besto estis pli granda ol

elefanto, kaj trioble pli longa, kaj estis deko aŭ pli

de la bestoj distroveblaj tie kaj tie en la kaverno.

Sur iliaj korpoj estis grandaj skvamoj, rondaj kiel

pasteĉoteleroj, kiuj estis belkoloraj per nuancoj de

verdo, purpuro kaj oranĝo. Sur la finoj de iliaj

longaj vostoj estis grupoj de juveloj. Ĉirkaŭ la

grandaj lunsimilaj okuloj estis cirkloj de diamantoj

kiuj scintilis en la neforta lumo kiu brilis el la

okuloj.

Vut vidis ke la bestoj havas larĝajn buŝojn kaj

vicojn de teruraj dentoj kaj, per rakontoj kiujn li

aŭdis pri tiaj uloj, li sciis ke li falis en kavernon

loĝatan de la grandaj Drakoj kiuj estis pelitaj for de

la surfaco de la tero kaj estis permesataj eliri nur

unufoje en cent jaroj por serĉi manĝaĵojn.

Kompreneble li neniam antaŭe vidis Drakojn, sed ne

eblis misrekoni ilin, ĉar ili estis malsimilaj al ĉiuj aliaj

vivantoj.

Vut sidis sur la planko kien li falis, ĉirkaŭ-

123

La Stana Lignohakisto de Oz

gapante, kaj la posedantoj de la grandaj okuloj

reciprokis lian gapon, silente kaj senmove. Fine unu

el la Drakoj plej for de li demandis, per basa

seriozega voĉo:

“Kio estis?”

Kaj la plej granda Drako, kiu estis tuj antaŭ la

Verda Simio, respondis per eĉ pli basa voĉo:

“Ĝi estas iu malsaĝa besto el Ekstere.”

“Ĉu ĝi estas bone manĝebla?” demandis malpli

granda Drako apud la granda. “Mi malsatas.”

“Malsatas!” kriis ĉiuj Drakoj, riproĉĥore; kaj la

grandulo diris admone: “Tt-tt, mia filo! Vi ne rajtas

esti malsata je ĉi tiu tempo.”

“Kial ne?” demandis la Draketo. “Mi jam de dek

unu jaroj nenion manĝas.”

“Dek unu jaroj estas nenio,” komentis alia Drako,

dormeme malfermante kaj fermante siajn okulojn;

“jam de okdek sep jaroj mi ne festenas, kaj mi devas

ne malsatiĝi ĝis post almenaŭ dek jaroj, eble pli.

Infanoj kiuj manĝas malĝustatempe devus perdi tiun

kutimon.”

“Mi manĝis, antaŭ dek unu jaroj, nur rinoceron,

kaj tio ne estas vere plena manĝo,” grumblis la

junulo. “Kaj antaŭ tio mi atendis sesdek du jarojn

124

Ĉapitro Naŭ

por manĝi; do ne mirigas ke mi estas malsata.”

“Kiom aĝa vi estas nun?” demandis Vut, forgesante

sian propran danĝeran pozicion pro sia interesiĝo pri

la konversacio.

“Nu, mi—mi— Kiomaĝa mi estas, Patro?”

demandis la Draketo.

“Jes ja! Kiom la infano faras demandojn. Ĉu vi

volas devigi min pensi konstante? Ĉu vi ne scias ke

pensado estas tre damaĝa al Drakoj?” respondis la

grandulo, senpacience.

“Kiomaĝa mi estas, Patro?” persistis la Draketo.

“Ĉirkaŭ sescent tridek jaroj, mi kredas. Demandu

al via patrino.”

“Ne; ne!” diris maljuna Drako en la fono; “ĉu mi

ne suferas sufiĉe multajn ĝenojn, devante vekiĝi en la

mezo de mia dormo, sen devo memori la aĝojn de

miaj infanoj?”

“Vi jam dormas de pli ol sesdek jaroj, Patrino,”

diris la Infandrako. “Kiom da dormo vi volas?”

“Mi devus dormi kvardek jarojn pli. Kaj ĉi tiu

stranga verda besteto devus puniĝi pro sia falo en

nian kavernon por ĝeni nin.”

“Mi ne sciis ke vi estas ĉi tie, kaj mi ne sciis ke

mi enfalos,” klarigis Vut.

125

La Stana Lignohakisto de Oz

“Tamen, jen vi,” diris la granda Drako, “kaj vi

senzorge vekis nian tutan tribon; do evidente vi estas

punenda.”

“Kiel?” demandis la Verda Simio, iom treme.

“Donu al mi tempon kaj mi elpensos manieron.

Vi ne bezonas hasti, ĉu?”

“Tute ne,” kriis Vut. “Prokrastu laŭdezire. Mi

multe preferus ke vi ĉiuj reendormiĝu, kaj punu min

kiam vi vekiĝos, post cent jaroj aŭ eble pli.”

“Mi manĝu lin!” petegis la plej malgranda

Drako.

“Li estas tro malgranda,” diris la patro. “Se vi

manĝus ĉi tiun unusolan Verdan Simion vi nur volus

manĝi pli, kaj ne estas pli.”

“Ĉesu babili kaj lasu min dormi,” protestis alia

Drako, oscedante timigmaniere, ĉar kiam li malfermis

sian buŝon flamaro verŝiĝis el ĝi kaj Vut devis resalti

por eviti ĝin.

Dum sia salto li frapis la nazon de Drako

malantaŭ li, kiu malfermis sian buŝon por grumbli

kaj ĵetis alian flamaron kontraŭ lin. La flamo estis

brilanta sed ne tre varmega, tamen Vut kriegis pro

timo kaj antaŭen saltis je unu saltopaŝo. Ĉifoje li

surteriĝis sur la piedon de la granda Ĉefdrako, kiu

126

!(images/000006.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

kolere levis sian alian antaŭan piedon kaj batis forte

la Verdan Simion. Vut ekvelis tra la aero kaj falis

sternite sur la rokan plankon multe preter la loko kie

grupiĝis la Draka Tribo.

Ĉiuj grandaj bestoj nun estis plene vekitaj kaj

vigligitaj, kaj ili akuzis la simion pro la ĝeno al ilia

kvieteco. La plej malgranda Drako kuris cele Vuton

kaj la aliaj turnis siajn tre pezajn korpojn liadirekte

kaj sekvis, flamigante el siaj okuloj kaj buŝoj kaj tiel

lumigante la tutan kavernon.

Vut preskaŭ kredis sin cedenda, tiumomente, sed

li vigle surpiediĝis kaj kuregis al la plej fona parto

de la kavo, la Drakoj sekvis malpli haste ĉar ili

estis tro mallertaj por rapida moviĝado. Eble ili

kredis ke ne necesas hasti, ĉar la simio ne povos

eskapi el la kavo. Sed, tre for ĉe la fino de la

loko, la kavernoplanko estis kovrata de falintaj

rokoj, do Vut, vigla pro timo, grimpis de roko al

roko ĝis li trovis sin kaŭranta kontraŭ la tegmento

de la kaverno. Tie li atendis, ĉar li ne povis iri

pli antaŭen, kaj dume trans la falintajn rokojn

malrapide rampis la Drakoj—la plej malgranda

venis la unua ĉar li estis malsata kaj ne nur

kolera.

128

Ĉapitro Naŭ

La bestoj preskaŭ atingis lin kiam Vut, memorante

sian puntan ŝirmveston—nun malplaĉe ŝiritan kaj

malpuran—resaĝigis sian menson kaj kriis: “Mal-

fermiĝu!” Je tiu krio truo ekaperis en la tegmento de

la kaverno, tuj super lia kapo, kaj tra ĝi la sunlumo

radiis plene sur la Verdan Simion.

La Drakoj paŭzis, mirante pro la magio kaj

palpebrumante pro la sunlumo, kaj tio donis al Vut

sufiĉan tempon por grimpi tra la aperturon. Tuj kiam

li atingis la surfacon de la tero la truo refermiĝis, kaj

la knabsimio konsciis, ekĝoje, ke li fine postlasis la

danĝeran Drakofamilion.

Li sidiĝis sur la tero, ankoraŭ anhelegante pro sia

agado, kaj la arbustoj antaŭ li apartiĝis kaj lia antaŭa

malamiko, la Jaguaro, montriĝis.

“Ne kuru,” diris la arbara besto, kiam Vut eksaltis;

“vi estas tute sekura, rilate al mi, ĉar post via tre

mistera malapero mi jam matenmanĝis. Mi nun estas

survoje al mia hejmo, por tradormi la ceteron de la

tago.”

“Ĉu vere!” respondis la Verda Simio, per tono kaj

bedaŭranta kaj miranta. “Kiun el miaj amikoj vi

sukcesis manĝi?”

“Neniun el ili,” respondis la Jaguaro, kun ruza

129

!(images/000029.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

rideto. “Mi manĝis teleron da magie kirlitaj ovoj—sur

toasto—kaj ĝi tute ne estis malbona manĝo. Ne estas

sufiĉa spaco en mi por eĉ vi, kaj mi ne bedaŭras tion

ĉar mi taksas, pro via verda koloro, ke vi ankoraŭ ne

estas matura, kaj fariĝus malagrabla manĝaĵo. Ni la

jaguaroj devas zorgi pri nia digestado. Adiaŭ, Amiko

Simio. Sekvu la padon kiun mi faris tra la arbustoj

kaj vi trovos viajn amikojn.”

Dirinte tion la Jaguaro plumarŝis laŭ sia celo kaj

Vut akceptis lian konsilon kaj sekvis la padon kiun li

faris ĝis atingi la lokon kie la malgranda Bruna Urso,

kaj la Stana Strigo, kaj la Kanario interkonsiliĝadis

kaj demandis al si kio okazis al ilia kamarado la

Verda Simio.

130

!(images/000093.png)

Tomi Hastpaŝ

ĈAPITRO 10

“Nia plej bona plano,” diris

la Birdotimigilurso, kiam la

Verda Simio rakontis la

historion de sia aventuro kun

la Drakoj, “estos eliri ĉi tiun

Gilikulan Landon kiel eble

plej baldaŭ kaj provi trovi

vojon al la kastelo de Glida

la Bona Sorĉistino. Laŭ mi

estas tro multaj danĝeroj

embuskantaj ĉi tie, kaj eble

131

La Stana Lignohakisto de Oz

Glinda povos redoni al ni niajn naturajn formojn.”

“Se ni turnos nin suden nun,” la Stana Strigo

respondis, “ni eble irus rekte en la Smeraldan Urbon.

Mi volas eviti tiun lokon, ĉar mi tute ne volas ke miaj

amikoj vidu min en ĉi tiu malfeliĉa stato,” kaj li

palpebrumis kaj skuetis siajn stanajn flugilojn morne.

“Sed mi estas certa ke ni jam pasis preter la

Smeraldan Urbon,” la Kanario certigis lin, flugante

leĝere ĉirkaŭ iliajn kapojn. “Do, se ni turnus nin

suden de ĉi tie, ni pasus en la Manĝtulan Landon,

kaj irante suden eĉ plu ni atingus la Kvelulan

Landon kie situas la kastelo de Glinda.”

“Nu, ĉar vi estas certa pri tio, ni komencu jam

nun,” proponis la Urso. “La vojo estas longa,

minimume, kaj mi laciĝas pro marŝado per kvar

kruroj.”

“Vi diris ke vi neniam laciĝas, ĉar vi estas plenigita

per pajlo,” diris Vut.

“Mi volas diri ke ĝenas min devi marŝi per kvar

kruroj, ĉar du kruroj estas mia natura marŝilo,”

respondis la Birdotimigilo. “Mi opinias ke estas

maldigne. Alivorte, mia rimarkinda cerbo povas laciĝi,

pro humiliĝo, kvankam mia korpo ne povas laciĝi.”

“Jen unu el la malpremioj de cerbhavanto,”

132

Ĉapitro Dek

komentis la Stana Strigo ĝemante. “Mi ne havas

cerbon ekde kiam mi ĉesis esti viandulo, do ne

ĉagrenas min. Tamen, mi preferas mian antaŭan

homan formon anstataŭ ĉi tiun strigformon kaj

volonte rompus la sorĉon faritan de S-ino Jup laŭeble

plej baldaŭ. Mi estas tiel bruema, ĝuste nun, ke mi

ĝenas min mem,” kaj li skuetis siajn flugilojn kio

bruis tiom ke eĥis en la tuta arbaro.

Do, estante unuanimaj, ili turnis sin suden, kaj plu

veturis ĝis la arbaro estis postlasita kaj la pejzaĝo ne

plu estis purpura sed nun blua, kio certigis al ili ke

ili eniris la Landon de la Manĝtuloj.

“Nun mi sentas min pli sekura,” diris la

Birdotimigilurso. “Mi konas ĉi tiun landon sufiĉe

bone, ĉar Manĝtula kulvitivisto faris min ĉi tie kaj mi

multfoje vagis ĉi tiun belan bluan landon. Efektive,

ŝajnas al mi ke mi eĉ memoras tiun grupon de tri

altaj arboj antaŭ ni; kaj, se jes, ni ne estas

malproksimaj de la hejmo de mia kara Zingibra.”

“Kiu estas Zingibra?” demandis Vut la Verda Simio.

“Ĉu vi ne aŭdis pri Zingibra?” kriis la Birdo-

timigilo, surprizite.

“Ne,” diris Vut. “Ĉu Zingibra estas viro, virino,

besto aŭ birdo?”

133

La Stana Lignohakisto de Oz

“Zingibra estas knabino,” klarigis la Birdotimigil-

urso. “Kaj ŝi estas brava knabino, kvankam iom

malkvieta kaj ekscitiĝema. Foje, antaŭ tre longe, ŝi

kolektis armeon da knabinoj kaj nomis sin ‘Generalo

Zingibra’. Per sia armeo ŝi kaptis la Smeraldan Urbon,

kaj elpelis min, ĉar mi insistis ke armeo en Oz estas

tute maldeca. Sed Ozma punis la aŭdacan knabinon,

kaj poste Zingibra kaj mi fariĝis firmaj amikoj. Nun

Zigibra loĝas pace sur kultivejo, proksime al ĉi tie, kaj

kultivas kampojn da krembiskvitoj, ĉokoladkaramelaĵoj

kaj makaronoj. Oni diras ke ŝi estas sufiĉe bona

kultivisto, kaj krome ke ŝi estas artisto, kaj ŝi pentras

bildojn tiel perfekte ke oni apenaŭ povas distingi inter

ili kaj la naturo. Ŝi ofte refarbas mian vizaĝon por mi,

kiam ĝi triviĝas aŭ malpuriĝas, kaj la belan esprimon

kiun mi portis kiam la Gigantino transformis min

desegnis Zingibra antaŭ nur proksimume monato.”

“Nepre ĝi estis plaĉa esprimo,” konsentis Vut.

“Zingibra povas pentri ion ajn,” daŭrigis la

Birdotimigilurso, entuziasme, dum ili kunmarŝadis.

“Foje, kiam mi iris al ŝia domo, mia pajlo estis

malnova kaj disfleksita, tiel ke mia korpo sagiĝis aĉe.

Mi bezonis novan pajlon por anstataŭigi la malnovan,

sed Zingibra tute ne havis pajlon en sia kultivejo kaj

134

Ĉapitro Dek

mi vere ne povis plu veturi sen esti replenigita. Kiam

mi klarigis tion al Zingibra, la knabino tuj pentris

pajlaron kiu estis tiel natura ke mi iris al ĝi kaj prenis

sufiĉan pajlon por plenigi mian tutan korpon. Kaj ĝi

estis bonkvalita pajlo, kaj sufiĉis por mi dum longa

tempo.”

Tio ŝajnis vere mrinda al Vut, kiu sciis ke io tia

ne povus okazi en alia loko ol felando simila kia Oz.

La Manĝtula Lando estis multe pli agrabla ol la

Gilikula Lando, kaj ĉiujn kampojn apartigis bluaj

bariloj, kun herbaj vojoj kaj padoj el blua tero, kaj la

lando aspektis bone kultivata. Ili estis sur malgranda

monteto subrigardante tiun bonfortunan landon, sed

ankoraŭ ne tute atingis la loĝatajn partojn, kiam

ĉirkaŭirinte kurbiĝon de la pado ilin haltigis formo

kiu barieris ilin.

Pli kuriozan ulon ili malofte vidis, eĉ en la Lando

Oz, kie abundas kuriozuloj. Ĝi havis la kapon de

juna viro—evidente Manĝtulo—kun plaĉa vizaĝo kaj

zorge kombita hararo. Sed la korpo estis tre longa,

ĉar ĝi havis dudek krurojn—po dek kruroj

ambaŭflanke—kaj tio igis la korpo etendiĝi kaj kuŝi

horizontalpozicie, tiel ke ĉiuj kruroj povis tuŝi la

teron kaj stari firme. De la ŝultroj etendiĝis du

135

La Stana Lignohakisto de Oz

malgrandaj brakoj; almenaŭ, ili aspektis malgrandaj

apud tiom da kruroj.

Tiu kuriozulo estis vestita per la normaj vestoj de

la Manĝtula popolo, malhele blua mantelo bele taŭga

por la longa korpo kaj ĉiu paro da kruroj surhavis

ĉielbluan pantalonon, kun blukoloraj ŝtrumpoj kaj

bluaj ledaj ŝuoj iomete kurbigitaj ĉe la pintoj.

“Kiu povas esti vi?” diris Polikromo la Kanario,

flugetante super la strangulo, kiu verŝajne estis

dorminta sur la pado.

“Kelkfoje mi mem demandas al mi kiu mi estas,”

respondis la multkrura junulo; “sed efektive mi estas

Tomi Hastpaŝ, kaj mi loĝas en kava arbo kiu falis sur

la teron pro sia aĝo. Mi poluris ĝian internon, kaj

konstruis pordon ĉe ĉiu fino, kaj tio estas tre

komforta loĝejo por mi ĉar ĝi estas precize taŭga por

mia formo.”

“Kiel vi akiris tian formon?” demandis la

Birdotimigilurso, sidante sur siaj koksoj kaj rigardante

Tomin Hastpaŝon serioze. “Ĉu la formo estas natura?”

“Ne; ĝi estis trudita al mi,” respondis Tomi,

ĝemante. “Iam mi estis tre aktiva kaj multe amis fari

irtaskojn por kiu ajn bezonis mian servon. Tiel mi

akiris la nomon Tomi Hastpaŝ. Mi povis fari irtaskon

136

!(images/000099.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

pli rapide ol ĉiu alia knabo, do mi multe fieris. Unu

tagon, tamen, mi renkontis maljunulinon kiu estis

feino, aŭ sorĉistino, aŭ io tia, kaj ŝi diris ke se mi

faros irtaskon por ŝi—portos magian medikamenton

al alia maljunulino—ŝi plenumigos por mi ĝuste unu

Deziron, negrave kiu estas la Deziro. Kompreneble

mi konsentis kaj, preninte la medikamenton, mi

forhastis. La distanco estis longa, plejparte supren sur

monteto, kaj miaj kruroj komencis laciĝi. Sen

pripensi kion mi faras mi diris pervoĉe: ‘Ve; volonte

mi havus dudek krurojn!’ kaj tuj mi fariĝis tiu

malkutimulo kiun vi vidas apud vi. Dudek kruroj!

Dudek sur unu homo! Kalkulu ilin, se vi dubas.”

“Jes vi nepre havas ilin,” diris Vut la Simio, kiu

jam kalkulis ilin.

“Liverinte la magian medikamenton al la

maljunulino, mi reiris kaj penis trovi la sorĉistinon,

aŭ feinon, aŭ kio ajn ŝi estis, kiu donis al mi la

misfortunan deziraĵon, por ke ŝi forprenu ĝin. Mi

serĉas ŝin ekde tiam, sed neniam povas mi ŝin trovi,”

daŭrigis kompatinda Tomi Hastpaŝ, malfeliĉe.

“Mi supozas,” diris la Stana Strigo, palpebrumante

al li, “ke vi povas tre rapide kuri, per tiuj dudek

kruroj.”

138

Ĉapitro Dek

“Unue mi povis,” estis la respondo; “sed mi tiom

marŝis, serĉante la feinon, aŭ sorĉistinon, aŭ kio ajn

ŝi estis, ke baldaŭ mi akiris kalojn sur miaj

piedfingroj. Nu, kalo sur unu piedfingro ne estas tre

ĝena, sed se oni havas cent piedfingrojn—kiel mi—

kaj akiras kalojn sur la plej multaj, estas ege

malagrable. Anstataŭ kuri nun mi doloroplene

rampas, kaj kvankam mi strebas ne perdi esperon mi

vere esperas ke mi trovos tiun sorĉistinon aŭ feinon

aŭ kio ajn ŝi estis, post nelonge.”

“Ankaŭ mi esperas tion,” diris la Birdotimigilo.

“Sed vi tamen ja povas plezuriĝi per la scio ke vi

estas nekutima, kaj tial rimarkinda inter la homoj de

Oz. Esti tute simila al aliaj personoj estas malgranda

honoro, sed esti malsimila al aliaj estas distingo.”

“Tio sonas tre bele,” respondis Tomi Hastpaŝ, “sed

se vi devus surmeti dek pantalonojn ĉiumatene, kaj

laĉi dudek ŝuojn, vi preferus ne tiom distingiĝi.”

“Ĉu la sorĉistino, aŭ feino, aŭ kio ajn ŝi estis, estis

maljunulino, kun faldoplena haŭto kaj al ŝi mankis

duono de la dentaro?” demandis la Verda Strigo.

“Ne,” diris Tomi Hastpaŝ.

“Do ŝi ne estis Maljuna Mombi,” komentis la

transformita Imperiestro.

139

La Stana Lignohakisto de Oz

“Ne interesas min kiu ŝi ne estis kiom kiu ŝi ja

estis,” diris la dudekrura junulo. “Kaj, kio ajn aŭ kiu

ajn ŝi estis, ŝi sukcesis ne rerenkonti min.”

“Se vi trovus ŝin, ĉu vi supozas ke ŝi reŝanĝus vin

en dukruran knabon?” demandis Vut.

“Eble jes, se mi povus fari novan irtaskon por ŝi

kaj tiel lukri novan deziron.”

“Ĉu vi vere preferus esti kia vi estis antaŭe?”

demandis Polikromo la Kanario, starante sur ŝultro de

la Verda Simio por observi pli atente Tomin

Hastpaŝon.

“Jes ja, tre multe,” estis la fervora respondo.

“Nu, eble do mi povos fari tion,” promesis la

Filino de la Ĉielarko, kaj fluginte al la tero ŝi prenis

malgrandan branĉeton per sia beko kaj per ĝi faris

plurajn mistikajn gestojn ĉiuflanke de Tomi Hastpaŝ.

“Ĉu vi estas sorĉistino aŭ feino aŭ io tia?” li

demandis, miroplene rigardante ŝin.

La Kanario ne respondis, ĉar ŝi estis okupata, sed

la Birdotimigilurso respondis: “Jes; ŝi estas io tia, kaj

imag-magiisto.”*

La transformiĝo de la dudekkrura knabo okazis tiel

kurioze ke ilin ĉiuj surprizis la metodo. Unue la lastaj

du kruroj de Tomi Hastpaŝ malaperis; sekvis du pli, kaj

140

!(images/000102.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

du pli, kaj ĉiufoje kiam paro da kruroj malaperis lia

korpo mallongiĝis. Tutdume Polikromo kuradis ĉirkaŭ

lin kaj pepis mistikajn vortojn, kaj kiam ĉiuj kruroj de

la junulo jam malaperis escepte de du li rimarkis ke la

Kanario estas ankoraŭ okupata kaj li alarmite kriis:

“Stop!—stop! Restigu du krurojn, por ke mi ne

estu pli malbonstata ol antaŭe.”

“Mi scias,” diris la Kanario. “Mi nur per magio

forigas la kalojn de viaj lastaj dek piedfingroj.”

“Dankon pro via komplezemo,” li diris dankeme,

kaj nun ili rimarkis ke Tomi Hastpaŝ estas efektive

belaspekta junulo.

“Kion vi faros nun?” demandis Vut la Simio.

“Unue,” li respondis, “mi devos liveri noton kiun

mi portas en mia poŝo ekde kiam la sorĉistino aŭ

feino aŭ kio ajn ŝi estis plenumis mian malsaĝan

deziron. Kaj mi firme intencas neniam denove paroli

sen antaŭe pripensi zorge kion mi diros, ĉar mi

komprenas ke senpensa parolo estas danĝera. Kaj

liverinte la noton, mi faros irtaskojn denove por kiu

ajn bezonas mian servon.”

Do denove li dankis Polikromon kaj rekomencis

marŝi laŭ direkto alia ol ilia, kaj ili neniam denove

vidis Tomin Hastpaŝon.

142

!(images/000105.png)

La Ranĉo de Zingibra

ĈAPITRO 11

D u m i l i l a ŭ i r i s p a d o n

malsupren laŭ la bluherba

flanko de la monteto, la

unuan domon kiun vidis la

marŝantoj ĝoje rekonis la

Birdotimigilurso kiel tiun

l o ĝ a t a n d e l i a a m i k i n o

Zingibra, do ili pligrandigis

sian rapidon kaj hastis cele

ĝin.

Atinginte la lokon, tamen,

143

La Stana Lignohakisto de Oz

ili trovis la domon vaka. La antaŭa pordo staris

malferma, sed neniu estis interne. En la ĝardeno

ĉirkaŭ la domo estis zorgitaj vicoj de arbustoj

kreskigantaj kremkukojn kaj makaronojn, el kiuj

kelkaj estis ankoraŭ verdaj sed aliaj estis maturaj kaj

manĝopretaj.

Malantaŭ

ili

estis

kampoj

da

karamelaĵoj, kaj la tuta tereno aspektis bone kultivata

kaj zorge prizorgata. Ili traserĉis la kampojn por trovi

la knabinan kultiviston, sed nenie ŝi estis videbla.

“Nu,” fine komentis la malgranda Bruna Urso, “ni

eniru la domon kaj agu kvazaŭ enhejme. Nepre tio

plaĉos al mia amikino Zingibra, kiu hazarde forestas

de la domo ĝuste nun. Kiam ŝi revenos, ŝi estos multe

surprizita.”

“Ĉu ĝenos ŝin se mi manĝos kelkajn el tiuj

maturaj kremkukoj?” demandis la Verda Simio.

“Tute ne; Zingibra estas tre malavara. Prenu kiom

vi deziras,” diris la Birdotimigilurso.

Do Vut kolektis multajn kremkukojn orflavajn kaj

plenajn de dolĉa krema substanco, kaj manĝis ĝis lia

malsato malaperis. Post tio li eniris la domon kun siaj

amikoj kaj sidiĝis en balancoseĝon—tute laŭ sia

kutimo kiam li estis knabo. La Kanario starigis sin

sur la kamenobreton kaj nete zorgis siajn plumojn;

144

!(images/000109.png)

Ĉapitro Dek Unu

la Stana Strigo sidiĝis sur la dorson de alia seĝo; la

Birdotimigilo kaŭris sur siaj harkovritaj koksoj en la

mezo de la ĉambro.

“Mi kredas memori la knabinon Zingibra,”

komentis la Kanario per sia dolĉa voĉo. “Ŝi ne povos

multe helpi nin, krom ke ŝi povos direkti nin laŭ la

vojo al la kastelo de Glinda, ĉar ŝi ne komprenas

magion. Sed ŝi estas bona knabino, honesta kaj

sagaca, kaj mi volonte vidos ŝin.”

“Ĉiuj problemoj niaj,” diris la Strigo profunde

ĝeme, “estiĝis pro mia malsaĝa decido serĉi Nimin

145

La Stana Lignohakisto de Oz

Amin kaj fari ŝin Imperiestrino de la Palpbrumoj, kaj

kvankam mi deziras riproĉi neniun, mi devas diri ke

Vut la Vagisto metis la nocion en mian kapon.”

“Nu, miapense, mi ĝojas ke li faris tion,” respondis

la Kanario. “Via veturo rezultigis mian saviĝon elde

la Gigantino, kaj se vi ne veturus al la Valo Jup, mi

plu estus kaptito de S-ino Jup. Estas multe pli plaĉe

esti libera, eĉ kvankam mi ankoraŭ surhavas la

formon de Kanaribirdo.”

“Ĉu vi kredas ke ni iam povos reakiri niajn

naturajn formojn?” demandis la Verda Simio tre

serioze.

Polikromo ne respondis tuj al tiu grava demando,

sed post iom da pensado ŝi diris:

“Oni instruis al mi ke ekzistas antidoto por ĉiu

magia sorĉo, sed S-ino Jup insistas ke nenio povas

ŝanĝi ŝiajn transformojn. Mi agnoskas ke mia propra

femagio ne povas, kvankam mi supozis ke ni la

Ĉielfeoj havas pli da povo ol havas la Terfeoj. La

Jukuhuan magion oni agnoskas tre strangefika kaj

malsimila al la kutima magio, sed eble Glinda aŭ

Ozma komprenas ĝin pli bone ol mi. Ĉe ili estas nia

sola espero. Se ili ne povos helpi nin, ni devos por

ĉiam resti kiaj ni estas.”

146

Ĉapitro Dek Unu

“Kanaribirdo sur Ĉielarko ne estus vere maltaŭga,”

asertis la Stana Strigo, fermante kaj malfermante siajn

rondajn stanajn okulojn rapide, “do se vi sukcesos

retrovi vian Ĉielarkon vi ne bezonos multe ĉagreniĝi.”

“Absurde, Amiko Hakisto,” kriis Vut. “Mi scias

precize kiel sentas Polikromo. Bela knabino estas

multe pli bona ol malgranda flava birdo, kaj knabo—

kia estis mi—estas multe pli bona ol Verda Simio.

Neniu el ni povos denove esti feliĉa krom se ni

reakiros niajn naturajn formojn.”

“Mi same opinias,” anoncis la pajloplenigita Urso.

“Kion pensus pri mi mia amikino la Miksĉifona

Knabino, laŭ via supozo, se ŝi vidus min portanta ĉi

tiun bestan formon?”

“Ŝi ridus ĝis plori,” agnoskis la Stana Strigo.

“Rilate al mi, mi devos fordoni la planon edzinigi

Nimin Amin, sed mi strebos ne lasi tion malĝojigi

min. Se tia estas mia devo, nu mi deziras fari mian

devon, sed se magio neebligas mian edziĝon do mi

plu vivados sola kaj estos egale kontenta.”

Iliaj seriozaj misfortunoj silentigis ilin ĉiujn dum

kelka tempo, kaj ĉar iliaj pensoj okupadis sin pri

la malfeliĉoj kiujn trudis al ili la sorto, neniu

rimarkis ke Zingibra subite aperis en la pordejo kaj

147

La Stana Lignohakisto de Oz

rigardas ilin miroplene. La sekvan momenton ŝia

miro fariĝis kolero, ĉar jen, en ŝia plej bona

balancoseĝo, sidas Verda Simio. Granda brila Strigo

staras sur alia seĝo kaj Bruna Urso kaŭras sur ŝia

salontapiŝo. Zingibra ne rimarkis la Kanarion, sed

ŝi ekprenis balailon kaj kuris en la ĉambron, kriante

dum ŝi venis:

“Foriru el ĉi tie, sovaĝaj bestoj! Kiel vi aŭdacas

eniri mian domon?”

Per balailbato ŝi renversis la Brunan Urson, kaj la

Stana Strigo klopodis flugi al kie ŝi ne povos atingi

lin kaj faris grandan bruon per siaj stanaj flugiloj. La

Verdan Simion tiom alarmis la subita atako ke li saltis

en la kamenon—kie bonfortune ne estis fajro—kaj

penis eskapi grimpante la kamentubon. Sed li trovis

la aperturon tro malgranda, do devis remalsupreniri.

Post tio li kaŭris tremante en la kameno, kaj lia bela

verda hararo estis tute nigra pro fulgo kaj kovrita de

cindroj. El tiu pozicio Vut rigardis por vidi kio okazos

nun.

“Stop, Zingibra—stop!” kriis la Bruna Urso, kiam

la balailo denove minacis lin. “Ĉu vi ne konas min?

Mi estas via malnova amiko la Birdotimigilo!”

“Vi provas trompi min, fibesto! Mi klare vidas ke

148

Ĉapitro Dek Unu

vi estas urso, ege misformita urso, efektive,” oponis la

knabino.

“Estas ĉar mi ne estas ĝuste plenigita,” li certigis

ŝin. “Kiam S-ino Jup transformis min, ŝi ne

komprenis ke mi bezonos pli da pajloplenigaĵo.”

“Kiu estas S-ino Jup?” demandis Zingibra,

paŭzante dum la balalilo estis ankoraŭ levita.

“Gigantino en la Gilikula Lando.”

“Ho; mi komencas kompreni. Kaj S-ino Jup

transformis vin? Vi vere estas la fama Birdotimigilo

de Oz?”

“Mi estis, Zingibra. Ĝuste nun mi estas kion vi

vidas—mizera

malgranda

Bruna

Urso

kun

malbonkvalita pajloplenigaĵo. Tiu Stana Strigo estas

neniu alia ol nia kara Stana Lignohakisto—Noĉjo

Hakisto, la Imperiestro de la Palpbrumoj—kaj ĉi tiu

Verda Simio estas afabla knabeto kun kiu ni konatiĝis

antaŭ nelonge, Vut la Vagisto.”

“Kaj mi,” diris la Kanario, flugante apud

Zingibran, “estas Polikromo, la Filino de la Ĉielarko,

en la formo de birdo.”

“Jes ja!” kriis Zingibro, miroplene; “tiu Gigantino

nepre estas potenca Sorĉistino, kaj egale fia kiel

potenca.”

149

!(images/000057.png)

!(images/000061.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

“Ŝi estas Jukuhuo,” diris Polikromo. “Bonfortune

ni sukcesis eskapi el ŝia kastelo, kaj nun ni estas

survoje al Glinda la Bona por trovi ĉu ŝi havas

kapablon redoni al ni niajn antaŭajn formojn.”

“Do mi devas peti viajn pardonojn; ĉiuj vi devas

pardoni min,” diris Zingibra, formetante la balailon.

“Mi miskredis vin aro da sovaĝaj necivilizitaj bestoj,

tute normale. Vi estas tre bonvenaj en mia domo kaj

mi bedaŭras ne havi kapablon helpi vin kontraŭ viaj

problemoj. Bonvolu uzi mian domon kaj ĉion mian

kvazaŭ ili estus viaj.”

Je tiu pacdeklaro la Urso stariĝis kaj la Strigo

restaris sur la seĝo kaj la Simio rampis el la

kameno. Zingibra rigardis Vuton kritike, kaj sulkis

la frunton.

“Se vi estas Verda Simio,” diris ŝi, “vi tamen estas

la plej nigra besto kiun iam mi vidis. Kaj vi

malpurigos mian belan puran ĉambron per fulgo kaj

cindroj. Pro kio vi saltis en la kamentubon?”

“Mi—mi timis,” klarigis Vut, iom honte.

“Nu, vi bezonas renovigon, kaj tio okazos al vi jam

nun. Venu kun mi!” ŝi ordonis.

“Kion vi faros?” demandis Vut.

“Profunde lavos vin,” diris Zingibra.

152

!(images/000066.jpg)

Ĉapitro Dek Unu

Nu, nek knaboj nek simioj amas profundan lavon,

do Vut fortiris sin de la energia knabino, ege

tremante. Sed Zingibra kaptis lin per lia piedo kaj

tiris lin en la malantaŭan korton, kie, malgraŭ liaj

protestoj kaj baraktoj, ŝi plonĝis lin en kuvon da

malvarma akvo kaj komencis forte lavi lin per fortika

broso kaj flava sapo.

Tio estis la plej malfacila sperto kiun Vut devis

elteni ekde sia simiiĝo, sed neniu protesto povis influi

Zingibran, kiu sapumis kaj forte frotlavis lin kvazaŭ

metie kaj poste sekigis lin per fortika tuko.

La Urso kaj la Strigo medite rigardis tiun

operacion kaj kapjesis aprobe kiam la silkeca verda

felo de Vut brilis klare en la posttagmenta suno. La

Kanario aspektis tre amuzita kaj ridis arĝentan

ridsonon dirante:

“Tre bone farite, mia bona Zingibra; mi admiras

viajn energion kaj juĝon. Sed mi tute ne konceptis

ke simio povus aspekti tiel komika kiel ĉi tiu simio

dum la bano.”

“Mi ne estas simio,” deklaris Vut, malaprobe; “mi

nur estas knabo kun la formo de simio, nenio pli.”

“Se vi povos klarigi al mi la diferencon,” diris

Zingibra, “mi konsentos ne denove lavi vin—krom se

153

La Stana Lignohakisto de Oz

vi malsaĝe reeniros la kamenon. Kutime oni taksas

ĉiujn personojn laŭ la formoj kiujn vidas la okuloj de

aliaj. Rigardu min, Vut; kio estas mi?”

Vut rigardis ŝin.

“Vi estas la plej bela knabino kiun iam mi vidis,”

li respondis.

Zingibra sulkis la frunton. Nu, efektive ŝi

malsukcese provis sulki la frunton.

“Venu en la ĝardenon kun mi,” ŝi diris, “kaj mi

donos al vi kelkajn el la plejbongustaj karamelaĵoj

kiujn iam vi manĝis. Ili estas nova varianto, kiun

scias kreskigi neniu krom mi, kaj ili havas heliotropan

guston.”

154

!(images/000071.png)

Ozma kaj Doroteo

ĈAPITRO 12

En sia grandioza palaco

en la Smeralda Urbo, la bela

knabina Reganto de Oz sidis

en sia delikata buduaro kun

sia amikino Princino Doroteo

apud

si.

Ozma

studis

manuskriptan rulaĵon kiun ŝi

prenis el la Reĝa Biblioteko,

dum

Doroteo

prilaboris

brodaĵon kaj kelkfoje klinis

sin

por

karese

frapeti

155

La Stana Lignohakisto de Oz

malgrandan nigran hundon kiu kuŝis ĉe ŝiaj piedoj.

La nomo de la malgranda hundo estis Toto, kaj li

estis fidela akompananto de Doroteo.

Se oni taksus Ozman de Oz laŭ la normoj de

nia mondo, oni opinius ŝin tre juna—eble dek-kvar-

aŭ dekkvin-jaraĝa—tamen jam de multaj jaroj ŝi

regis la Landon Oz kaj neniam aspektis eĉ iomete

pli aĝa. Doroteo aspektis multe pli juna ol Ozma.

Ŝi estis knabineto kiam unue ŝi venis al la Lando

Oz, kaj ŝi ankoraŭ estis knabineto, kaj neniam

aspektos eĉ unu tagon pli aĝa dum ŝi loĝos en tiu

mirinda felando.

Oni informis min ke Oz ne ĉiam estis felando.

Iam ĝi estis tre simila al aliaj landoj, krom ke ĝin

izolis terura dezerto de sablaro kiu kuŝis tute ĉirkaŭ

ĝi kaj tiel tute neebligis ke ĝia popolo kontaktu iun

ajn alian parton de la mondo. Vidante tiun izolecon,

la febando de Reĝino Lurline, transflugante Ozon

dum veturo, sorĉis la landon kaj tiel faris ĝin Felando.

Kaj Reĝino Lurline lasis unu el siaj gefeoj por regi

tiun sorĉitan Landon Oz, kaj poste forflugis kaj plene

forgesis pri ĝi.

Ekde tiu momento neniu en Oz mortis. La

maljunuloj restis maljunaj; la junaj kaj fortaj

156

Ĉapitro Dek Du

personoj ne ŝanĝiĝis dum la forpaso de jaroj; la

infanoj restis ĉiam infanoj, kaj ludis kaj petolis

laŭdezire, kaj ĉiuj beboj restis en siaj luliloj kaj

estis ame prizorgataj kaj neniam kreskis. Do la

homoj en Oz ĉesis kalkuli sian jaraĝon, ĉar la jaroj

faris nenian diferencon en ilia aspekto kaj ne povis

ŝanĝi ilian staton. Ili ne malsaniĝis, sekve ne estis

kuracistoj inter ili. Estas vere ke akcidentoj ja povis

okazi, kvankam tre malofte, kaj kvankam neniu

povis morti nature, kiel aliaj homoj, ja estis eble

ke iu plene detruiĝus. Tiaj incidentoj, tamen, estis

tre nekutimaj, kaj tiel maloftaj estis ĉagrenaĵoj ke

la popolo de Oz estis kiel eble plej feliĉaj kaj

kontentaj.

Alia strangaĵo pri tiu Felando Oz estis ke ĉiun

kiu sukcesis eniri ĝin el la ekstera mondo trafis la

magia sorĉo de la loko kaj la aspekto de tiu

persono ne ŝanĝiĝis dum ilia loĝperiodo tie. Do

Doroteo, kiu nun loĝis kun Ozma, aspektis same

dolĉa knabineto kia ŝi estis kiam unue ŝi venis al

tiu plaĉega felando.

Eble ne estus prave diri ke ĉiuj partoj de Oz estis

vere plaĉaj, sed certe ĝi estis tre plaĉa proksime al

la Smeralda Urbo, kie Ozma regis. Ŝian aman

157

La Stana Lignohakisto de Oz

influon oni sentis eĉ multajn kilometrojn for de tie,

tamen ekzistis lokoj en la montoj de la Gilikula

lando, kaj la arbaroj de la Kvelula Lando, kaj eble

en tre foraj partoj de la Manĝtula kaj Palpbruma

Landoj, kie la loĝantoj estis iom krudaj kaj

necivilizitaj kaj ankoraŭ ne estis trafitaj de la sorĉo

de la saĝa kaj afabla regado de Ozma. Ankaŭ, kiam

Oz unue fariĝis felando, en ĝi loĝis diversaj

sorĉistinoj

kaj

magiistoj

kaj

virsorĉistoj

kaj

nekromanciistoj, kiuj dise troviĝis en diversaj lokoj,

sed plejparte ili estis senigitaj je siaj magiaj povoj,

kaj Ozma faris reĝan edikton kiu malpermesis ke iu

ajn en ŝia regno faru magion escepte de Glinda la

Bona kaj la Sorĉisto de Oz. Ozma mem, ĉar ŝi estis

vera feino, sciis multe da magio, sed ŝi uzis ĝin nur

por helpi siajn regatojn.

Tiu malgranda klarigo helpos vin pli bone

kompreni la rakonton kiun vi legas, sed ĝian

plejparton jam konas la personoj kiuj bone konas la

popolon de Oz kies aventurojn ili prilegis en aliaj

Oz-libroj.

Ozma kaj Dorteo estis firmaj amikinoj kaj estis tre

multe kune. Ĉiu en Oz amis Doroteon preskaŭ tiom

kiom sian belan Regantinon, ĉar la bonfortuno de la

158

Ĉapitro Dek Du

knabineto el Kansas ne arogantigis aŭ vantigis ŝin. Ŝi

estis same brava kaj fidela kaj aventurema infano kiel

antaŭ ol ŝi loĝis en reĝa palaco kaj fariĝis intima

amikino de la feino Ozma.

En la ĉambro en kiu la duo sidis—unu el la

privataj ĉambroj de Ozma—pendis la fama Magia

Bildo. Tiu estis la fonto de konstanta intereso por

malgranda Doroteo. Oni bezonis nur stari antaŭ ĝi

kaj deziri vidi kion faras kiu ajn persono, kaj tuj

sceno aperis sur la magia kanvaso kaj montris precize

kie estas tiu persono, kaj, same kiel niaj propraj

kinofilmoj, ĝi reproduktis la agojn de tiu persono

dum oni deziris rigardi ilin. Do hodiaŭ, kiam

Doroteo enuis pri sia brodado, ŝi flankentiris la

kurtenojn de antaŭ la Magia Bildo kaj deziris vidi

kion faras ŝia amiko Buton-Brilo. Buton-Brilo, ŝi

vidis, pilkludas kun Oĵo, la Manĝtula knabo, do

Doroteo post tio deziris vidi kion faras ŝia Onklino

Em. La bildo montris Onklinon Em trankvile flikanta

ŝtrumpetojn por Onklo Henriko, do Doroteo deziris

vidi kion faras ŝia malnova amiko la Stana

Lignohakisto.

La Stana Lignohakisto ĝuste tiam foriris el sia

stana kastelo akompanate de la Birdotimigilo kaj

159

La Stana Lignohakisto de Oz

Vut la Vagisto. Doroteo neniam antaŭe vidis tiun

knabon, do ŝi scivolis pri kiu li estas. Ankaŭ ŝi

volis scii kien iras la trio, ĉar ŝi rimarkis la

dorsosakon de Vut kaj divenis ke ili komencas

longan veturon. Ŝi demandis pri tio al Ozma, sed

Ozma ne sciis.

Tiun posttagmezon Doroteo denove vidis la

marŝantojn per la Magia Bildo, sed ili nur marŝadis

tra la lando kaj tio ne multe interesis Doroteon.

Post du tagoj, tamen, la knabino, denove kun

Ozma, deziris vidi siajn amikojn, la Birdotimigilon

kaj la Stanan Lignohakiston per la Magia Bildo,

kaj tiuokaze ŝi trovis ilin en la granda kastelo de

S-ino Jup, la Gigantino, kiu tiumomente estis

transformonta ilin. Nun kaj Doroteo kaj Ozma tre

interesiĝis kaj rigardis la transformojn indigne kaj

abomene.

“Kia fia Gigantino!” kriis Doroteo.

“Jes,” respondis Ozma, “nepre necesos puni ŝin pro

ŝia krueleco al niaj amikoj, kaj al la kompatinda

knabo kiu estas kun ili.”

Post tio ili sekvis la aventuron de la malgranda

Bruna Urso kaj la Stana Strigo kaj la Verda Simio

ege interesate, kaj ĝojegis kiam ili eskapis de S-ino

160

!(images/000076.png)

Ĉapitro Dek Du

Jup. Ili ne sciis, tiam, kiu estas la Kanario, sed ili

komprenis ke sendube ĝi estas transformaĵo de iu

grava persono, kiun la Gigantino ankaŭ sorĉis.

Kiam, fine, la tago venis kiam la aventurantoj

komencis iri suden en la Manĝtulan Landon, Doroteo

demandis maltrankvile:

“Ĉu nenio estas farebla por ili, Ozma? Ĉu vi ne

povas redoni al ili iliajn naturajn formojn? Ili jam

sufiĉe suferis pro tiuj aĉaj transformoj, laŭ mia

opinio.”

161

La Stana Lignohakisto de Oz

“Mi jam ekzamenas metodojn helpi ilin, ekde

kiam ili transformiĝis,” respondis Ozma. “S-ino Jup

nun estas la sola Jukuhuo en mia regno, kaj la

Jukuhua magio estas tre stranga kaj malfacile

komprenata de aliaj personoj, tamen mi firme

intencas provi rompi tiujn sorĉojn. Mi eble ne

sukcesos, sed mi faros ĉion eblan. Laŭ la direktoj de

niaj amikoj, mi kredas ke ili pasos la Ranĉon de

Zingibra, do se ni komencos veturi nun ni povos

renkonti ilin tie. Ĉu vi deziras kuniri, Doroteo?”

“Kompreneble,” respondis la knabineto. “Nenio

instigus min ne ĉeesti.”

“Do ordonu la pretigon de la Reĝa Ĉarego,” diris

Ozma de Oz, “kaj ni tuj veturos.”

Doroteo kuris plenumi tiun peton, dum Ozma iris

al sia Ĉambro de Magio por pretigi la objektojn kiujn

ŝi opiniis bezonotaj. Post duono de horo la Ruĝa

Ĉarego staris antaŭ la ĉefenirejo de la palaco, kaj

antaŭ ĝi estis ligita la Ligna Segĉevalo, kiu estis la

plej amata tirbesto de Ozma.

Tiu Segĉevalo, kvankam el ligno, estis nepre

vivanta kaj povis kuri rapide kaj senlace. Por eviti

triviĝon de liaj lignaj kruroj, Ozma hufumis la

Segĉevalon per puroraj platoj. Lia jungilaro estis

162

!(images/000081.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

inkrustita per brilantaj smeraldoj kaj aliaj juveloj, do,

kvankam li mem tute ne estis bela, lia ilaro grandioze

aspektis.

Ĉar la Segĉevalo povis kompreni ŝiajn parolatajn

vortojn, Ozma ne uzis rimenojn por gvidi lin. Ŝi nur

diris al li kien iri. Kiam ŝi venis el la palaco kun

Doroteo, ili ambaŭ grimpis en la Ruĝan Ĉaregon kaj

tiam la hundeto Toto alkuris kaj demandis:

“Ĉu vi intencas postlasi min, Doroteo?”

Doroteo rigardis al Ozma, kiu ridetis responde kaj

diris:

“Toto rajtas kuniri, se vi deziras tion.”

Do Doroteo levis la hundeton en la ĉaron, ĉar,

kvankam li povis rapide kuri, li ne povis egali la

rapidon de la mirinda Segĉevalo.

Foren ili iris, trans montetojn kaj tra kampojn,

transirante la teron je miriga rapido. Ne surprizas, do,

ke la Ruĝa Ĉarego atingis la domon de Zingibra

ĝuste kiam tiu energia junulino finis frotlavi la

Verdan Simion kaj estis gvidonta lin al la

karamelplantaro.

164

!(images/000089.png)

La Restaŭro

ĈAPITRO 13

La Stana Strigo ululis pro

ĝojo kiam li vidis la Ruĝan

Ĉaregon halti antaŭ la domo

de Zingibra, kaj la Bruna

Urso muĝetis pro feliĉo kaj

eltrotis cele Ozman tiom

rapide kiom permesis liaj

kruroj. Kaj la Kanario, nu ĝi

flugis rapide al ŝultro de

Doroteo kaj staris tie, dirante

en ŝian orelon:

165

La Stana Lignohakisto de Oz

“Jes ja, vi vere venis por savi nin!”

“Sed kiu vi estas?” demandis Doroteo.

“Ĉu vi ne scias?” respondis la Kanario.

“Ne; kiam ni unue rimarkis vin en la Magia

Bildo, vi estis nur birdo, same kiel nun. Sed ni

divenis ke la giganta virino transformis vin, same kiel

la aliajn.”

“Jes; mi estas Polikromo, la Filino de la Ĉielarko,”

anoncis la Kanario.

“Ĉu ja!” kriis Doroteo. “Kiom aĉe!”

“Nu, mi fariĝis sufiĉe bela birdo, laŭ mia opinio,”

respondis Polikromo, “sed kompreneble mi fervore

volas reakiri mian naturan formon kaj reiri sur mian

ĉielarkon.”

“Ozma helpos vin, mi estas certa,” diris Doroteo.

“Kiel sentas, Birdotimigilo, esti Urso?” ŝi demandis,

parolante al sia malnova amiko.

“Malplaĉas al mi,” deklaris la Birdotimigilurso. “Ĉi

tiu bruta formo estas tute maldigna por inda pajlulo.”

“Kaj pripensu min,” diris la Strigo, stariĝante sur

la panelon de la Ruĝa Ĉarego dum li multe bruis per

siaj stanaj plumoj. “Ĉu ne, Doroteo, mi aspektas

aĉega? Miaj okuloj estas pluroble tro grandaj por mia

korpo, kaj tiel feblaj ke mi devus surhavi okulvitrojn.”

166

Ĉapitro Dek Tri

“Nu,” diris Doroteo kritike, rigardante lin zorge,

“mi devas agnoski ke vi ne indas prifanfaronadon.

Sed Ozma baldaŭ reĝustigos vin.”

La Verda Simio retenis sin, timema pri renkonti

du belajn knabinojn dum li havas bestoformon; sed

Zingibra nun prenis lian manon kaj kondukis lin

antaŭen dum ŝi konigis lin al Ozma, kaj Vut sukcesis

malalte riverenci, ne vere malgracie, antaŭ ŝia

knabineca Moŝto, la Reganto de Oz.

“Vi ĉiuj deviĝis elteni dum malfeliĉa sperto,” diris

Ozma, “do mi volontege faros ĉion eblan por rompi

la sorĉojn de S-ino Jup. Sed unue diru al mi kiel vi

hazarde vagis en tiun solecan valon kie situas la

Kastelo Jup.”

Per rakontado de ĉiu el ili, ili informis pri la celo

de ilia veturo; la Birdotimigilurso rakontis pri la

decido de la Stana Lignohakisto trovi Nimin Amin

kaj edzinigi ŝin, kiel justan rekompencon pro ŝia

lojaleco al li. Vut rakontis pri iliaj aventuroj inter la

Lonoj de Lonio, kaj la Stana Strigo priparolis la

manieron laŭ kiu ili estis kaptitaj kaj transformitaj de

la Gigantino. Post tio Polikromo rakontis sian

historion, kaj kiam ĉio estis rakontita, kaj Doroteo

plurfoje riproĉis Toton pro lia bojado kontraŭ la

167

La Stana Lignohakisto de Oz

Stanan Strigon, Ozma restis pensema dum kelka

tempo, pripensante la aŭdaĵojn. Fine ŝi suprenrigardis,

kaj farante unu el siaj tre plaĉaj ridetoj, ŝi diris al la

maltrankvila grupo:

“Mi ne estas certa ke mia magio povos restaŭri

ĉiun el vi, ĉar viaj transformoj havas tiel strangan kaj

nekutiman karakteron. Efektive, S-ino Jup plene

pravis kredante ke neniu potenco povas ŝanĝi ŝiajn

sorĉojn. Tamen, mi estas certa ke mi povos redoni al

la Birdotimigilo lian originan formon. Li estis

plenigita per pajlo jam de la komenco, kaj eĉ la

Jukuhua magio ne povis ŝanĝi tion. La Gigantino nur

povis fari la formon de urso el la formo de homo,

sed la urso estas plena de pajlo, same kiel la homo.

Do mi estas certa ke mi povos rehomigi la urson.”

“Hura!” kriis la Bruna Urso, kaj li provis, mallerte,

danci ĵigon pro sia ĝojo.

“Kaj rilate al la Stana Lignohakisto, lia stato estas

pli-malpli sama,” reparolis Ozma, ankoraŭ ridetante.

“La potenco de la Gigantino ne povis fari el li ion

alian ol stanaĵon, negrave kiun formon ŝi donus al li,

do ne estos neeble redoni al li lian homformon.

Ĉiukaze, mi provos mian magion tuj, por trovi ĉu ĝi

ja plenumos kion mi promesis.”

168

!(images/000000.jpg)

Ĉapitro Dek Tri

Ŝi tiris el sia sino malgrandan arĝentan Sceptron,

kaj, gestante per la Sceptro super la kapo de la Urso,

post forpaso de nur momento ŝi sukcesis rompi lian

sorĉon. La origina Birdotimigilo de Oz denove staris

antaŭ ili, bone plenigita per pajlo kaj kun sia vizaĝo

bele pentrita sur la sako kiu formis lian kapon.

La Birdotimigilo multege ĝojis, kiel vi rajtas

supozi, kaj li fiere ĉirkaŭtrotadis dum la potenca feino

Ozma de Oz rompis la sorĉon kiu transformis la

Stanan Lignohakiston kaj refaris Stanan Strigon

Stana Homo.

“Nun, do,” pepis la Kanario fervore; “nun min,

Ozma!”

“Sed via kazo estas diferenca,” respondis Ozma, ne

plu ridetante sed portante seriozan esprimon sur sia

dolĉa vizaĝo. “Mi devos eksperimenti pri vi, Poli-

kromo, kaj mi eble malsukcesos per ĉiuj provoj.”

Ŝi do provis du aŭ tri diversajn magiajn metodojn,

esperante ke unu el ili sukcesos rompi la sorĉiĝon

de Polikromo, sed la Filino de la Ĉielarko plu restis

Kanaribirdo. Fine, tamen, ŝi faris alian eksperi-

menton. Ŝi transformis la Kanarion en Kolombon,

poste transformis la Kolombon en Makulan Kokinon,

kaj poste ŝanĝis la Makulan Kokinon en Kuniklon,

169

La Stana Lignohakisto de Oz

kaj poste la Kuniklon en Cervidon. Kaj fine, post

kunmikso de pluraj pulvoroj kaj ŝuto sur la

Cervidon, la Jukuhua sorĉo subite rompiĝis kaj

antaŭ ili staris unu el la plej elegantaj kaj belaj uloj

en ĉiuj felandoj de la mondo. Polikromo estis egale

dolĉa kaj gajhumora kiel bela, kaj kiam ŝi dancis

kaj ĉirkaŭsaltadis ĝoje, ŝia bela hararo flosis ĉirkaŭ

ŝi kiel ora nebulo kaj ŝia bunta vesto, mola kiel

araneaĵoj, memorigis pri flosantaj nuboj en somera

ĉielo.

Vuton tiom imponis la rava aspekto de tiu

eksterordinara Ĉielfeino ke li tute forgesis sian

propran malfeliĉan staton ĝis li rimarkis Ozman

rigardi lin per instensa esprimo kiu indikis simpation

kaj bedaŭron. Doroteo flustris en la orelon de sia

amikino, sed la Registo de Oz kapneis malfeliĉe.

Zingibra, rimarkinte tion kaj komprenante la

geston de Ozma, prenis piedon de la Verda Simio en

propran manon kaj karese frapetis ĝin milde.

“Ne gravas,” ŝi diris al li. “Vi havas tre belan

koloron, kaj simio povas grimpi pli bone ol knabo kaj

fari multon kion tute ne povas knabo.”

“Kio estas?” demandis Vut, dum lia koro peziĝis.

“Ĉu Ozma eluzis sian tutan magion?”

170

!(images/000002.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

Ozma mem respondis al li.

“Via formo de sorĉiĝo, mia povra knabo,” ŝi

diris kompate, “estas malsimila al tiu de la aliaj.

Efektive, ĝi estas formo kiu tute ne estas ŝanĝebla

per ia ajn magio konata de feinoj aŭ de Jukuhuoj.

La fia Gigantino bone konsciis, kiam ŝi donis al

vi la formon de Verda Simio, ke la Verda Simio

devos ekzisti en la Lando Oz dum la tuta

estonteco.”

Vut profunde ĝemis.

“Nu, jen vere malfeliĉa sorto,” li diris brave, “sed

se ĝi ne estas nuligebla, do mi devos toleri ĝin; jen

ĉio. Al mi ne plaĉas esti simio, sed kiel utilus barakti

kontraŭ mia sorto?”

Ili ĉiuj kompatis lin, kaj Doroteo maltrankvile

demandis al Ozma:

“Ĉu eble Glinda povus savi lin?”

“Ne,” estis la respondo. “La kapablo de Glinda fari

transformojn ne estas pli granda ol mia. Antaŭ ol

foriri el mia palaco mi eniris mian Ĉambron de

Magio kaj studis la staton de Vut tre zorge. Mi trovis

ke neniu potenco povas malestigi la Verdan Simion.

Li povus transdoni sian formon al, aŭ interŝanĝi ĝin

kun, iu alia, tio estas vera; sed la Verdan Simion ni

172

Ĉapitro Dek Tri

ne povos malestigi per iu ajn magia arto konata de

la Scienco.”

“Sed—konsideru,” diris la Birdotimigilo, kiu atente

aŭskultis tiun klarigon, “kial ne meti la simian

formon sur alian ulon?”

“Kiu konsentus al la ŝanĝiĝo?” demandis Ozma.

“Se perforte ni kaŭzus alian ulon fariĝi Verda Simio,

ni estus egale kruelaj kaj fiaj kiel S-ino Jup. Kaj kiel

utilus interŝanĝo?” ŝi daŭrigis. “Supozu, ekzemple, ke

ni farus la sorĉon, kaj farus el Toto Verdan Simion.

Sammomente Vut fariĝus hundeto.”

“Ne inkluzivu min en via magio, mi petas,” diris

Toto, per riproĉa bojo. “Nenio logus min fariĝi Verda

Simio.”

“Kaj mi rifuzas fariĝi hundo,” diris Vut. “Verda

Simio estas multe pli bona ol Hundo, laŭ mia

opinio.”

“Jen nur via opinio,” respondis Toto.

“Nu, jen alia ideo,” diris la Birdotimigilo. “Mia

cerbo bonege funkcias hodiaŭ, estas agnoskende. Kial

ne transformi Toton en Vuton la Vagiston, kaj post

tio ili interŝanĝu siajn formojn? La Hundo fariĝus

Verda Simio kaj la Simio reakirus sian naturan

formon.”

173

La Stana Lignohakisto de Oz

“Tute vere,” kriis Zingibra. “Jen bonega ideo!”

“Ne inkluzivu min,” diris Toto. “Mi rifuzas.”

“Ĉu vi ne akceptus fariĝi Verda Simio—vidu kiel

bela ĝi estas—por ke ĉi tiu povra knabo rehavu sian

naturan formon?” demandis Zingibra, elkore

petegante.

“Ne,” diris Toto.

“Al mi tute ne plaĉas tiu plano,” deklaris Doroteo,

“ĉar tiuokaze mi ne plu havus hundeton.”

“Sed anstataŭe vi havus Verdan Simion,” persistis

Zingibra, kiu amis Vuton kaj volis helpi lin.

“Mi ne volas Verdan Simion,” diris Doroteo

firme.

“Ne parolu pri la afero denove, bonvolu,” diris

Vut. “Jen mia propra misfortuno kaj mi preferus

suferi ĝin ol senigi al Princino Doroteo ŝian

hundon, aŭ senigi de ŝia hundo lian naturan

formon. Kaj eble eĉ ŝia Moŝto, Ozma de Oz, ne

povus transformi alian ulon en la formon de Vut

la Vagisto.”

“Nu, jes; mi kredas ke mi povus fari tion,”

Ozma respondis; “sed Vut plene pravas. Ni ne

rajtas trudi al iu ajn—ĉu homo ĉu hundo—la

formon de Verda Simio. Ankaŭ estas certe ke por

174

Ĉapitro Dek Tri

senigi al la knabo la formon kiun li nun havas,

ni devos doni ĝin al iu alia, kaj tiu devos havi

ĝin por ĉiam.”

“Mi demandas al mi,” diris Doroteo, penseme, “ĉu

eble ni ja povus trovi iun en la Lando Oz kiu

akceptus fariĝi Verda Simio? Ŝajnas al mi ke simio

estas aktiva kaj vigla, kaj povas grimpi arbojn kaj fari

multajn lertaĵojn, kaj verdo ne estas malbona koloro

por simio—ĝi faras lin nekutima.”

“Mi ne petus al iu ajn surpreni ĉi tiun aĉan

formon,” diris Vut; “estus maljuste, komprenu. Mi

jam de longe estas simio, kaj al mi tio tute ne plaĉas.

Hontigas min esti tia besto kiam laŭ mia naskiĝrajto

mi estas knabo; do mi estas certa ke estus fie peti al

iu alia ke tiu anstataŭu min.”

Ili ĉiuj silentis, ĉar ili sciis ke li diris la veron.

Doroteo estis preskaŭ preta plori pro kompato kaj la

dolĉa vizaĝo de Ozma estis malfeliĉa kaj perturbita.

La Birdotimigilo frotis kaj frapetis sian plenigitan

kapon penante plibone pensigi ĝin, kaj la Stana

Lignohakisto eniris la domon kaj komencis olei siajn

stanajn artikojn por ke la malĝojo de liaj amikoj ne

plorigu lin. Plorado riskas rustigi stanon, kaj la

Imperiestro ege fieris pri sia multe polurita korpo—

175

La Stana Lignohakisto de Oz

kiu nun estis duoble kara al li ĉar dum iom da tempo

ĝi mankis al li.

Polikromo jam ĉirkaŭ dekfoje dancis laŭ la

ĝardenpadoj kaj retren, ĉar ŝi malofte estis senmova

eĉ dum momento, sed ŝi aŭdis la parolon de Ozma

kaj tre bone komprenis la malfeliĉon de Vut. Sed

la Filino de la Ĉielarko, eĉ dancante, povis pensi

kaj rezonadi tre klare, kaj subite ŝi solvis la

problemon kiel eble plej bele. Proksimiĝinte al

Ozma, ŝi diris:

“Via Moŝto, la tutan problemon kaŭzis la fia

agado de S-ino Jup, la Gigantino. Tamen eĉ nun

tiu kruela virino loĝas en sia soleca kastelo, ĝuante

la penson ke ŝi metis tiun teruran sorĉon sur Vuton

la Vagiston. Eĉ nun ŝi ridas pro nia malespero ĉar

ni tute ne povas trovi metodon malestigi la verdan

simion. Nu, bone, ni ne volas malestigi ĝin. La

virino kiu kreis la formon mem havu ĝin, tio estos

justa puno pro ŝia fieco. Mi estas certa ke via fepovo

povas doni al S-ino Jup la formon de Vut la

Vagisto—eĉ malgraŭ la grandega distanco inter ni kaj

ŝi—kaj post tio estos eble interŝanĝi la du formojn.

S-ino Jup fariĝos la Verda Simio, kaj Vut rehavos

sian naturan formon.”

176

!(images/000087.png)

!(images/000049.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

La vizaĝo de Ozma heliĝis dum ŝi aŭskultis tiun

lertan proponon.

“Dankon, Polikromo,” diris ŝi. “La tasko proponita

ne estas tiel facila kiel vi supozas, sed mi provos, kaj

eble mi sukcesos.”

178

!(images/000100.png)

La Verda Simio

ĈAPITRO 14

Nun ili eniris la domon,

kaj, kiel interesata grupo,

rigardis dum Zingibra, laŭ

ordono de Ozma, ardigis

f a j r o n k a j s u p e r m e t i s

kaldronon da akvo por

boligi ĝin. La Reganto de

Oz staris antaŭ la fajro

silenta kaj solena, dum la

aliaj, komprenante ke grava

magia rito fariĝos, staris

179

La Stana Lignohakisto de Oz

kviete en la fono por ne interrompi la agadon de

Ozma. Nur Polikromo plu en- kaj el-iradis,

zumante mallaŭte al si dum ŝi dancis, ĉar la Filino

de la Ĉielarko ne povis resti kvieta dumlonge, kaj

la kvar muroj de ĉambro ĉiam nervozigis kaj

maltrankviligis ŝin. Ŝi movis sin tiel senbrue, tamen,

ke ŝiaj movoj estis kia la moviĝado de sunbrileroj

kaj neniun ĝenis.

Kiam la akvo en la kaldrono bobelis, Ozma tiris

el sia sino du paketojn en kiuj estis pulvoroj. Tiujn

pulvorojn ŝi ĵetis en la kaldronon kaj vigle kirlinte la

enhavon per branĉo de makaronarbusto, Ozma verŝis

la mistikan brogaĵon sur larĝan pleton kiun Zingibra

metis sur la tablon. Dum la brogaĵo malvarmiĝis ĝi

eksimilis al arĝento, spegulante ĉiujn objektojn per sia

plata surfaco kiel spegulo.

Dum ŝiaj kunuloj grupiĝis ĉirkaŭ la tablo, fervore

atentaj—kaj Doroteo eĉ tenis malgrandan Toton en

siaj brakoj por ke li povu vidi—Ozma svingis sian

sceptron super la spegulecan surfacon. Tuj ĝi spegulis

la internon de Kastelo Jup, kaj en la granda halo sidis

S-ino Jup, surportante sian plej bonan broditan silkan

robon, kaj teksante novan puntan ŝirmveston por

anstataŭigi la perditan.

180

!(images/000004.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

La Gigantino aspektis iom maltrankvila, kvazaŭ

suspektante ke iu spionas ŝin, ĉar ŝi ripete rigardis

retro kaj tien kaj tien, kvazaŭ anticipante danĝeron

el nekonata fonto. Eble ia Jukuhua instinkto avertis

ŝin. Vut vidis ke ŝi eskapis el sia ĉambro per iuj

magiaj lertaĵoj kiujn ŝi disponis, post la foreskapo de

ŝiaj kaptitoj. Ŝi nun okupas la grandan halon de sia

kastelo kiel antaŭe. Ankaŭ, Vut pensis, pro la kruela

esprimo sur la vizaĝo de la Gigantino, ke ŝi planas

venĝi sin je ili, tuj kiam ŝia nova magia ŝirmvesto

estos finita.

Sed Ozma nun gestadis super la pleto per sia

arĝenta Sceptro, kaj baldaŭ la formo de la Gigantino

komencis ŝrumpi kaj ŝanĝiĝi. Kaj nun, en ŝia loko,

sidis la formo de Vut la Vagisto, kaj kvazaŭ subite

konsciante pri sia transformiĝo S-ino Jup deĵetis sian

verkon kaj kuris al spegulo kiu staris kontraŭ la muro

de ŝia ĉambro. Kiam ŝi vidis la formon de la knabo

spegulata kiel ŝia propra, ŝi violente koleriĝis kaj batis

sian kapon kontraŭ la muron, frakasante ĝin ĝis

atomoj.

Ĝuste tiam Ozma okupadis sin per sia magia

Sceptro, farante strangajn gestojn, kaj ŝi ankaŭ metis

sian maldekstran manon firme sur ŝultron de la Verda

182

Ĉapitro Dek Kvar

Simio. Do nun, dum ĉiuj okuloj estis turnitaj al la

pleto, la formo de S-ino Jup laŭgrade reŝanĝiĝis. Ŝi

malrapide transformiĝis en la Verdan Simion, kaj

samtempe Vut malrapide reakiris sian naturan

formon.

Multe surprizis ilin ĉiujn kiam ili levis siajn

okulojn de la pleto kaj vidis Vuton la Vagiston

staranta apud Ozma. Kaj, kiam ili rerigardis la

pleton, ĝi spegulis nenion alian ol la murojn de la

ĉambro en la domo de Zingibra en kiu ili staras. La

magia rito estis finita, kaj Ozma de Oz triumfis

kontraŭ la fia Gigantino.

“Kio okazos al ŝi, mi scivolas?” diris Doroteo, dum

ŝi profunde spiris.

“Ŝi ĉiam restos Verda Simio,” respondis Ozma,

“kaj en tiu formo ŝi ne povos fari ian ajn magiaĵon.

Tamen ŝi ne bezonos esti malfeliĉa, kaj ĉar ŝi loĝas

tute sole en sia kastelo verŝajne ne multe ĝenos ŝin

la transformiĝo post ŝia alkutimiĝo.”

“Negrave, ŝi meritas ĝin,” deklaris Doroteo, kaj

ĉiuj akordis kun ŝi.

“Sed,” diris la bonkora Stana Lignohakisto, “mi

timas ke la Verda Simio malsategos, ĉar S-ino Jup

kutimis akiri siajn manĝaĵojn per magio, kaj nun post

183

!(images/000016.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

la forpreno de ŝia magio for de ŝi, kion ŝi povas fari?”

“Nu, ŝi manĝos kion manĝas aliaj simioj,”

respondis la Birdotimigilo. “Eĉ en la formo de Verda

Simio ŝi estas tre lerta persono, kaj mi estas certa ke

ŝia intelekto montros al ŝi metodon akiri multajn

manĝaĵojn.”

“Ne maltrankviliĝu pri ŝi,” konsilis Doroteo. “Ŝi ne

ĝenis sin pri vi, kaj ŝia stato ne estas malpli bona ol

tiu kiun ŝi trudis al kompatinda Vut. Ŝi ne povos

ĝismorte malsati en la Lando Oz, estas certe, kaj se

ŝi malsatiĝos fojfoje, nu tion meritas la fiulino. Ni

forgesu S-inon Jup; ĉar, kvankam ŝi estas Jukuhuo,

niaj feamikoj rompis ĉiujn ŝiajn transformojn.”

184

!(images/000018.png)

La Stanulo

ĈAPITRO 15

Al kaj Ozma kaj Doroteo

multe plaĉis Vut la Vagisto,

kiun ili trovis modesta kaj

i n t e l i g e n t a k a j t r e b o n -

konduta. La knabo elkore

dankemis pro sia saviĝo el la

kruela sorĉo, kaj li promesis

ami, respekti kaj defendi la

knabinan Reganton de Oz

por ĉiam, kiel fidela regato.

“Vi rajtas viziti min ĉe la

185

La Stana Lignohakisto de Oz

palaco, se vi deziras,” diris Ozma, “kie mi volonte

konigos vin al du aliaj afablaj knaboj, Oĵo la

Manĝtulo kaj Buton-Brilo.”

“Dankon via Moŝto,” respondis Vut, kaj post tio li

turnis sin al la Stana Lignohakisto kaj demandis:

“Kion vi nun planas, Sinjoro Imperiestro? Ĉu vi

ankoraŭ serĉos Nimin Amin kaj edzinigos ŝin, aŭ ĉu

vi forlasos la serĉon kaj reiros al la Smeralda Urbo

kaj via propra kastelo?”

La Stana Lignohakisto, nun tiel multe polurita kaj

bone oleita kiel kutime, konsideris tiun demandon

dum iom da tempo kaj poste respondis:

“Nu, mi ne komprenas kial mi ne trovu Nimin

Amin. Ni nun estas en la Manĝtula Lando, kie

tute ne estas danĝeroj, kaj se antaŭ nia sorĉiĝo

estis juste ke mi edzinigu Nimin Amin kaj faru

ŝin Imperiestrino de la Palpbrumoj, devas esti juste

nun, kiam la sorĉo estas rompita kaj mi denove

estas mi mem. Ĉu mi pravas, amiko Birdo-

timigilo?”

“Nepre jes,” respondis la Birdotimigilo. “Neniu

povas oponi tian logikon.”

“Sed mi timas ke vi ne amas Nimin Amin,”

sugestis Doroteo.

186

Ĉapitro Dek Kvin

“Estas ĉar mi ne povas ami,” respondis la Stana

Lignohakisto. “Sed, se mi ne povos ami mian

edzinon, almenaŭ mi povos esti afabla al ŝi, kaj ne

ĉiuj edzoj povas esti tiaj.”

“Ĉu vi supozas ke Nimi Ami ankoraŭ amas vin,

post tiom da jaroj?” demandis Doroteo.

“Mi estas tute certa pri tio, kaj tial mi iros al ŝi

por feliĉigi ŝin. Vut la Vagisto opinias ke mi devus

rekompenci ŝin pro ŝia fideleco al mi post la

dishakiĝo de mia korpo kaj mia staniĝo. Kion vi

opinias, Ozma?”

Ozma ridetis dirante:

“Mi ne konas vian Nimin Amin, do mi ne scias

kion ŝi plej bezonas por feliĉiĝi. Sed ne malutilos ke

vi iros al ŝi kaj demandos al ŝi ĉu ŝi ankoraŭ deziras

edziniĝi kun vi. Se jes, ni donos al vi grandiozan

nupton en la Smeralda Urbo kaj, poste, kiel

Imperiestrino de la Palpbrumoj, Nimi Ami estos unu

el la plej gravaj virinoj en la tuta Oz.”

Tiel estis decidite ke la Stana Lignohakisto

daŭrigos sian veturon, kaj ke la Birdotimigilo kaj Vut

la Vagisto akompanos lin, kiel antaŭe. Polikromo

ankaŭ decidis partopreni en la grupo, iom surprize al

ili ĉiuj.

187

La Stana Lignohakisto de Oz

“Mi abonenas esti kvazaŭ enkaĝigita en palaco,” ŝi

diris al Ozma, “kaj kompreneble tuj kiam mi

renkontos mian Ĉielarkon mi reiros al mia propra

kara hejmo en la ĉielo, kie miaj feaj fratinoj jam nun

atendas min kaj mia patro koleras ĉar mi tiel ofte

perdiĝas. Sed mi povos trovi mian Ĉielarkon

samrapide veturante en la Manĝtula Lando kiom

loĝante en la Smeralda Urbo—aŭ en iu alia loko en

Oz—do mi iros kun la Stana Lignohakisto kaj helpos

lin amindumi Nimin Amin.”

Doroteo ankaŭ volis kuniri, sed ĉar la Stana

Lignohakisto ne invitis ŝin partopreni en la grupo, ŝi

sentis ke eble ŝi trudos sin se ŝi petos kuniri. Ŝi

malrekte sugestis, sed trovis ke li ne agnoskis la

sugeston. Estas tre delikata afero peti knabinon

edzinigi lin, negrave kiom ŝi amas lin, kaj eble la

Stana Lignohakisto ne deziris ke tro multaj rigardu

kiam li trovos sian malnovan amatinon Nimi Ami.

Do Doroteo kontentigis sin per la penso ke ŝi helpos

Ozman prepari grandiozan nuptofestenon, kiun

sekvos aro da festoj kaj gajaj kunvenoj kiam la

Imperiestro de la Palpbrumoj atingos la Smeraldan

Urbon kun sia novedzino.

Ozma proponis kunporti ilin ĉiujn per la Ruĝa

188

Ĉapitro Dek Kvin

Ĉarego al loko tiom proksima al la granda Manĝtula

Arbaro kiom povas proksimiĝi ĉarego. La Ruĝa

Ĉarego estis sufiĉe granda por ke ĉiuj sidu en ĝi,

do, adiaŭinte Zingibran, kiu donis al Vut korbon da

maturaj kremkuketoj kaj karamelaĵoj por kunporto,

Ozma ordonis ke la Ligna Segĉevalo komencu, kaj

la stranga besto movis sin rapide trans la vojojn kaj

baldaŭ atingis la Vojon el Flavaj Brikoj. Tiu vojo

kondukis rekte al densa arbaro, kie la vojo estis tro

mallarĝa por plia iro de la Ruĝa Ĉarego, do tie la

grupo apartiĝis.

Ozma kaj Doroteo kaj Toto revenis al la Smeralda

Urbo, transdoninte al siaj amikoj dezirojn por sekura

kaj sukcesoplena veturo, dum la Stana Lignohakisto,

la Birdotimigilo, Vut la Vagisto kaj Polikromo, la

Filino de la Ĉielarko, pretigis sin puŝi sin tra la dikan

arbaron. Tamen, tiujn arbarajn padojn bone konis la

Stana Lignohakisto kaj la Birdotimigilo, kiuj sentis

sin tute ĉehejme inter la arboj.

“Mi naskiĝis en ĉi tiu belega arbaro,” diris Noĉjo

Hakisto, la stana Imperiestro, parolante fiere, “kaj ĉi

tie la Sorĉistino sorĉis mian hakilon kaj mi perdis

diversajn partojn de mia vianda korpo ĝis mi fariĝis

tute stana. Ankaŭ ĉi tie—ĉar ĝi estas granda arbaro—

189

La Stana Lignohakisto de Oz

Nimi Ami loĝis kun la Fisorĉistino, kaj ĉe la alia

rando de la arboj staras la dometo de mia amiko Tu-

Tond, la fama stanisto kiu faris mian aktualan belan

formon.”

“Nepre li estas lerta metiisto,” deklaris Vut, admire.

“Li estas vere mirinda,” deklaris la Stana

Lignohakisto.

“Mi volonte konatiĝos kun li,” diris Vut.

“Se vi volas renkonti veran lertecon,” komentis la

Birdotimigilo, “vi devus viziti la Manĝtulan

kultiviston kiu unue faris min. Mi ne diros ke mia

amiko la Imperiestro ne estas sufice bona stanulo, sed

ĉiu taksanto de beleco povas kompreni ke Birdo-

timigilo estas multe pli artisma kaj rafinita.”

“Vi estas tro mola kaj malfortika,” diris la Stanulo.

“Vi estas tro malmola kaj fortika,” diris la Birdo-

timigilo, kaj pli proksime al kverelado la du amikoj

neniam fariĝis. Polikromo ridis pri ili ambaŭ, tute

prave, kaj Vut haste ŝanĝis la temon.

Nokte ili ĉiuj kampadis sub la arboj. La knabo

manĝis krempufaĵojn por sia vespermanĝo kaj

proponis kelkajn al Polikromo, sed ŝi preferis aliajn

manĝaĵojn kaj je la mateniĝo ŝi suĉis la roson kiu

densiĝis sur la arbaraj floroj. Post tio ili plutrotis, kaj

190

Ĉapitro Dek Kvin

baldaŭ la Birdotimigilo paŭzis kaj diris:

“Sur ĉi tiu loko mem Doroteo kaj mi unue

renkontis la Stanan Lignohakiston, kiu estis rustinta

tiom ke neniuj el liaj artikoj povis funkcii. Sed kiam

ni oleis lin, li fariĝis kvazaŭnova kaj akompanis nin

al la Smeralda Urbo.”

“Ha, tiu estis malfeliĉa sperto,” asertis la Stana

Lignohakisto serioze. “Mi kaptiĝis de ŝtormo dum mi

hakadis arbon por ekzerci min, kaj antaŭ ol konscii

mi firme rustis ĉe ĉiu artiko. Tie mi staris, hakil-en-

mane, sed nekapabla movi min, dum tagoj kaj

semajnoj kaj monatoj! Vere, mi neniam sciiĝis precize

kiom longe; sed fine venis Doroteo kaj mi saviĝis.

Vidu! Jen la arbo mem kiun mi hakadis kiam mi

rustis.”

“Do tiukaze vi ja ne estas tre malproksima de via

malnova hejmo,” diris Vut.

“Ne; mia kabaneto staras ne tre for, sed ni ne havas

bezonon viziti ĝin. Nia tasko rilatas al Nimi Ami, kaj

ŝia domo estas iom pli malproksima, maldekstre de ni.”

“Ĉu vi ne diris ke ŝi loĝas kun Fisorĉistino, kiu

sklavigas ŝin?” demandis la knabo.

“Tiel estis sed ne plu,” estis la respondo. “Mi

informiĝis ke la Sorĉistino detruiĝis kiam la domo de

191

La Stana Lignohakisto de Oz

Doroteo falis sur ŝin, do nun Nimi Ami devas loĝi

tute sola. Kompreneble mi ne vidis ŝin post la

dispremiĝo de la Sorĉistino, ĉar tiutempe mi staris

rustinte en la arbaro, kaj jam de longe estis tie, sed

la povrulineto sendube fariĝis tre feliĉa kiam ŝi

liberiĝis de sia kruela mastrino.”

“Nu,” diris la Birdotimigilo, “ni plu veturu kaj

trovu Nimin Amin. Gvidu nin, via Moŝto, ĉar vi

konas la vojon, kaj ni sekvos.”

Do la Stana Lignohakisto elektis padon kiu

kondukis tra la plej densan parton de la arbaro, kaj ili

laŭiris ĝin dum kelka tempo. La lumo estis malforta

tie, ĉar rampoplantoj kaj arbustoj kaj foliaroj estis tute

ĉirkaŭ ili, kaj ofte la Stanulo devis flankenpuŝi la

branĉojn kiuj obstrukcis ilian vojon, aŭ detranĉis ilin

per sia hakilo. Kiam ili antaŭeniris kelkan distancon,

la Imperiestro ekhaltis kaj kriis: “Ĉu ja eblas!”

La Birdotimigilo, kiu tuj sekvis lin, unue batiĝis

kontraŭ sian amikon kaj poste rigardis ĉirkaŭ lian

stanan korpon, kaj diris per miroplena tono:

“Nu, ĉu ja vere!”

Vut la Vagisto antaŭenpuŝis sin por vidi kio okazas,

kaj kriis miregante:

“Ĉu ja kredindas!”

192

!(images/000021.jpg)

Ĉapitro Dek Kvin

Post tio la trio staris senmove, rigardegante, ĝis la

gaja rido de Polikromo eksonis malantaŭ ili kaj vekis

ilin el ilia stuporo.

Sur vojo antaŭ ili staris stanulo kiu estis preciza

duplikato de la Stana Lignohakisto. Li estis

samdimensia, li estis sammaniere artikigita, kaj li

konsistis el brilanta stano de la supro ĝis la piedfingroj.

Sed li staris senmove, kun siaj stanaj makzeloj duone

apartigitaj kaj liaj stanaj okuloj turnitaj supren. En

unu el liaj manoj teniĝis longa brilanta glavo. Jes, jen

diferenco, la sola distingilo inter li kaj la Imperiestro

de la Palpbrumoj. La stanulo portis glavon, dum la

Stana Lignohakisto portis hakilon.

“Estas sonĝo; devas esti sonĝo!” anhelegis Vut.

“Tiel estas, kompreneble,” diris la Birdotimigilo;

“ne povus esti du Stanaj Lignohakistoj.”

“Ne,” akordis Polikromo, dancante pli proksimen

al la fremdulo, “ĉi tiu estas Stana Soldato. Ĉu vi ne

vidas lian glavon?”

La Stana Lignohakisto zorgoplene etendis unu

stanan manon kaj sentis la brakon de sia duplikato.

Post tio li diris per voĉo kiu tremis pro emocio:

“Kiu vi estas, amiko?”

Ne estis respondo.

193

La Stana Lignohakisto de Oz

“Ĉu vi ne povas vidi ke li rustis, same kiel vi iam?”

demandis Polikromo, denove ridante. “Jen, Noĉjo

Hakisto, pruntu al mi vian oleujon por minuto!”

La Stana Lignohakisto silente transdonis al ŝi sian

oleujon, sen kiu li neniam veturis, kaj Polikromo

unue oleis la stanajn makzelojn de la fremdulo kaj

poste manipulis ilin ĝis la Stana Soldato diris:

“Sufiĉe, dankon. Mi nun povas paroli. Sed bonvolu

olei miajn aliajn artikojn.”

Vut ekprenis la oleujon kaj faris tion, sed ĉiuj

helpis tordetadi malsevere la artikojn de la soldato tuj

kiam ili estis oleitaj, ĝis ili moviĝis libere.

La Stana Soldato ŝajnis multe plaĉita pro sia

liberiĝo. Li fiere marŝis tien kaj reen sur la pado,

dirante per alta maldika voĉo:

“La Soldato estas vir’ splendida,

Marŝante dum parado,

Kaj kiam venas malamiko hida

Li estas sen timado.

Li ĝustigas agojn de nacioj,

Defendas sian flagon,

Ĉar timo palas, li do batalas,

Al amikoj donas pagon.”

194

!(images/000040.png)

Kapitano Batalant

ĈAPITRO 16

“Ĉu vi vere estas soldato?”

demandis Vut, kiam ili ĉiuj

rigardis tiun strangan stanan

personon parade marŝi tien

kaj reen laŭ la pado kaj fiere

gesti per sia glavo.

“Mi estis soldato,” estis la

respondo, “sed min enkarcer-

igis S-ro Rusto tiom longe ke

mi ne scias precize kio mi

estas.”

195

La Stana Lignohakisto de Oz

“Sed—ve!” kriis la Stana Lignohakisto, multe

perpleksa; “kiel vi fariĝis el stano?”

“Tio,” respondis la Soldato, “estas vere malfeliĉa

historio. Mi amis belan Manĝtulan knabinon, kiu

loĝis kun Fisorĉistino. La Sorĉistino ne volis ke mi

edzinigu la knabinon, do ŝi sorĉis mian glavon, kiu

komencis dishaki min. Kiam mi perdis miajn

krurojn mi iris al Tu-Tond, kaj li faris por mi

stanajn krurojn. Kiam mi perdis miajn brakojn, Tu-

Tond faris por mi stanajn brakojn, kaj kiam mi

perdis mian kapon li faris por mi ĉi tiun belan

kapon el stano. Estis same pri mia korpo, kaj fine

mi estis tute stana. Sed mi ne estis malfeliĉa, ĉar

Tu-Tond bone faris min, ĉar li jam antaŭe spertiĝis

farante alian stanulon.”

“Jes,” komentis la Stana Lignohakisto, “Tu-Tond

faris min. Sed, diru al mi, kiel nomiĝis la Manĝtula

knabino kiun vi amis?”

“Ŝi nomiĝas Nimi Ami,” diris la Stana Soldato.

Aŭdante tion ili ĉiuj tiom surpriziĝis ke ili silentis

dum kelka tempo, rigardante la fremdulon miroplene.

Fine la Stana Lignohakisto kuraĝis demandi:

“Kaj ĉu Nimi Ami ankaŭ amis vin?”

“Unue ne,” agnoskis la Soldato. “Kiam unue mi

196

Ĉapitro Dek Ses

marŝis en la arbaron kaj renkontis ŝin, ŝi lamentadis

la perdon de sia antaŭa amato, lignohakisto nomita

Noĉjo Hakisto.”

“Tiu estas mi,” diris la Stana Lignohakisto.

“Ŝi diris al mi ke li estas pli alloga ol soldato, ĉar

li konsistas tute el stano kaj brilas bele en la sunlumo.

Ŝi diris ke stanulo allogas ŝiajn artinstinktojn pli ol

ordinara viandulo, kia mi estis tiam. Sed mi ne

malesperis, ĉar ŝia stana amato malaperis kaj ne estis

trovebla. Kaj fine Nimi Ami lasis min vizitadi ŝin kaj

ni amikiĝis. Tiam la Fisorĉistino trovis min kaj furioze

koleriĝis kiam mi diris ke mi volas edzinigi la

knabinon. Ŝi sorĉis mian glavon, kiel mi diris, kaj tiam

komenciĝis mia embaraso. Kiam mi akiris miajn

stanajn krurojn, Nimi Ami komencis interesiĝi pri mi;

kiam mi akiris miajn stanajn brakojn, ŝi komencis ŝati

min pli ol ĉiam, kaj kiam mi estis tute el stano, ŝi diris

ke mi aspektas simila al ŝia kara Noĉjo Hakisto kaj ŝi

akceptas edzigi min.

“Ni aranĝis daton por nia nupto, kaj tiu tago

montriĝis pluvoplena. Tamen mi komencis iri

renkonti Nimin Amin, ĉar la Sorĉistino jam de multa

tempo forestis, kaj ni planis kaŝe forkuri kune antaŭ

ol ŝi revenos. Dum mi laŭiris la arbarajn padojn la

197

La Stana Lignohakisto de Oz

pluvo malsekigis miajn artikojn, sed mi ne atentis

tion ĉar miaj pensoj temis nur pri mia edziĝo kun

bela Nimi Ami kaj mi povis pensi pri nenio alia, kaj

subite miaj kruroj ekĉesis moviĝi. Post tio miaj

brakartikoj rustis kaj mi ektimis kaj kriis helpopeton,

ĉar nun mi ne plu povis olei min. Neniu aŭdis miajn

kriojn kaj post nelonge miaj makzeloj rustis, kaj mi

ne povis fari eĉ unu plian sonon. Do mi staris

senhelpe sur ĉi tiu loko, esperante ke iu vaganto

venos ĉidirekten kaj savos min. Sed ĉi tiu arbara pado

estas malofte uzata, kaj mi staras ĉi tie jam de tiom

longe ke mi plene perdis mian konscion pri tempo.

En mia menso mi verkis poezion kaj kantadis, sed eĉ

ne sonon mi ĝis nun povis fari. Sed tiu senespera

kondiĉo estas nun solvita per via alveno kaj mi devas

danki vin pro mia saviĝo.”

“Estas mirinde!” diris la Birdotimigilo, farante

pajlecan longan ĝemon. “Mi opinias ke Tu-Tond eraris

farante du stanulojn tute identajn, kaj plej mirige estas

ke ambaŭ vi stanuloj ekamis la saman knabinon.”

“Rilate al tio,” respondis la Soldato, serioze, “mi

devas agnoski ke mi perdis mian kapablon ami kiam

mi perdis mian viandan koron. Tu-Tond donis al mi

stanan koron, kompreneble, sed ĝi nenion amas, laŭ

198

Ĉapitro Dek Ses

mia percepto, kaj nur tintas frapante miajn stanajn

ripojn, kaj tio instigas min voli ke mi tute ne havu

koron.”

“Tamen, malgraŭ tiu stato, vi intencis edzinigi

Nimin Amin?”

“Nu, komprenu ke mi promesis edzinigi ŝin, kaj

mi estas honestulo kaj ĉiam strebas plenumi miajn

promesojn. Al mi ne plaĉis trompi la esperojn de la

povrulino, kies esperojn jam trompis alia stanulo.”

“Mi ne kulpis pri tio,” deklaris la Imperiestro de

la Palpbrumoj, kaj tiam li rakontis ke ankaŭ li mem

rustis en la arbaro kaj post longa tempo lin savis

Doroteo kaj la Birdotimigilo kaj ŝi veturis kun ili al

la Smeralda Urbo serĉante koron kiu povas ami.

“Se vi jam trovis tian koron, sinjoro,” diris la

Soldato, “mi volonte permesos ke vi edzinigu Nimi

Amin anstataŭ mi.”

“Se ŝi plej amas vin, sinjoro,” respondis la

Hakisto, “mi ne interrompos vian geedziĝon. Ĉar,

tute sincere, mi ankoraŭ ne povas ami Nimin Amin

kiel antaŭ ol mi staniĝis.”

“Tamen, unu el vi devus edzinigi la povrulinon,”

komentis Vut; “kaj, se al ŝi plaĉas stanuloj, neniu el

vi estas preferinda ol la alia. Kial ne lotumu pri ŝi?”

199

La Stana Lignohakisto de Oz

“Tio ne estus deca,” diris la Birdotimigilo.

“La knabino mem elektu sian edzon,” asertis

Polikromo. “Vi devus ambaŭ iri al ŝi kaj lasi ke ŝi

mem faru la elekton. Tiam ŝi certe feliĉiĝos.”

“Tiu aranĝo ŝajnas al mi esti tre inda,” diris la

Stana Soldato.

“Mi konsentas pri ĝi,” diris la Stana Lignohakisto,

premante la manon de sia ĝemelo por montri ke la

afero estas decidita. “Bonvolu diri al mi vian nomon,

sinjoro,” li pludiris.

“Antaŭ ol mi distranĉiĝis,” respondis la alia, “oni

nomis min Kapitano Batalant, sed poste oni nomis

min simple ‘La Stana Soldato’.”

“Nu, Kapitano, se vi akceptas, ni nun iru al la

domo de Nimi Ami kaj ŝi elektu inter ni.”

“Bone; kaj se ni renkontos la Sorĉistinon, ni

ambaŭ batalos ŝin—vi per via hakilo kaj mi per mia

glavo.”

“La Sorĉistino jam estas detruita,” anoncis la

Birdotimigilo, kaj dum ili formarŝis li rakontis al la

Stana Soldato multon okazintan en la Lando Oz post

kiam li staris rustinte en la arbaro.

“Klare mi staris tie pli longe ol mi supozis,” li diris

penseme.

200

!(images/000025.png)

La Laborejo de Tu-Tond

ĈAPITRO 17

Necesis ne pli ol duhora

veturo al la domo kie Nimi

Ami antaŭe loĝis, sed kiam

niaj veturantoj alvenis ili

trovis la lokon dizerta. La

p o r d o e s t i s p a r t e s e n -

ĉarnirigita, la tegmento jam

enfalis ĉe la malantaŭo kaj la

interno de la dometo estis

dike kovrita de polvo. La

loko estis ne nur dizerta, sed

201

!(images/000028.png)

!(images/000032.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

estis evidente ke jam de longe neniu loĝas tie.

“Mi supozas,” diris la Birdotimigilo, dum ili ĉiuj

staris rigardante mire la ruinan domon, “ke post la

detruiĝo de la Fisorĉistino, Nimi Ami sentis sin sola

kaj iris loĝi aliloke.”

“Oni apenaŭ povus atendi ke junulino volus loĝi

tute sola en arbaro,” aldonis Vut. “Ŝi volus kunulojn,

kompreneble, kaj tial mi kredas ke ŝi iris tien kie

loĝas aliaj homoj.”

“Kaj eble ŝi ankoraŭ elverŝas sian koron per

plorado ĉar neniu stanulo venas edzinigi ŝin,” sugestis

Polikromo.

“Nu, tiuokaze, estas klara devo de vi ambaŭ serĉi

Nimin Amin ĝis trovi ŝin,” deklaris la Birdotimigilo.

“Mi ne scias kie serĉi la knabinon,” diris la Stana

Soldato, “ĉar mi estas preskaŭ fremdulo en ĉi tiu

parto de la lando.”

“Mi naskiĝis ĉi tie,” diris la Stana Lignohakisto,

“sed la arbaro havas malmultajn loĝantojn krom la

sovaĝajn bestojn. Mi ne povas memori iun personon

proksime loĝantan kun kiu eble volus loĝi Nimi

Ami.”

“Kial ni ne iru al Tu-Tond por demandi al li kio

okazis al la knabino?” proponis Polikromo.

204

Ĉapitro Dek Sep

Tio ŝajnis al ili ĉiuj kiel bona propono, do denove

ili komencis marŝadi tra la arbaro, sekvante la rektan

padon al la domo al Tu-Tond, ĉar ambaŭ stanaj

ĝemeloj bone konis la vojojn, sekvinte ĝin multfoje.

Tu-Tond loĝis ĉe la ekstrema rando de la granda

arbaro, lia domo frontis la larĝajn stepojn de la

Manĝtula Lando kiuj situis oriente. Sed, kiam ili

atingis tiun loĝejon apud la rando de la arbaro, la

stanisto ne estis ĉehejme.

Ĝi estis bela loko, plene farbita malhelblue kun

ornamaj strioj de pli hela bluo. Estis bela blua barilo

ĉirkaŭ la korto kaj pluraj bluaj benkoj estis metitaj

sub la ombrantajn bluajn arbojn kiuj indikis la limon

inter la arbaro kaj la stepo. Estis blua ĝardeno antaŭ

la domo, kiu estis sufiĉe granda konstruaĵo. Tu-Tond

loĝis en la antaŭa parto de la domo kaj havis sian

laborejon en la malantaŭa parto, kie li ankaŭ

konstruis malelegantan aldonaĵon por havi pli da

laborspaco.

Kvankam ili trovis ke la stanisto forestas kiam ili

alvenis, fumo flugis el lia kameno, kio pruvis ke li

baldaŭ revenos.

“Kaj eble Nimi Ami estos kun li,” diris la

Birdotimigilo gajavoĉe.

205

La Stana Lignohakisto de Oz

Dum ili atendis, la Stana Lignohakisto iris al la

pordo de la laborejo kaj, trovinte ĝin neŝlosita, eniris kaj

scivoleme ĉirkaŭrigardis en la ĉambro kie li foje fariĝis.

“Ĝi estas preskaŭ hejma por mi,” li diris al siaj

amikoj, kiuj sekvis lin en la ĉambron. “Kiam

unuafoje mi venis ĉi tien mi perdis kruron, do mi

devis porti ĝin en mia mano dum mi saltadis per la

alia kruro la tutan vojon de la loko en la arbaro kie

la sorĉita hakilo tranĉis min. Mi memoras ke maljuna

Tu-Tond zorge metis mian viandan kruron en

barelon—mi kredas ke jen la sama barelo, ankoraŭ

staranta en tiu angulo—kaj poste li tuj komencis fari

stanan kruron por mi. Li laboris rapide kaj lerte, kaj

min multe interesis lia agado.”

“Mia sperto estis plejparte simila,” diris la Stana

Soldato. “Mi kutimis porti ĉiujn miajn partojn, kiujn

detranĉis la sorĉita glavo, ĉi tien al la stanisto, kaj Tu-

Tond metis ilin en la barelon.”

“Mi demandas al mi,” diris Vut, “ĉu tiuj neuzitaj

partoj de vi du misfortunuloj restas ankoraŭ nun en

la barelo en la angulo?”

“Mi supozas ke jes,” respondis la Stana

Lignohakisto. “En la Lando Oz neniu parto de

vivanto estas detruebla.”

206

Ĉapitro Dek Sep

“Se estas tiel, kiel la Fisorĉistino detruiĝis?”

demandis Vut.

“Nu, ŝi estis tre maljuna kaj elsekiĝinta kaj

velkinta antaŭ ol Oz fariĝis felando,” klarigis la

Birdotimigilo. “Nur ŝiaj magiaj artoj sukcesis tiom

longe vivigi ŝin, kaj kiam la domo de Doroteo falis

sur ŝin ŝi simple polviĝis, kaj estis forblovata kaj

disĵetata de la vento. Mi opinias, tamen, ke la partoj

detranĉitaj el ĉi tiuj du junuloj neniam estus tute

detrueblaj kaj, se ili ankoraŭ estas en tiuj bareloj, ili

verŝajne estas tute samaj kiel kiam la sorĉita hakilo

aŭ glavo detranĉis ilin.”

“Tamen ne gravas,” diris la Stana Lignohakisto;

“niaj stanaj korpoj estas pli brilaj kaj longedaŭraj, kaj

plene kontentigas nin.”

“Jes, la stanaj korpoj estas plejbonaj,” konsentis la

Stana Soldato. “Nenio povas damaĝi ilin.”

“Krom se ili kaviĝas aŭ rustas,” diris Vut, sed

ambaŭ stanuloj sulkis la frunton je li.

Staneroj, ĉiaformaj kaj -dimensiaj, kuŝis dise en la

laborejo. Ankaŭ estis marteloj kaj ambosoj kaj lutiloj

kaj braĝforno kaj multaj aliaj iloj kiujn uzas stanisto

dum sia laboro. Kontraŭ du el la flankaj muroj

konstruiĝis fortikaj labortabloj kaj en la centro de la

207

!(images/000033.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

ĉambro estis longa tablo. Ĉe la fino de la laborejo,

kiu estis apud la loĝejo, estis pluraj ŝtrankoj.

Ekzameninte la internon de la laborejo ĝis lia

scivolemo satiĝis, Vut diris:

“Mi intencas resti ekstere ĝis venos Tu-Tond. Ne

ŝajnas tute dece ke ni ekposedu lian domon dum lia

foresto.”

“Vi pravas,” konsentis la Birdotimigilo, kaj ili estis

ĉiuj pretaj foriri el la ĉambro kiam ekdiris la Stana

Lignohakisto: “Atendu minuton,” kaj ili haltis obee al

la ordono.

208

!(images/000038.png)

La Stana Lignohakisto Parolas al Si

ĈAPITRO 18

La Stana Lignohakisto ĵus

rimarkis la ŝrankojn kaj volis

scii kio estas en ili, do li iris

al unu el ili kaj malfermis la

pordon. Interne estis bretoj,

kaj sur unu el la bretoj,

proksimume samnivele kiel

s i a s t a n a m e n t o n o , l a

Imperiestro trovis Kapon—ĝi

aspektis pupokapo, tamen ĝi

estis pli granda, kaj li baldaŭ

209

La Stana Lignohakisto de Oz

vidis ke ĝi estas kapo de iu persono.

Ĝi frontis la Stanan Lignohakiston kaj dum la

pordo de la ŝranko malfermiĝis, la okuloj de la Kapo

malrapide malfermiĝis kaj rigardis lin. Tio tute ne

surprizis la Stanan Lignohakiston, ĉar en la Lando

Oz oni renkontas magion konstante.

“Ĉu ja!” diris la Stana Lignohakisto, forte gapante.

“Al mi ŝajnas ke mi renkontis vin jam, ie. Bonan

matenon, sinjoro!”

“Vi scias pli ol mi,” respondis la Kapo. “Mi

neniam antaŭe vidis vin dum mia vivo.”

“Tamen via vizaĝo estas tre familiara,” persistis la

Stana Lignohakisto. “Pardonu min, sed mi demand-

emas—ĉu—ĉu—ĉu iam vi havis Korpon?”

“Jes, iam,” respondis la Kapo, “sed antaŭ tiom da

tempo ke mi ne memoras. Ĉu vi kredis,” kun plaĉa

rideto, “ke mi naskiĝis ĝuste kia mi estas? Ke Kapo

kreiĝus sen Korpo?”

“Ne, kompreneble ne,” diris la aliulo. “Sed kiel kaj

kial vi perdis vian korpon?”

“Nu, mi ne memoras la detalojn; vi devos demandi

al Tu-Tond pri tio,” respondis la Kapo. “Ĉar, kvankam

eble ne estas antaŭsupozinde por vi, mia memoro ne

estas bona ekde mia apartiĝo de la cetero de mi. Mi

210

!(images/000042.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

plu posedas mian cerbon kaj mia intelekto estas same

bona kiel ĉiam, sed mia memoro pri kelkaj el la

eventoj kiujn mi spertis estas tre nebula.”

“De kiam vi estas en ĉi tiu ŝtranko?” demandis la

Imperiestro.

“Mi ne scias.”

“Ĉu vi ne havas nomon?”

“Mi havas nomon,” diris la Kapo; “oni nomis min

Noĉjo Hakisto, kiam mi estis lignohakisto kaj hakadis

arbojn por vivteni min.”

“Ĉu ja!” kriis la Stana Lignohakisto plene de mirego.

“Se vi estas la kapo de Noĉjo Hakisto, do vi estas Mi—

aŭ mi estas Vi—aŭ—aŭ— Kiel do ni parencas, ĉu?”

“Ne demandu al mi,” respondis la Kapo. “Rilate al

mi, mi ne fervoras pretendi parencecon kun ordinara

fabrikaĵo kia vi. Vi eble estas sufiĉe taŭga por via klaso,

sed via klaso ne estas mia klaso. Vi estas stana.”

La kompatinda Imperiestro estis tiom perpleksa ke

dum kelka tempo li nur povis gapi sian malnovan

Kapon silente. Poste li diris:

“Mi devas agnoski ke mi estis tute ne malbela

antaŭ ol fariĝi stana. Vi estas preskaŭ bela—kiom

povas viando. Se via hararo estus kombita, vi estus

tre allogaspekta.”

212

Ĉapitro Dek Ok

“Kiel vi atendas ke mi kombus mian hararon sen

helpo?” kolere demandis la Kapo, indigne. “Iam mi

tenis ĝin glata kaj bone aranĝita, kiam mi havis

brakojn, sed post mia foriĝo de mia cetero, mia

hararo tute senordiĝis, kaj maljuna Tu-Tond neniam

kombas ĝin por mi.”

“Mi parolos al li pri tio,” diris la Stana

Lignohakisto. “Ĉu vi memoras ami belan Manĝtulan

knabinon nomitan Nimi Ami?”

“Ne,” respondis la Kapo. “Tio estas malsaĝa

demando. La koro en mia korpo—kiam mi havis

korpon—eble amis iun, mi ja ne scias, sed kapo ne

fariĝis por ami; ĝi fariĝis por pensi.”

“Ho; ĉu vi do pensas?”

“Iam mi pensis.”

“Sendube vi estas enŝlosita en ĉi tiu ŝranko jam de

multaj multaj jaroj. Pri kio vi pensadis dum tiom da

tempo?”

“Nenio. Jen nova malsaĝa demando. Iom da penso

konvinkos vin ke mi havis nenion pripenseblan, krom

la tabuloj interne de la pordo de la ŝranko, kaj mi ne

bezonis multan tempon por pensi ĉion penseblan rilate

al tiuj tabuloj. Post tio, kompreneble, mi ĉesis pensi.”

“Kaj ĉu vi estas feliĉa?”

213

La Stana Lignohakisto de Oz

“Feliĉa? Kio estas tio?”

“Ĉu vi ne scias kio estas feliĉeco?” demandis la

Stana Lignohakisto.

“Mi tute ne scias ĉu ĝi estas ronda aŭ kvadrata,

aŭ nigra aŭ blanka, aŭ kia ĝi estas. Kaj, se vi

pardonos ĝian mankon de intereso por mi, mi diros

ke al mi vere ne gravas.”

La Stanan Lignohakiston multe perpleksigis tiuj

respondoj. Liaj kunveturantoj grupiĝis malantaŭ li,

kaj fiksis siajn okulojn sur la Kapon kaj aŭskultis la

konversacion multe interesate, sed ĝis nun, ili ne

interrompis ĉar ili opiniis ke la Stana Lignohakisto

plej rajtis paroli al sia propra kapo kaj rekonatiĝi kun

ĝi.

Sed nun la Stana Soldato komentis:

“Ĉu eble mia malnova kapo estas en iu el tiuj

ŝtrankoj?” kaj li sekve malfermis ĉiujn pordo-

ŝrankojn. Sed neniu alia kapo estis trovebla sur iu

el la bretoj.

“Ho, nu; ne gravas,” diris Vut la Vagisto; “kaj vere

mi ne povas kompreni kial iu volus eksan kapon.”

“Mi povas kompreni la deziron de la Soldato,”

asertis Polikromo, ĉirkaŭdancante tra la malpura

laborejo ĝis ŝiaj drapiraĵoj faris nubon ĉirkaŭ ŝia

214

Ĉapitro Dek Ok

delikata formo. “Pro sentimento iu eble volus revidi

sian malnovan kapon, samkiel oni amas reviziti

malnovan hejmon.”

“Kaj tiam adiaŭkisi ĝin,” aldonis la Birdotimigilo.

“Mi esperas ke tiu stana objekto ne provos

adiaŭkisi min!” kriis la ekskapo de la Stana

Lignohakisto. “Kaj mi ne komprenas kial vi uloj

rajtas ĝeni mian pacon kaj mian komforton.”

“Vi apartenas al mi,” la Stana Lignohakisto

deklaris.

“Neniel!”

“Vi kaj mi estas unuo.”

“Ni disapartiĝis,” asertis la Kapo. “Estus kontraŭ-

nature se mi interesiĝus pri viro konsistanta el stano.

Bonvolu fermi la pordon kaj lasi min sola.”

“Mi ne supozis ke mia malnova Kapo povus esti

tiom malagrabla,” diris la Imperiestro. “Mi—mi multe

hontas pri mi; kio signifas pri vi.”

“Vi devus esti ĝoja ke mi havas sufiĉan sencon

por scii kiaj estas miaj rajtoj,” koleris la Kapo. “En

ĉi tiu ŝranko mi havas simplan vivon, pacan kaj

dignan, kaj kiam amaso da homoj, kiuj tute ne

interesas min, ĝenas min, ili estas la malagrabluloj,

ne mi.”

215

La Stana Lignohakisto de Oz

Ĝemante la Stana Lignohakisto fermis kaj riglis la

pordon de la ŝranko kaj deturnis sin.

“Nu,” diris la Stana Soldato, “se mia malnova

kapo traktus min tiel fride kaj tiel malamike kiel via

malnova kapo traktis vin, amiko Hakisto, al mi plaĉas

ke mi ne povis trovi ĝin.”

“Jes; eĉ min mem iom surprizas mia kapo,” respondis

la Stana Lignohakisto penseme. “Mi kredis ke mi estis

pli agrablahumora kiam mi konsistis el viando.”

Sed ĝuste tiam maljuna Tu-Tond la Stanisto

alvenis, kaj ŝajne lin surprizis trovi tiom da vizitantoj.

Tu-Tond estis dika viro kaj malalta. Liaj manikoj estis

suprenrulitaj super la kubutojn, tiel montrante

muskolplenajn brakojn, kaj sur si li portis ledan

ŝirmantaŭveston kiu kovris lian tutan fronton, kaj kiu

estis tiom longa ke al Vut surprizis ke li ne tretis sur

ĝin kaj stumblis kiam ajn li marŝis. Kaj Tu-Tond

havis grizan barbon kiu estis preskaŭ longa kiel la

ŝirmvesto, kaj lia kapo estis kalva supre kaj liaj oreloj

etendiĝis de lia kapo kiel du ventumiloj. Super siaj

okuloj, kiuj estis brilaj kaj scintilaj, li portis grandajn

okulvitrojn. Estis facile vidi ke la stanisto estas

bonkorulo, ankaŭ gaja kaj agrabla.

“O-ho!” li kriis per ĝoja basa voĉo; “jen ambaŭ miaj

216

Ĉapitro Dek Ok

stanuloj venis viziti min, kaj ili kaj iliaj amikoj estas

vere tre bonvenaj. Mi multe fieras pri vi du uloj, mi

certigas al vi, ĉar vi estas tiel perfektaj ke vi pruvas ke

mi estas bona metiisto. Sidiĝu. Sidiĝu, ĉiuj—se vi

povos trovi sidilojn—kaj diru al mi kial vi estas ĉi tie.”

Do ili trovis sidlokojn kaj informis lin pri ĉiuj siaj

aventuroj kiuj laŭ ilia opinio interesos lin. Tu-Tond

volonte sciiĝis ke Noĉjo Hakisto, la Stana

Lignohakisto, estas nun Imperiestro de la Palpbrumoj

kaj amiko de Ozma de Oz, kaj la stanulo ankaŭ

interesiĝis pri la Birdotimigilo kaj Polikromo.

Li

turnis

la

pajlulon,

ekzamenante

lin

interesoplene, kaj frapetis lin ĉiuflanke, kaj poste

diris:

“Vi certe estas mirinda, sed mi kredas ke vi estus

pli longedaŭra kaj bonekvilibra sur viaj kruroj se vi

konsistus el stano. Ĉu vi deziras ke mi—”

“Neniel!” interrompis la Birdotimigilo haste; “mi

preferas min kia mi estas.”

Sed al Polikromo la stanisto diris:

“Nenio povus plibonigi vin, mia kara, ĉar vi estas

la plej bela knabino kiun iam mi vidis. Estas pura

feliĉo nur vin rigardi.”

“Jen vera laŭdo, veninta de metiisto lerta kiel vi,”

217

!(images/000045.png)

!(images/000047.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

respondis la Filino de la Ĉielarko, ridante kaj

dancante en kaj ekster la ĉambro.

“Do sendube vi volas ke mi helpu ĉi tiun knabon,”

diris Tu-Tond, rigardante Vuton.

“Ne,” diris Vut, “ni ne estas ĉi tie serĉante vian

lerton, ni venis al vi nur por akiri informon.”

Kaj ili, unu post la alia, rakontis pri sia serĉo al

Nimi Ami; la Stana Lignohakisto klarigis ke li decidis

edzinigi ŝin, tamen ŝi promesis edziniĝi kun la Stana

Soldato antaŭ ol li misfortune rustiĝis. Kaj kiam la

rakonto estis dirita, ili demandis al Tu-Tond ĉu li

scias kio poste okazis al Nimi Ami.

“Ne precize,” respondis la maljunulo, “sed mi scias

ke ŝi ploris amare kiam la Stana Soldato ne revenis

por edzinigi ŝin, plenume je sia promeso. La

maljunan Sorĉistinon tiom provokis la larmoj de la

knabino ke ŝi batis Nimin Amin per sia kurbiĝinta

bastono kaj poste forlamis por kolekti kelkajn magiajn

herbojn, per kiuj ŝi intencis transformi la knabinon

en maljunulinaĉon, tiel ke neniiu iam denove amos

ŝin aŭ volos edzinigi ŝin. Dum ŝi forestis tiucele la

domo de Doroteo falis sur la Fisorĉistinon, kaj ŝi

polviĝis kaj forbloviĝis. Kiam mi aŭdis tiun ĝojigan

informon, mi sendis Nimin Amin trovi la Arĝentajn

220

!(images/000008.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

Ŝuojn kiujn la Sorĉistino antaŭe surportis, sed

Doroteo forpenis ilin kun si al la Smeralda Urbo.”

“Jes, ni scias ĉion pri tiuj Arĝentaj Ŝuoj,” diris la

Birdotimigilo.

“Nu,” pludiris Tu-Tond, “Post tio, Nimi Ami

decidis foriri de la arbaro kaj loĝi kun kelkaj personoj

kiujn ŝi konis kaj kiuj posedas domon sur Monto

Manĝto. Mi de tiam ne revidis la knabinon.”

“Ĉu vi scias la nomon de la homoj sur Monto

Manĝto, al kiuj ŝi iris por kunloĝi?” demandis la

Stana Lignohakisto.

“Ne, Nimi Ami ne menciis la nomon de sia

amiko, kaj mi ne demandis pri ĝi. Ŝi kunprenis tiom

da posedaĵoj kiom eble, kiuj estis en la domo de la

Sorĉistino, kaj ŝi informis min ke mi rajtas posedi la

ceterajn. Sed irinte tien mi trovis nenion prenindan

escepte de kelkaj magiaj pulvoroj kies utiligon mi ne

sciis, kaj botelon da Magia Gluo.”

“Kio estas Magia Gluo?” demandis Vut.

“Ĝi estas magiaĵo per kiu oni riparas homojn kiam

ili tranĉis sin. Foje, antaŭ longe, mi detranĉis fingron

mian akcidente, kaj mi portis ĝin al la Sorĉistino, kiu

prenis sian botelon kaj surgluis mian fingron por mi.

Vidu!” Li montris al ili sian fingron, “ĝi estas same

222

Ĉapitro Dek Ok

bona kiel antaŭe. Neniu alia pri kiu mi scias havis

tian Magian Gluon, kaj kompreneble kiam Noĉjo

Hakisto distranĉis sin per sia sorĉita Hakilo kaj

Kapitano Batalant distranĉis sin per sia sorĉita glavo,

la Sorĉistino rifuzis ripari ilin, nek ŝi permesis ke mi

kungluu ilin, ĉar ŝi mem fisorĉis la hakilon kaj la

glavon. Nenio estis farebla ol ke mi pretigu por ili

novajn membrojn el stano; sed, kiel vi vidas, stano

taŭgis por tio tre bone, kaj mi estas certa ke iliaj

stanaj korpoj estas multe pli bonaj ol iliaj viandaj

korpoj.”

“Tute vere,” diris la Stana Soldato.

“Mi plene konsentas kun vi,” diris la Stana

Lignohakisto. “Hazarde mi trovis mian malnovan

kapon en via ŝranko, antaŭ nelonge, kaj certe ĝi ne

estas tiom dezirinda kapo kiom la stana kapo kiun

mi nun uzas.”

“Parenteze,” diris la Stana Soldato, “kio okazis al

mia malnova kapo, Tu-Tond?”

“Mi pensu dum minuto,” respondis Tu-Tond. “Se

mi ĝuste memoras, vi du knaboj kutimis porti al mi

la plej multajn partojn viajn kiam ili estis detranĉitaj,

kaj mi kolektis ilin en tiu barelo en la angulo.

Verŝajne vi ne portis al mi ĉiujn partojn, ĉar kiam mi

223

La Stana Lignohakisto de Oz

faris Hakbat-on mi malfacile trovis sufiĉajn pecojn

por kompletigi lin. Mi fine devis doni al li nur unu

brakon.”

“Kiu estas Hakbat?” demandis Vut.

“Ho, ĉu mi ne parolis al vi pri Hakbat?” kriis Tu-

Tond. “Kompreneble ne! Kaj li estas vera kuriozaĵo.

Vin interesos aŭdi pri Hakbat. Jen kiel li estiĝis:

“Unu tagon, post la detruiĝo de la Ŝorĉistino kaj

post kiam Nimi Ami foriris loĝi kun siaj amikoj sur

Monto Manĝto, mi serĉadis ion en la laborejo kaj

ektrovis la botelon da Magia Gluo kiun mi portis el

la domo de la maljuna Sorĉistino. Ektrafis min la

penso ke mi povus kunmeti la diversajn erojn de vi

du homoj, kiuj kompreneble estis egale bonaj kiel

antaŭe, por trovi ĉu mi povus fari homon el ili. Se

mi sukcesus, mi havus helpiston por mia laborado,

kaj mi pensis ke estus lerta ideo praktike utiligi la

erojn de Noĉjjo Hakisto kaj Kapitano Batalant. Estis

du tute bonaj kapoj en mia ŝranko, kaj multaj piedoj

kaj kruroj kaj korpopecoj en la barelo, do mi

ekkomencis trovi kion mi povas fari.

“Unue mi kunmetis korpon, kaj gluis ĝin per la

Magia Gluo de la Sorĉistino, kiu plene sukcesis.

Tamen tio estis la plej malfacila parto de mia laboro,

224

!(images/000107.png)

Ĉapitro Dek Ok

ĉar la korpoj ne bone kongruis kaj kelkaj partoj

mankis. Sed uzante parton de Kapitano Batalant

unufoje kaj pecon de Noĉjo Hakisto alifoje, mi fine

kunigis tute taŭgan korpon, kun koro kaj ĉiuj

eretoj.”

“Kies koron vi uzis farante la korpon?” demandis

la Stana Lignohakisto maltrankvile.

“Mi ne sciis, ĉar la partoj ne havis etiketojn kaj

unu koro aspektas tre simila al alia. Post la

kompletiĝo de la korpo, mi surgluis du belajn krurojn

kaj piedojn. Unu kruro estis de Noĉjo Hakisto kaj

225

La Stana Lignohakisto de Oz

unu estis de Kapitano Batalant. Mi trovis ke unu

kruro estas pli longa ol la alia, do mi pertranĉe

mallongigis ĝin por ke ili kongruu. Min multe

ĉagrenis trovi ke mi havas nur unu brakon. Estis

ekstra kruro en la barelo, sed mi povis trovi nur unu

brakon. Gluinte tion sur la korpon, mi estis preta por

la kapo, kaj iom malfacilis decidi kiun kapon utiligi.

Fine mi fermis miajn okulojn kaj etendis manon al

la breto de la ŝranko, kaj la unuan kapon kiun mi

tuŝis mi gluis sur mian novan homon.”

“Ĝi estis mia!” deklaris la Stana Soldato, malgaje.

“Ne, ĝi estis mia,” asertis Tu-Tond, “ĉar mi donis

al vi alian interŝanĝe por ĝi—la belan stanan kapon

kiun vi nun portas. Kiam la gluo sekiĝis, mia homo

estis tre interesa ulo. Mi nomis lin Hakbat, uzante

parton de la nomo de Noĉjo Hakisto kaj parton de

la nomo de Kapitano Batalant, ĉar li estis miksaĵo el

formetitaj partoj de vi ambaŭ. Hakbat estis interesa,

kiel mi diris, sed li ne montriĝis tre agrabla kunulo.

Li plendis amare ĉar mi donis al li nur unu kruron—

kvazaŭ kulpis mi!—kaj li grumblis ĉar la kompleto

de bluaj Manĝtulaj vestoj, kiujn mi akiris por li de

najbaro, ne perfekte taŭgis al li.”

“Ha, estis ĉar li surhavis mian malnovan kapon,”

226

!(images/000023.jpg)

Ĉapitro Dek Ok

komentis la Stana Lignohakisto. “Mi memoras ke tiu

kapo estis tre ekzaktema pri siaj vestoj.”

“Kiel helpanto,” la maljuna stanisto daŭrigis,

“Hakbat ne estis sukceso. Li estis mallerta pri iloj kaj

estis ĉiam malsata. Li postulis ion manĝeblan ses- aŭ

ok-foje ĉiutage, tiel ke mi demandis al mi ĉu mi vere

ĝuste aranĝis lian internon. Efektive, Hakbat manĝis

tiom ke malmultaj manĝaĵoj restis por mi; do, kiam li

proponis, unu tagon, eliri en la mondon por serĉi

aventurojn, mi ĝojegis liberiĝi de li. Mi eĉ faris por li

stanan brakon por anstataŭigi la mankantan, kaj tio

multe plaĉis al li, tiel ke ni apartiĝis kiel bonaj amikoj.”

“Kio okazis al Hakbat post tio?” la Birdotimigilo

demandis.

“Mi neniam sciiĝis. Li komencis iri orienten, en la

stepojn de la Manĝtula Lando, kaj de tiam mi

neniam revidis lin.”

“Ŝajnas al mi,” diris la Stana Lignohakisto

penseme, “ke vi misagis farante viron el niaj

ekspartoj. Estas evidente ke Hakbat povus tute prave

pretendi esti parenco de ni ambaŭ.”

“Ne maltrankviliĝu pri tio,” konsilis Tu-Tond gaje;

“estas malverŝajne ke vi iam renkontos la ulon. Kaj,

se vi ja renkontos lin, li ne scias el kiuj li fariĝis, ĉar

227

La Stana Lignohakisto de Oz

mi neniam diris al li la sekreton de lia fabrikiĝo.

Efektive, vi estas la solaj personoj kiuj scias pri ĝi,

kaj vi rajtas gardi la sekreton, se vi deziras.”

“Ne gravas pri Hakbat,” diris la Birdotimigilo. Nia

tasko nun estas trovi kompatindan Nimin Amin kaj

lasi ŝin elekti sian stanan edzon. Por fari tion, ŝajnas,

laŭ la informo donita al ni de Tu-Tond, ke ni devos

iri al Monto Manĝto.”

“Se jen la programo, do ni komencu tuj,” sugestis

Vut.

Do ili ĉiuj eliris, kaj trovis Polikromon dancanta

inter la arboj kaj parolanta kun la birdoj kaj ridanta

tiel gaje kiel se ŝi tute ne perdis sian Ĉielarkon kaj

tiel apartiĝis de ĉiuj siaj fefratinoj.

Ili informis ŝin ke ili iros al Monto Manĝto, do ŝi

respondis:

“Bone; mi egale verŝajne trovos mian Ĉielarkon tie

kiel ĉi tie, kaj en ĉiu alia loko tiel kiel tie. Tute

dependas de la vetero. Ĉu vi opinias ke laŭaspekte

pluvos?”

Ili kapneis, kaj Polikromo denove ridis kaj plu

dancadis sekvante ilin kiam ili rekomencis veturi.

228

!(images/000027.png)

La Nevidebla Lando

ĈAPITRO 19

Ili trovis sin tiel facile kaj

komforte irantaj al Monto

Manĝto ke Vut diris per

serioza voĉtono:

“Mi timas ke io okazos.”

“Kial?” demandis Poli-

kromo, dancante ĉirkaŭ la

grupon de veturantoj.

“Ĉar,” diris la knabo,

penseme, “mi rimarkis ke

kiam estas tute nenia kialo

229

La Stana Lignohakisto de Oz

renkonti problemojn, io neeviteble misokazas. Ĝuste

nun la vetero estas plaĉega; la herbaro estas bele blua

kaj tre mola por niaj piedoj; la monto kiun ni serĉas

montriĝas klare en la distanco kaj ne ekzistas kialo

por ke nia alveno estu prokrastita. Ŝajne niaj

problemoj ĉiuj finiĝis, kaj—nu, tial mi timas,” li

pludiris, ĝemante.

“Ĉu do!” komentis la Birdotimigilo, “kiajn

malfeliĉajn pensojn vi ja havas. Jen pruvo ke naskitaj

cerboj ne povas esti egale bonaj kiel fabrikitaj cerboj,

ĉar mia cerbo kontemplas nur faktojn kaj neniam

alproprigas problemojn. Kiam estas dezirinde ke mia

cerbo pensu, ĝi pensas, sed mi hontus pri mia cerbo

se ĝi daŭre elverŝus pensojn kiuj estas nur timoj kaj

imagoj, kiaj nenion bonas efektivigas, sed riskas

malbonon estigi.”

“Rilate al mi,” diris la Stana Lignohakisto, “mi tute

ne pensas, sed mi lasas mian veluran koron gvidi min

ĉiam.”

“La stanisto plenigis mian kavan kapon per eroj

kaj tondaĵoj el stano,” diris la Soldato, “kaj li diris al

mi ke ili tre bone funkcios kiel cerbo, sed kiam mi

komencas pensi, la staneroj tintadas kaj tiom

intermiksiĝas ke mi baldaŭ perpleksiĝas. Do mi penas

230

Ĉapitro Dek Naŭ

ne pensi. Mia stana koro estas preskaŭ same senutila

por mi, ĉar ĝi estas malmola kaj malvarma, do mi

estas certa ke la ruĝa velura koro de mia amiko Noĉjo

Hakisto estas pli bona gvidisto.”

“Senpensaj personoj ne estas malkutimaj,”

observis la Birdotimigilo, “sed mi opinias ilin pli

bonfortunaj ol tiuj kiuj havas senutilajn aŭ fiajn

pensojn kaj ne penas ĉesigi ilin. Via oleujo, amiko

Hakisto, estas plena de oleo, sed vi verŝas la oleon

sur viajn artikojn nur guton post tuto, laŭbezone,

kaj ne elverŝas ĝin tien kie ĝi estos senutila. Pensoj

estas retendendaj same kiel via oleo, kaj elverŝataj

laŭnecese kaj por bona celo. Se zorge uzataj, estas

bone havi pensojn.”

Polikromo ridis pro li, ĉar la Filino de la Ĉielarko

sciis pli pri pensoj ol la Birdotimigilo. Sed la aliaj

estis solenaj, sentante sin riproĉitaj, kaj plumarŝis

silente.

Subite Vut, kiu estis ĉe la antaŭo, ĉirkaŭrigardis kaj

trovis ke ĉiuj liaj kamaradoj mistere malaperis. Sed

kien ili povus esti irintaj? La larĝa ebenaĵo estis tute

ĉirkaŭ li kaj estis nek arboj nek arbustoj kuj povus

kaŝi eĉ kuniklon, nek truo en kiun oni povus fali.

Sed tie staris li sola.

231

La Stana Lignohakisto de Oz

Surprizo haltigis lin, kaj havante penseman kaj

perpleksan esprimon sur sia vizaĝo li penis rigardi

siajn piedojn. Alarmis lin denove trovi ke li ne havas

piedojn. Li etendis siajn manojn, sed li ne povis vidi

ilin. Li povis sendi siajn manojn kaj brakojn kaj

korpon; li batis la herbon per siaj piedoj kaj sciis ke

ili ĉeestas, sed ili iel strangamaniere fariĝis nevideblaj.

Dum Vut staris, mirante, tondra sono de metalo

eksonis en liaj oreloj kaj li aŭdis du pezajn korpojn

fali surteren tuj apud li.

“Ĉu do!” kriis la voĉo de la Stana Lignohakisto.

“Ĉu ja!” kriis la voĉo de la Stana Soldato

“Kial vi ne rigardis kien vi iras?” demandis la

Stana Lignohakisto riproĉe.

“Mi ja rigardis, sed mi ne povis vidi vin,” diris la

Stana Soldato. “Io okazis al miaj stanaj okuloj. Mi

ne povas vidi vin, eĉ nun, nek mi povas vidi iun

alian!”

“Estas same pri mi,” agnoskis la Stana Ligno-

hakisto.

Vut ne povis vidi iun el ili, kvankam li aŭdis ilin

klare, kaj ĝuste tiam io ekfrapiĝis kontraŭ lin

neatendite kaj renversis lin; sed estis nur la

pajloplenigita korpo de la Birdotimigilo kiu falis sur

232

!(images/000015.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

lin kaj kvankam li ne povis vidi la Birdotimigilon li

sukcesis depuŝi lin kaj surpiediĝis ĝuste kiam

Polikromo turniĝis kontraŭ lin kaj refaligis lin.

Sidante sur la tero, la knabo demandis:

“Ĉu vi povas vidi nin, Poli?”

“Neniel,” respondis la Filino de la Ĉielarko; “ni

ĉiuj fariĝis nevideblaj.”

“Kiel tio okazis, laŭ via supozo?” demandis la

Birdotimigilo, kuŝante kie li falis.

“Ni renkontis neniun malamikon,” respondis Poli-

kromo, “do devas esti ke ĉi tiu parto de la lando

havas la magian kvaliton nevidebligi onin—eĉ feojn

kiujn trafas la sorĉo. Ni povas vidi la herbon, kaj la

florojn, kaj la parton de la ebenaĵo kiu estas tuj

antaŭ ni, kaj ni povas vidi la foran Monton

Manĝton; sed ni ne povas vidi nin mem aŭ unu la

alian.”

“Nu, kion ni faru pri tio?” demandis Vut.

“Mi kredas ke ĉi tiu magio efektas nur parton de

la stepo,” respondis Polikromo; “eble estas nur strio

da tero kie sorĉo nevidebligas onin. Do, se ni

kunproksimiĝos kaj tenos la manojn unu de la alia,

ni povos marŝi cele Monton Manĝton ĝis la sorĉita

strio estos transirita.”

234

Ĉapitro Dek Naŭ

“Bone,” diris Vut, ekstariĝante, “donu al mi vian

manon, Polikromo. Kie vi estas?”

“Ĉi tie,” ŝi respondis. “Fajfu, Vut, kaj daŭrigu fajfi

ĝis mi atingos vin.”

Do Vut fajfis, kaj baldaŭ Polikromo trovis lin kaj

prenis lian manon.

“Iu devos helpi min stariĝi,” diris la Birdotimigilo,

kiu kuŝis apud ili; do ili trovis la pajlulon kaj starigis

lin sur liajn piedojn, post tio li firme tenis la alian

manon de Polikromo.

Noĉjo Hakisto kaj la Stana Soldato sukcesis stariĝi

sen helpo, sed estis malfacile por ili kaj la Stana

Lignohakisto diris:

“Iel mi ŝajne ne staras rekte. Sed miaj artikoj ĉiuj

funkcias, do mi supozas ke mi povos marŝi.”

Gvidate de lia voĉo, ili atingis lin, kaj Vut prenis

liajn stanajn fingrojn por ke ili restu kune.

La Stana Soldato staris proksime kaj la Birdo-

timigilo baldaŭ tuŝis lin kaj prenis lian brakon.

“Mi esperas ke vi ne ŝanceliĝas,” diris la pajlulo,

“ĉar se du el ni marŝos ŝanceliĝe ni certe falos.”

“Mi ne ŝanceliĝas,” la Stana Soldato certigis lin,

“sed mi certas ke unu el miaj kruroj estas malpli

longa ol la alia. Mi ne povas vidi ĝin, por konstati

235

La Stana Lignohakisto de Oz

kio okazis, sed mi lamos kun vi aliaj ĝis ni estos

ekster ĉi tiu sorĉita teritorio.”

Ili nun faris vicon, tenante manojn, kaj turninte

siajn vizaĝojn cele Monton Manĝton ili rekomencis

marŝi. Tamen ili ne longe iris, kiam terura muĝo

salutis iliajn orelojn. La sono ŝajnis veni el loko tuj

antaŭ ili, do ili abrupte ekhaltis kaj staris silentaj,

aŭskultante per ĉiuj siaj oreloj.

“Mi flaras pajlon!” kriis raŭka, severa voĉo, kun pli

da muĝoj kaj blekegoj. “Mi flaras pajlon, kaj mi estas

Hi-po-ĝi-rafo kiu amas pajlon kaj manĝas ĉiom

troveblan. Mi volas manĝi ĉi pajlon! Kie ĝi estas? Kie

ĝi estas?”

La Birdotimigilo, aŭdante tion, tremis sed restis

silenta. Ĉiuj aliaj ankaŭ silentis, esperante ke la

nevidebla besto ne povos trovi ilin. Sed la besto

flaris la odoron de la pajlo kaj pli kaj pli proksim-

iĝis al ili ĝis li atingis la Stanan Lignohakiston, ĉe

unu fino de la vico. Ĝi estis granda besto kaj ĝi

flaris la Stanan Lignohakiston kaj gratis per du

vicoj de gigantaj dentoj la stanan korpon de la

Imperiestro.

“Ba! tio ne estas pajlo,” diris la severa voĉo, kaj la

besto pluiris laŭ la vico al Vut.

236

Ĉapitro Dek Naŭ

“Viando! Pu! vi ne estas utila! Mi ne povas manĝi

viandon,” grumblis la besto, kaj li pluiris al

Polikromo.

“Dolĉaĵoj kaj parfumo—araneaĵoj kaj roso! Nenio

mangebla en tia feo,” diris la besto.

Nu, la Birdotimigilo estis apud Polikromo en la

vico, kaj li komprenis ke se la besto vorus lian

pajlon li estus senhelpa dum longa tempo, ĉar la

lasta kultivistodomo estis longe malantaŭ ili kaj nur

herbo kovras la vastan ebenaĵon. Do pro sia timo li

lasis la manon de Polikromo kaj metis la manon de

la Stana Soldato en tiun de la Filino de la Ĉielarko.

Post tio li glitis malantaŭ la vicon kaj iris al la alia

fino, kie li silente ekprenis la manon de la Stana

Lignohakisto.

Intertempe la besto flaris la Stanan Soldaton kaj

trovis ke li estas ĉe la fino de la vico.

“Strange!” muĝetis la Hi-po-ĝi-rafo; “mi flaras

pajlon, sed mi ne povas trovi ĝin. Nu, ĝi estas ĉi

tie, ie, kaj mi devos serĉi ĝis mi ja trovos ĝin, ĉar

mi malsatas.”

Lia voĉo nun estis maldekstre de ili, do ili

reekmarŝis, esperante eviti lin, kaj iris laŭeble plej

rapide direkte al Monto Manĝto.

237

La Stana Lignohakisto de Oz

“Al mi ne plaĉas ĉi tiu nevidebla lando,” diris Vut

tremante. “Ni ne povas vidi kiom da teruraj

nevideblaj bestoj ĉirkaŭvagas nin, aŭ kian danĝeron

ni nun renkontos.”

“Ĉesu pensi pri danĝeroj, bonvolu,” diris la Birdo-

timigilo, averte.

“Kial?” demandis la knabo.

“Se vi pensos ion teruran, ĝi verŝajne okazos, sed

se vi ne pensos ĝin, kaj neniu alia pensos ĝin, ĝi tute

ne povos okazi. Ĉu vi komprenas?”

“Ne,” respondis Vut. “Mi ne komprenos multon ĝis

ni eskapos el ĉi tiu sorĉo.”

Sed ili eliris la nevideblan landoparton tiel subite

kiel ili eniris ĝin, kaj tuj kiam ili eliris ili ekhaltis,

ĉar tuj antaŭ ili estis profunda abismo, iranta

transverse tiom foren kiom ili povis vidi kaj haltigante

plian marŝadon cele Monton Manĝton.

“Ĝi ne estas ege larĝa,” diris Vut, “sed mi certas

ke neniu el ni povas transsalti ĝin.”

Polikromo komencis ridi, kaj la Birdotigimilo diris:

“Kio estas?”

“Rigardu la stanulojn!” ŝi diris, denove gaje

ekridante.

Vut kaj la Birdotimigilo rigardis, kaj la stanuloj

238

Ĉapitro Dek Naŭ

rigardis sin mem.

“Kulpas la kolizio,” diris la Stana Lignohakisto

bedaŭre. “Mi sciis ke iel mi misas, kaj nun mi povas

vidi ke mia flanko estas enbatita tiel ke mi inklinas

maldekstren. Kulpis la Soldato; li devus ne esti tiel

senzorga.”

“Vi kulpas ke mia dekstra kruro estas enpuŝita,

tiel ke ĝi estas malpli longa ol la alia kaj mi ege

lamas,” koleris la Soldato. “Vi devus ne stari kie mi

marŝas.”

“Vi devus ne marŝi kie mi staras,” respondis la

Stana Lignohakisto.

Estis preskaŭ kverelo, do Polikromo diris kvietige:

“Ne gravas, amikoj; tuj kiam ni havos oportunon

mi estas certa ke ni povos rektigi la kruron de la

Soldato kaj reĝustigi la korpon de la Hakisto. La

Birdotimigilo bezonas perfrapadan reĝustigon, ankaŭ,

ĉar li serioze falis, sed nia unua tasko estas transiri

ĉi tiun abismon.”

“Jes, plej grava ĝuste nun estas la abismo,” aldonis

Vut.

Ili staris en vico, gapegante la neatenditan

barieron, kiam feroca muĝo el malantaŭ ili devigis

ilin rapide turni sin. El la nevidebla lando marŝis

239

La Stana Lignohakisto de Oz

giganta besto kun dika leda haŭto kaj mirige longa

kolo. La kapo sur la supro de tiu kolo estis larĝa kaj

plata kaj la okuloj kaj buŝo estis tre grandaj kaj la

nazo kaj oreloj tre malgrandaj. Kiam la kapo estis

retirita proksimen al la ŝultroj de la besto, la kolo estis

ĉifoplena, sed la kapo povis ĵetiĝi vere tre alten se la

besto volis.

“Ja do!” kriis la Birdotimigilo, “devas esti la

Hi-po-ĝi-rafo.”

“Tute prave,” diris la besto; “kaj vi estas la pajlo

kiun mi manĝos por mia vespermanĝo. Ho, mi

amgegas pajlon! Mi esperas ke vi ne malaprobas mian

ameman apetiton?”

Per siaj kvar grandaj kruroj ĝi antaŭeniris rekte

cele la Birdotimigilon, sed la Stana Lignohakisto kaj

la Stana Soldato ambaŭ saltis antaŭ sian amikon, kaj

svingis siajn armilojn.

“Foresu!” diris al Stana Lignohakisto averte, “alie

mi dishakos vin per mia hakilo.”

“Forestu!” diris la Stana Soldato, “alie mi tranĉos

vin per mia glavo.”

“Ĉu vi vere farus tion?” demandis la Hi-po-ĝi-rafo

per ĉagrenita voĉo.

“Jes ja,” ili ambaŭ respondis, kaj la Stana Ligno-

240

!(images/000024.jpg)

!(images/000031.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

hakisto pludiris: “La Birdotimigilo estas nia amiko,

kaj li estus senutila sen sia pajloplenigaĵo. Do, ĉar ni

estas kamaradoj, fidelaj kaj veraj, ni defendos la

plenigaĵon de nia amiko kontraŭ ĉiuj malamikoj.”

La Hi-po-ĝi-rafo sidiĝis kaj rigardis ilin bedaŭro-

plene.

“Kiam oni decidis doni al si bongustegan pajlo-

manĝon, kaj poste trovas ke ke oni ne povas havi ĝin,

certe estas misfortuno,” li diris. “Kaj kiel utilas la

pajlulo al vi, aŭ al si mem, kiam la abismo neebligas

vian plueniron?”

“Nu, ni povos reiri,” sugestis Vut.

“Vere,” diris la Hi-po; “kaj se vi faros tion, vi estos

ĉagrenita same kiel mi. Tio iom komfortigas,

sendube.”

La veturantoj rigardis la beston, kaj poste trans la

abismon al la ebena stepo pretera. Aliflanke la herbo

alte kreskis, kaj la suno sekigis ĝin, do estis bona

fojnorikolto kiu nur bezonis esti tranĉita kaj amasigita.

“Kial vi ne transiras kaj manĝas fojnon?” la knabo

demandis al la besto.

“Al mi ne plaĉas fojno,” respondis la Hi-po-ĝi-rafo;

“pajlo estas multe plibongusta, laŭ mia opinio, kaj ĝi

ankaŭ estas multe malpli facile havigebla en ĉi tiu

242

Ĉapitro Dek Naŭ

regiono. Ankaŭ mi devas agnoski ke mi ne povas

transiri la abismon, ĉar mia korpo estas tro peza kaj

mallerta kaj neebligas ke mi saltu tiom distancen. Mi

tamen povas transetendi main kolon, kaj vi rimarkos

ke mi manĝetis la fojnon sur la transa rando—ne ĉar

ĝi plaĉas al mi, sed ĉar oni devas manĝi, kaj se oni

ne povas akiri la specon de manĝaĵo dezirata, oni

devas preni tion kio haveblas aŭ malsati.”

“Ha, mi komprenas, vi estas filozofo,” komentis la

Birdotimigilo.

“Ne, mi estas nur Hi-po-ĝi-rafo,” estis la respondo.

Polikromo ne timis la grandan beston. Ŝi dancis

apud lin kaj diris:

“Se vi povas etendi tian kolon trans la abismon,

kial ne helpu nin transiri? Ni povos sidi sur via

granda kapo, po unu, kaj vi povos translevi nin.”

“Jes; mi povas, estas vere,” respondis la Hi-po; “sed

mi rifuzas. Krom—” li pludiris, kaj ekĉesis.

“Krom kio?” demandis Polikromo.

“Krom se vi unue permesos min manĝi la pajlon

per kiu la Birdotimigilo estas plenigita.”

“Ne,” diris la Filino de la Ĉielarko, “tio estas tro

alta prezo. La pajlo de nia amiko estas bele freŝa, ĉar

li repleniĝis antaŭ nur tre mallonge.”

243

La Stana Lignohakisto de Oz

“Mi scias,” akordis la Hi-po-ĝi-rafo. “Tial mi volas

ĝin. Se ĝi estus malnova putra pajlo, mi ne dezirus

ĝin.”

“Bonvolu translevi nin,” petegis Polikromo.

“Ne,” respondis la besto; “ĉar vi rifuzas mian

malavaran proponon, mi rajtas esti egale obstina kiel

vi.”

Post tio ili ĉiuj silentis dum kelka tempo, sed poste

la Birdotimigilo diris kuraĝe:

“Amikoj, ni akceptu la postulon de la besto. Donu

al li mian pajlon, kaj kunportu mian ceteron trans la

abismon. Aliflanke, la Stana Soldato tranĉu iom da

fojno per sia akra glavo, kaj vi povos plenigi min per

tio ĝis ni atingos lokon kie estas pajlo. Estas vere ke

mian tutan vivon mi estis plenigita per pajlo kaj estos

iom humilige pleniĝi per ordinara fojno, sed mi

akceptas oferi mian fieron bonacele. Krome, fordoni

nian taskon kaj tiel senigi la grandan Imperiestron de

la Palpbrumoj—aŭ ĉi tiun noblan Soldaton—je lia

edzino, estus egale humilige, se ne eĉ pli.”

“Vi estas tre honesta kaj lerta homo!” kriis la

Hi-po-ĝi-rafo, admire. “Manĝinte vian kapon, eble mi

ankaŭ lertiĝos.”

“Vi ne manĝu mian kapon, sciu,” respondis la

244

Ĉapitro Dek Naŭ

Birdotimigilo haste. “Mia kapo ne estas plena de pajlo

kaj mi ne povus toleri ĝian mankon. Kiam oni perdas

la kapon oni perdas la cerbon.”

“Do tute bone; vi konservu vian kapon,” diris la

besto.

La kunuloj de la Birdotimigilo elkore dankis lin pro

lia lojala ofero al ilia mutuala bono, kaj poste li kuŝigis

sin kaj permesis ke ili eltiru la pajlon el lia korpo. Tuj

dum ili faris tion, la Hi-po-ĝi-rafo elmanĝis la pajlon,

kaj kiam ĉio estis manĝita Polikromo bele aranĝis la

vestojn kaj botojn kaj gantojn kaj ĉapelon kaj diris ke

ŝi portos ilin, kaj Vut metis la kapon de la Birdo-

timigilo sub sian brakon kaj promesis gardi ĝin zorge.

“Nu, do,” diris la Stana Lignohakisto, “plenumu

vian promeson, Besto, kaj translevu nin trans la

abismon.”

“M-m-m-mum, jen vere bonega manĝo!” diris la

Hi-po, ŝmacante per la lipoj kontentigite, “kaj mi

nepre plenumos mian vorton. Sidu sur mia kapo, po

unu, kaj mi alterigos vin sekure sur la alian flankon.”

Li proksimiĝis al la rando de la abismo kaj kaŭriĝis.

Polikromo grimpis trans lian grandan korpon kaj

sidigis sin leĝere sur la platan kapon, tenante la

pakaĵon de la vestoj de la Birdotimigilo en sia mano.

245

La Stana Lignohakisto de Oz

Malrapide la elasta kolo etendiĝis ĝis ĝi aingis la

transan randon de la abismo, kie la besto mallevis sian

kapon kaj permesis la belan feinon salti sur la teron.

Vut spertis la kuriozan vojaĝon post tio, kaj sekvis

la Stana Soldato kaj la Stana Lignohakisto, kaj al ĉiuj

multe plaĉis ke ili superis tiun seriozan barieron

kontraŭ ilia antaŭeniro.

“Nun, Soldato, tranĉu la fojnon,” diris la kapo de

la Birdotimigilo, kiun ankoraŭ tenis Vut la Vagisto.

“Volonte, sed mi ne povas klini min, pro mia misa

kruro, sen fali,” respondis Kapitano Batalant.

“Kion do ni povas fari pri tiu kruro?” demandis

Vut, parolante al Polikromo.

Ŝi ĉirkaŭdancis cirkle plurfoje sen respondi, kaj la

knabo timis ke ŝi ne aŭdis lin; sed la Filino de la

Ĉielarko nur pripensis la problemon, kaj baldaŭ ŝi

paŭzis apud la Stana Soldato kaj diris:

“Oni instruis al mi iom da femagio, sed antaŭ nun

oni neniam petis min ripari stanajn krurojn per ĝi,

do mi ne estas certa ke mi povas helpi vin. Tute

dependas de la bonvolo de miaj nevidataj fegardistoj,

do mi provos, kaj se mi malsukcesos, vi ne estos

malpli bonstata ol nun.”

Ŝi dancis ĉirkaŭ la cirklon denove, kaj poste metis

246

!(images/000037.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

ambaŭ manojn sur la torditan stanan kruron kaj

kantis per sia dolĉa voĉo:

“Fepotencoj, helpu min!

Ripari kruron movu vin;

Ĝin faru rekta, forta,

Kaj dankos mi bonsorta.”

“Ha,” murmuris Kapitano Batalant per ĝoja voĉo,

dum ŝi deprenis siajn manojn kaj fordancis, kaj ili

vidis ke li staras rekta kiel origine, ĉar lia kruro estis

bonforma kaj forta kiel antaŭ lia akcidento.

La Stana Lignohakisto rigardadis Polikromon tre

interesate, kaj li nun diris:

“Bonvolu senkavigi mian flankon, Poli, ĉar mi

estas pli lama ol estis la Soldato.”

Do la Filino de la Ĉielarko tuŝis lian flankon

leĝere kaj kantis:

“Fendo pro akcidento;

Pro ĝi necesas pento.

Ho Fepotenc’ senpeka,

Hakisto estu rekta!”

248

Ĉapitro Dek Naŭ

“Bone!” kriis la Imperiestro, denove starante rekta

kaj ĉirkaŭmarŝante fiere por montri sian belan

figuron. “Eble via femagio ne povas fari ĉion, dolĉa

Polikromo, sed ĝi bonege efikas al stano. Tre grandan

dankon.”

“La fojnon—la fojnon!” petegis la kapo de la

Birdotimigilo.

“Ho, jes; la fojnon,” diris Vut. “Kial vi atendas,

Kapitano Batalant?”

Tuj la Stana Soldato ekkomencis tranĉi fojnon per

sia glavo kaj post kelkaj minutoj estis tute sufiĉe por

plenigi la korpon de la Birdotimigilo. Vut kaj

Polikromo faris tion kaj la tasko ne estis facila ĉar la

fojno kunpremiĝis pli ol pajlo kaj ĉar ili estis

senspertaj pri tia laboro, ilia ago, kompletigita, lasis

la brakojn kaj krurojn de la Birdotimigilo iom

buloplenaj. Ankaŭ estis ĝibo sur lia dorso kiu ridigis

Vuton kaj devigis lin diri ke ĝi memorigas al li

kamelon, sed ili ne povis fari pli bone, kaj kiam la

kapo estis religita al la korpo ili demandis al la

Birdotimigilo ĉu li sentas sin nun ĝusta.

“Iom peza, kaj ne tute natura,” li gaje respondis;

“sed mi sukcesos iel ĝis ni atingos pajlaron. Ne ridu

pri mi, mi petas, ĉar mi iom hontas pri mi kaj mi

249

!(images/000044.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

ne volas bedaŭri bonan agon.”

Ili tuj ekmarŝis cele Monton Manĝton, kaj ĉar la

Birdotimigilo montriĝis tre mallerta rilate al sia

moviĝado, Vut prenis unu el liaj brakoj kaj la Stana

Lignohakisto la alian kaj tiel ili helpis sian amikon

marŝi rekte.

Kaj la Filino de la Ĉielarko, kiel antaŭe, dancis

antaŭ ili kaj malantaŭ ili kaj tute ĉirkaŭ ili, kaj al ili

neniom ĝenis ŝiaj kuriozaj agoj, ĉar laŭ ili ŝi estis

kvazaŭ sunradio.

250

!(images/000052.png)

Tranokte

ĈAPITRO 20

La Manĝtula Lando estas

plena de surprizoj, kiel niaj

veturantoj jam trovis, kaj

kvankam Monto Manĝto

konstante pligrandiĝis dum

ili marŝis cele ĝin, ili sciis ke

ĝi ankoraŭ estas tre for kaj

neniel estis certaj ke ili

eskapis de ĉiuj danĝeroj aŭ

r e n k o n t i s s i a n l a s t a n

aventuron.

251

La Stana Lignohakisto de Oz

La ebenaĵo estis larĝa, kaj kiom povis vidi la

okulo, laŭaspekte estis plata stepo inter ili kaj la

monto, sed ĉirkaŭ la vespero ili atingis kavaĵon, en

kiu staris eta blua Manĝtula loĝejo ĉirkaŭ kiu estis

ĝardeno, kaj grenkampoj plenigis la ceteron de la

kavaĵo.

Ili ne trovis tiun lokon antaŭ ol ili atingis ĝian

randon, kaj ilin mirigis la vidaĵo ĉar ili imagis ke tiu

parto de la stepo estas senloĝanta.

“Ĝi estas tre malgranda domo,” Vut deklaris. “Kiu

do eble loĝas tie?”

“Por trovi tion necesas frapi sur la pordon kaj

demandi,” respondis la Stana Lignohakisto. “Eble ĝi

estas la hejmo de Nimi Ami.”

“Ĉu ŝi estas nano?” demandis la knabo.

“Tute ne; Nimi Ami estas plendimensia virino.”

“Do mi certas ke ŝi ne povus loĝi en tiu dometo,”

diris Vut.

“Ni malsupreniru,” sugestis la Birdotimigilo. “Mi

preskaŭ certe povas vidi amason da pajlo en la

malantaŭa ĝardeno.”

Ili malsupreniris en la kavaĵon, kiu estis iom kruta

ĉe la flankoj, kaj baldaŭ atingis la domon, kiu ja estis

iom malgranda. Vut frapis sur pordon kiu ne estis

252

Ĉapitro Dudek

multe pli alta ol lia talio, sed neniu respondis. Li

refrapis, sed neniu sono aŭdiĝis.

“Fumo leviĝas el la kamentubo,” anoncis Poli-

kromo, kiu dancadis leĝere tra la ĝardeno, kie bele

kreskadis brasikoj kaj betoj kaj napoj kaj tiaj plantoj.

“Do nepre iu loĝas ĉi tie,” diris Vut, kaj li denove

frapis.

Nun fenestro en la flanko de la domo malfermiĝis

kaj kurioza kapo aperis. Ĝi estis blanka kaj haroplena

kaj havis longan nazon kaj rondajn okuletojn. La

orelojn kaŝis blua sunkufo ligita sub la mentono.

“Ho; porko!” kriis Vut.

“Pardonu min; Mi estas S-ino Grincina Pornjo,

edzino de Profesoro Grunto Porĉjo, kaj jen nia

domo,” diris la enfenestrulo. “Kion vi volas?”

“Kia Profesoro estas via edzo?” demandis la Stana

Lignohakisto, scivoleme.

“Li estas Profesoro de Brasikokultivado kaj Maiz-

perfektigo. Li estas tre fama en sia propra familio, kaj

estus mondmirindaĵo se li vojaĝadus,” diris S-ino

Pornjo per voĉo duone fiera kaj duone iritiĝinta. “Mi

ankaŭ informu vin entrudintojn ke la Profesoro estas

tre danĝera ulo, ĉar li fajlas siajn dentojn ĉiumatene

ĝis ili fariĝas akraj kiel pingloj. Se vi estas buĉistoj,

253

La Stana Lignohakisto de Oz

estos plej bone por vi ke vi forkuru kaj evitu ĝenon.”

“Ni ne estas buĉistoj,” la Stana Lignohakisto

certigis ŝin.

“Do kial vi havas tiun hakilon? Kaj kial la alia

stanulo havas glavon?”

“Ili estas niaj solaj armiloj por defendi niajn

amikojn kontraŭ iliaj malamikoj,” klarigis la

Imperiestro de la Palpbrumoj, kaj Vut aldonis:

“Ne timu nin, S-ino Pornjo, ĉar ni estas sen-

danĝeraj veturantoj. La stanuloj kaj la Birdotimigilo

neniam manĝas, kaj Polikromo festenas nur per

rosgutoj. Rilate al mi, mi estas iom malsata, sed estas

multe da manĝaĵoj en via ĝardeno kiuj satigos min.”

Profesoro Porĉjo nun ekaperis ĉe la fenestro kun sia

edzino, aspektante iom timigita malgraŭ la certiga

parolo de la knabo. Li surhavis bluan Manĝtulan

ĉapelon, kun pinta supro kaj larĝa rando, kaj grandaj

okulvitroj kovris liajn okulojn. Li rigardis de malantaŭ

sia edzino kaj atente gapinte la fremdulojn li diris:

“Mia saĝeco certigas min ke vi estas nur veturantoj,

kiel vi diris, kaj ne buĉistoj. Buĉistoj prave timas min,

sed vi ne bezonas timi. Ni ne povas inviti vin eniri,

ĉar vi estas tro grandaj por nia domo, sed la

manĝema knabo rajtas manĝi tiom da karotoj kaj

254

Ĉapitro Dudek

napoj kiom li deziras. Sentu vin kvazaŭ ĉehejme en

la ĝardeno kaj restu tranokte, se vi deziras; sed en la

mateno vi devos foriri, ĉar ni estas kvietaj personoj

kaj al ni ne plaĉas vizitantoj.”

“Ĉu mi rajtas preni iom da via pajlo?” demandis

la Birdotimigilo.

“Prenu laŭvole,” respondis Profesoro Porĉjo.

“Kvankam porkoj, ili estas sufiĉe respektindaj,”

komentis Vut, dum ili ĉiuj marŝis al la pajlaro.

“Mi ĝojas ke ili ne invitis nin eniri,” diris Kapitano

Batalant. “Mi esperas ke mi ne estas tro postulema pri

miaj kamaradoj, sed mi malakceptas porkojn.”

La Birdotimigilo ĝojis malhavi sian fojnon, ĉar

dum la longa marŝado ĝi subpremiĝis kaj dikigis kaj

larĝigis lin kaj faris lin pli buloplena ol unue.

“Mi ne ege fieras,” li diris, “sed mi amas homan

figuron, kian povas krei nur pajlo. Mi ne sentas min

kiel vere min ekde kiam tiu malsata Hi-po manĝis

mian lastan pajleron.”

Polikromo kaj Vut ekkomencis elpreni la fojnon kaj

post tio ili elektis la plej bonan pajlon, sekan kaj oran, kaj

per ĝi replenigis la Birdotimigilon. Li certe aspektis pli

bona post la operacio, kaj li tiom ĝojis pro sia reformiĝo

ke li provis danci ĵigeton, kaj preskaŭ sukcesis.

255

!(images/000062.png)

!(images/000064.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

“Mi dormos sub la pajlaro ĉinokte,” Vut decidis,

manĝinte kelkajn legomojn de la ĝardeno, kaj efektive

li tre bone dormis, kun la du stanuloj kaj la

Birdotimigilo sidantaj silente apud li kaj Polikromo ie

for en la lunlumo dancanta siajn fedancojn.

Je la tagiĝo la Stana Lignohakisto kaj la Stana

Soldato uzis la oportunon poluri siajn korpojn kaj

olei siajn artikojn, ĉar ambaŭ emis zorgegi pri sia

persona aspekto. Ili jam forgesis la kverelon kiu

rezultis el ilia akcidenta interfrapiĝo en la nevidebla

lando, kaj estante nun bonaj amikoj, la Stana

Lignohakisto poluris la dorson de la Stana Soldato

kaj poste la Stana Soldato poluris la dorson de la

Stana Lignohakisto.

Kiel matenmanĝon la Vagisto manĝis freŝan

laktukon kaj rafanojn, kaj la Filino de la Ĉielarko,

kiu nun jam revenis al siaj amikoj, suĉis la rosgutojn

kiuj formiĝis sur la petaloj de la sovaĝaj floroj.

Dum ili pasis la malgrandan domon por renovigi

sian veturon, Vut kriis:

“Adiaŭ, S-ro kaj S-ino Geporĉjoj!”

La fenestro malfermiĝis kaj la du porkoj elrigardis.

“Plaĉan veturon,” diris la Profesoro.

“Ĉu vi havas infanojn?” demandis la Birdotimigilo,

258

Ĉapitro Dudek

kiu estis granda amiko de infanoj.

“Ni havas naŭ,” respondis la Profesoro; “sed ili ne

loĝas kun ni, ĉar kiam ili estis porkidetoj la Sorĉisto

de Oz venis ĉi tien kaj proponis prizorgi ilin kaj

eduki ilin. Do ni permesis ke li kunpremu niajn naŭ

porkidetojn, ĉar li estas bona Sorĉisto kaj ni povas

fidi ke li plenumos siajn promesojn.”

“Mi konas la Naŭ Malgrandajn Prokidojn,” diris

la Stana Lignohakisto.

“Ankaŭ mi,” diris la Birdotimigilo. “Ili ankoraŭ

loĝas en la Smeralda Urbo, kaj la Sorĉisto tre bone

prizorgas ilin kaj instruas al ili multajn lertaĵojn.”

“Ĉu ili jam plenkreskis?” demandis S-rino

Grincina Pornjo, per maltrankvila voĉo.

“Ne,” respondis la Birdotimigilo; “kiel ĉiuj aliaj

infanoj en la Lando Oz, ili ĉiam restos infanoj, kaj

rilate al la naŭ porkidoj tio estas bona ĉar ili tute ne

estus egale ĉarmaj kaj lertaj se ili estus pli grandaj.”

“Sed ĉu ili estas feliĉaj?” demandis S-ino Pornjo.

“Ĉiu en la Smeralda Urbo estas feliĉa,” diris la

Stana Lignohakisto. “Tio estas neevitebla.”

Post tio la veturantoj adiaŭis, kaj grimpis la

flankon de la baseno kiu estis en la direkto de Monto

Manĝto.

259

!(images/000068.png)

La Magio de Polikromo

ĈAPITRO 21

Dum ĉi tiu mateno, kiu

devus esti la lasta de ĉi tiu

grava veturo, niaj amikoj

ekforiris gaje kaj vigle kiel ili

povus esti, kaj Vut fajfis

g a j a n m e l o d i o n p o r k e

Polikromo povu danci laŭ la

muziko.

Atinginte la supron de la

monteto, la ebenaĵo etendiĝis

antaŭ ili kun sia tuta belo de

260

Ĉapitro Dudek Unu

bluaj herboj kaj sovaĝaj floroj, kaj Monto Manĝto

aspektis multe pli proksima ol la antaŭan vesperon.

Ili marŝadis viglapaŝe, kaj jam je la tagmezo la

monto estis tiel proksima ke ili povis admiri ĝian

aspekton. Ĝiaj deklivoj estis parte vestitaj per belaj

ĉiamverdaj arboj, kaj ĝiaj antaŭmontetoj estis vilaj

per maldika skuiĝanta bluherbo kiu havis kvaston ĉe

la fino de ĉiu folio. Kaj, la unuan fojon, ili perceptis,

apud la piedo de la monto, ĉarman domon, ne tre

grandan sed zorge farbitan kaj kun multaj

ĉirkaŭantaj floroj kaj rampoplantoj grimpantaj la

pordojn kaj fenestrojn.

Cele tiu solecan domon niaj veturantoj nun

direktis siajn paŝojn, planante demandi al la homoj

loĝantaj tie kie troveblas Nimi Ami.

Ne estis padoj, sed la vojo estis tute senbara kaj

klara, kaj ili proksimiĝadis al la loĝejo kiam Vut la

Vagisto, kiu tiam estis en la antaŭo de la grupeto,

ekhaltis tiel abrupte ke li stumblis malantaŭen kaj

sterniĝis surdorse sur la kampo. La Birdotimigilo

haltis por rigardi la knabon.

“Kial vi faris tion?” li demandis surprizite.

Vut sidiĝis kaj ĉirkaŭgapis miroplene.

“Mi—mi ne scias!” li respondis.

261

La Stana Lignohakisto de Oz

La du stanuloj, brak-en-brake, komencis preterpasi

ilin, kiam ambaŭ ekhaltis kaj falis, tre brue, stake

apud Vut. Polikromo, ridante pro la absurda vidaĵo,

venis aldancante kaj ŝi, ankaŭ, ekhaltis, sed sukcesis

savi sin de ekfalo.

Ĉiu el ili multe surpriziĝis, kaj la Birdotimigilo

diris perpleksaspektante:

“Mi nenion vidas.”

“Nek mi,” diris Vut; “sed io batis min, mal-

graŭe.”

“Iu nevidebla persono tre forte batis min,” deklaris

la Stana Lignohakisto, penante apartigi sin de la

Stana Soldato, kies kruroj kaj brakoj intermiksiĝis

kun liaj propraj.

“Mi ne certas ke kulpis persono,” diris Polikromo,

aspektante pli serioza ol kutime. “Ŝajnas al mi ke mi

nur batiĝis kontraŭ ian malmolaĵon kiu baris min.

Por certiĝi pri tio, mi provu aliloke.”

Ŝi rekuris iom kaj poste, tre zorge, antaŭeniris

aliloke, sed kiam ŝi atingis pozicion kongruan kun la

aliaj ŝi haltis, kun la brakoj antaŭenetenditaj.

“Mi sentas ion malmolan—ion glatan kiel vitro,”

ŝi diris, “sed mi certas ke ĝi ne estas vitro.”

“Mi provu,” proponis Vut, stariĝante; sed kiam li

262

!(images/000072.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

provis antaŭeniri, li trovis la saman barieron kiun

renkontis Polikromo.

“Ne,” li diris, “ĝi ne estas vitro. Sed kio ĝi estas?”

“Aero,” respondis malgranda voĉo apud li. “Solida

aero, nur tio.”

Ili ĉiuj rigardis malsupren kaj trovis ke ĉielblua

kuniklo etendis sian kapon el truo en la tero. La

okuloj de la kuniklo estis pli malhelbluaj ol lia felo,

kaj la bela besto aspektis amikema kaj sentima.

“Aero!” kriis Vut, gapante miroplene la bluajn

okulojn de la kuniklo; “kiu iam aŭdis pri aero tiel

solida ke oni ne povas flankenpuŝi ĝin?”

“Ne eblas flankenpuŝi ĉi tiun aeron,” deklaris la

kuniklo, “ĉar ĝi konstruiĝis per potenca sorĉado, kaj

ĝi konsistigas muron intencitan forteni homojn for de

tiu domo tie.”

“Ho; ĝi estas muro, ĉu?” diris la Stana Ligno-

hakisto.

“Jes, ĝi vere estas muro,” respondis la kuniklo, “kaj

ĝi estas plene du metrojn dika.”

“Kiom alta ĝi estas?” demandis Kapitano Batalant,

la Stana Soldato.

“Ho, ege alta; eble du kilometrojn,” diris la

kuniklo.

264

Ĉapitro Dudek Unu

“Ĉu ni ne povus ĉirkaŭiri ĝin?” demandis Vut.

“Kompreneble, ĉar la muro estas cirklo,” klarigis la

kuniklo. “En la centro de la cirklo staras la domo, do

vi povas marŝi ĉirkaŭ la Muron el Solida Aero, sed

vi ne povas iri al la domo.”

“Kiu metis la aermuron ĉirkaŭ la domon?” estis la

demando de la Birdotimigilo.

“Nimi Ami faris tion.”

“Nimi Ami!” ĉiuj kriis surprizite.

“Jes,” respondis la kuniklo. “Antaŭe ŝi loĝis kun

maljuna Sorĉistino, kiu subite detruiĝis, kaj kiam

Nimi Ami forkuris de la domo de la Sorĉistino, ŝi

kunprenis nur unu magian formulon—pura sorĉo ĝi

estis—kiu ebligis ke ŝi kontruu tiun aermuron ĉirkaŭ

sian domon—tiun domon tie. Tre lerta ideo, laŭ mi,

ĉar ĝi ne damaĝas la belon de la pejzaĝo, ĉar solida

aero estas nevidebla, tamen ĝi fortenas ĉiujn

fremdulojn for de la domo.”

“Ĉu Nimi Ami loĝas tie nun?” demandis la Stana

Lignohakisto maltrankvile.

“Jes ja,” diris la kuniklo.

“Kaj ĉu ŝi ploras lamente de la mateno ĝis la

nokto?” pludiris la Imperiestro.

“Ne, ŝi ŝajnas tute feliĉa,” asertis la kuniklo.

265

!(images/000077.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

La Stana Lignohakisto ŝajnis tre ĉagrenita kiam li

aŭdis tiun raporton pri lia malnova amatino, sed la

Birdotimigilo kuraĝigis sian amikon, dirante:

“Ne gravas, via Moŝto; negrave kiom feliĉas Nimi

Ami nun, mi certas ke ŝi estos multe pli feliĉa kiel

Imperiestrino de la Palpbrumoj.”

“Eble,” diris Kapitano Batalant, iom rigide, “ŝi

estos eĉ pli feliĉa kiel edzino de Stana Soldato.”

“Ŝi elektos inter ni, laŭ nia interkonsento,” la

Stana Lignohakisto promesis; “sed kiel ni atingos la

266

Ĉapitro Dudek Unu

povrulinon?”

Polikromo, kvankam dancante tien kaj reen,

aŭskultis ĉiun vorton de la konversacio. Nun ŝi

antaŭeniris kaj sidigis sin tuj antaŭ la Blua Kuniklo,

kaj ŝiaj buntaj drapiraĵoj donis al ŝi la aspekton de

ia bela floro. La kuniklo eĉ ne centimetron retiris

sin. Anstataŭe, li rigardis admire la Filinon de la

Ĉielarko.

“Ĉu via truo transiras sub ĉi tiu Muro el Aero?”

demandis Polikromo.

“Certe,” respondis la Blua Kuniklo. “Mi fosis ĝin

tiel por ke mi povu vagadi en ĉi tiuj larĝaj kampoj,

elirinte unudirekte, aŭ manĝi la brasikojn en la

ĝardeno de Nimi Ami elirinte mian truon alifine. Mi

opinias ke al Nimi Ami devus ne ĝeni la malmulto

kiun mi prenas el ŝia ĝardeno, nek la truo kiun mi

faris sub ŝia magia muro. Kuniklo povas iri kaj reveni

laŭdezire, sed neniu pli granda ol mi povus trairi

mian truon.”

“Ĉu vi permesos ke ni trairu ĝin, se ni kapablos?”

demandis Polikromo.

“Jes, certe,” respondis la Blua Kuniklo. “Mi ne

estas vere amiko de Nimi Ami, ĉar foje ŝi ĵetis

ŝtonojn kontraŭ min, nur ĉar mi manĝetadis iom da

267

La Stana Lignohakisto de Oz

laktuko, kaj jam hieraŭ ŝi kriis ‘Huŝ!’ al mi, kio

nervozigis min. Vi estas bonvena uzi mian truon

laŭdezire.”

“Sed estas tute absurde!” deklaris Vut la Vagisto.

“Ĉiu el ni estas tro granda por rampi tra truo de

kuniklo.”

“Ni estas tro grandaj nun,” konsentis la

Birdotimigilo, “sed necesas memori ke Polikromo

estas feino, kaj feinoj havas multajn magiajn

povojn.”

La vizaĝo de Vut ekbrilis dum li turnis sin al la

bela Filino de la Ĉielarko.

“Ĉu vi povas fari nin ĉiujn malgrandaj kia tiu

kuniklo?” li demandis fervore.

“Mi povas provi,” respondis Polikromo, ridetante.

Kaj baldaŭ ŝi sukcesis—tiel facile ke ne nur Vut

miregis. Kiam la nun etaj personoj grupigis sin antaŭ

la truo de la kuniklo la truo aspektis al ili kiel enirejo

de tunelo, kaj efektive ĝi estis tio.

“Mi iros la unua,” diris eta Polikromo, kiu ja

malgrandigis sin same kiel la aliajn, kaj en la tunelon

ŝi dancis senhezite. Eta Birdotimigilo sekvis kaj poste

la du komikaj stanuletoj.

“Enmarŝu; estas via vico,” diris la Blua Kuniklo al

268

Ĉapitro Dudek Unu

Vut la Vagisto. “Mi sekvas, por kontroli kiel vi

progresas. Jen ĉi tiu grupo vere surprizos Nimin

Amin.”

Do Vut eniris la truon kaj palpante marŝis laŭ ĝiaj

glataj flankoj en la mallumo ĝis li fine vidis brileton

de taglumo antaŭ si kaj sciis ke la veturo estas

preskaŭ finita. Se li restus normaldimensia, la

distanco estus irebla per nur kelkaj paŝoj, sed por

kvincentimetra Vut ĝi estis granda promenado. Kiam

li eliris el la truo li trovis sin nur nelonge de la domo,

en la centro de la legomĝardeno, kie la folioj de

rabarboj skuiĝantaj super lia kapo aspektis arboj.

Ekster la truo, atendantaj lin, li trovis ĉiujn siajn

amikojn.

“Ĝis nun, tre bone!” komentis la Birdotimigilo

gaje.

“Jes, ĝis nun, sed kio poste?” respondis la Stana

Lignohakisto per plendema kaj netrankvila voĉtono.

“Mi nun estas proksima al Nimi Ami, kiun mi de tre

malproksime venis serĉi, sed mi ne povas peti la

knabinon edzigi tian etulon kia mi estas nun.”

“Mi ne estas pli granda ol soldatforma ludilo!”

diris Kapitano Batalant, lamente. “Escepte ke se

Polikromo povos regrandigi nin, apenaŭ utilos eĉ

269

La Stana Lignohakisto de Oz

viziteti Nimin Amin, ĉar mi estas certa ke al ŝi neniel

plaĉus edzo sur kiun ŝi eble senzorge tretus kaj

ruinigus.”

Polikromo ridis gaje.

“Se mi grandigos vin, vi ne povos reeliri el ĉi tie,”

diris ŝi, “kaj se vi restos etaj Nimi Ami mokos vin.

Do elektu.”

“Mi opinias ke preferinde ni reiru,” diris Vut

serioze.

“Ne,” diris la Stana Lignohakisto, firme, “mi

decidis ke mia devo estas feliĉigi Nimin Amin, se ŝi

ja volos edzigi min.”

“Ankaŭ mi,” anoncis Kapitano Batalant. “Brava

soldato neniam re-tiras sin de plenumo de sia devo.”

“Tiurilate,” diris la Birdotimigilo, “stanulo ja ne

ret-iras iam ajn. Sed Vut kaj mi intencas fideli al niaj

kamaradoj, negrave kion ili decidos, do ni petos

Polikromon regrandigi nin kiaj ni antaŭe estis.”

Polikromo konsentis al tiu peto kaj post duona

minuto ili ĉiuj, inkluzive de ŝi, regrandiĝis al siaj

normalaj dimensioj. Ili tiam dankis la Bluan

Kuniklon pro lia afabla komplezo, kaj tuj proksimiĝis

al la domo de Nimi Ami.

270

!(images/000079.png)

Nimi Ami

ĈAPITRO 22

Estu certa ke tiumomente

n i a j a m i k o j t r e f e r v o r i s

r e n k o n t i l a fi n o n d e l a

aventuro kiu kaŭzis al ili

tiom da ĝenoj kaj problemoj.

Eble la koro de la Stana

Lignohakisto ne pli rapide

batis, ĉar ĝi konsistis el ruĝa

veluro plenigita per segeroj,

kaj la koro de la Stana

Soldato konsistis el stano kaj

271

La Stana Lignohakisto de Oz

ripozis en lia stana sino tute senemocia. Tamen, estas

malmulta dubo ke ili ambaŭ sciis ke kriza momento

en iliaj vivoj nun alvenis, kaj ke la decido de Nimi

Ami influos la estontecon de unu aŭ la alia.

Kiam ili reakiris siajn naturajn dimensiojn kaj la

rabarbofolioj kiuj antaŭe turis super iliaj kapoj nun

apenaŭ kovris iliajn piedojn, ili ĉirkaŭrigardis en la

ĝardeno kaj trovis ke neniu estas videbla krom ili. Kaj

neniu sono de agado venis el la domo, sed ili marŝis

al la fronta pordo, kiu havis antaŭ si malgrandan

peronon, kaj tie la du stanuloj staris flank-al-flanke

dum ambaŭ frapis sur la pordon per siaj stanaj

pugnoj.

Ĉar ŝajne neniu ege volis respondi al la voko, ili

denove frapis; kaj poste, denove. Fine ili aŭdis

moviĝon el interne kaj iu tusis.

“Kiu estas?” vokis voĉo de knabino.

“Estas mi!” kriis la stanaj ĝemeloj kune.

“Kiel vi sukcesis veni ĉi tien?” demandis la voĉo.

Ili hezitis pri kiel respondi, do Vut respondis

anstataŭ ili.

“Per magio.”

“Ho,” diris la nevidata knabino. “Ĉu vi estas

amikoj aŭ malamikoj?”

272

Ĉapitro Dudek Du

“Amikoj!” ili ĉiuj kriis.

Post tio ili aŭdis piedpaŝojn veni al la pordo, kiu

malrapide malfermiĝis kaj ebligis vidi tre belan

Manĝtulan knabinon staranta en la pordejo.

“Nimi Ami!” kriis la stanaj ĝemeloj.

“Jen mia nomo,” respondis la knabino, rigardante

ilin fridsurprizite. “Sed kiu povas esti vi?”

“Ĉu vi ne konas min, Nimi?” diris la Stana

Lignohakisto. “Mi estas via malnova amato, Noĉjo

Hakisto!”

“Ĉu vi ne konas min, mia kara?” diris la Stana

Soldato. “Mi estas via malnova amato, Kapitano

Batalant!”

Nimi Ami ridetis al ili ambaŭ. Poste ŝi rigardis

preter ilin al la cetero de la grupo kaj denove ridetis.

Tamen, ŝi aspektis pli amuzita ol plaĉita.

“Envenu,” ŝi diris, gvidante ilin enen. “Eĉ amatoj

forgesiĝas post longa tempo, sed vi kaj viaj amikoj

estas bonvenaj.”

La ĉambro kiun ili nun eniris estis tre plaĉa kaj

komforta, bele meblita kaj bone balaita kaj sen-

polvigita. Sed ili trovis iun alian tie krom Nimin

Amin. Viro vestita per la alloga Manĝtula kostumo

pigre ripozadis en fotelo, kaj li sidiĝis kaj turnis siajn

273

La Stana Lignohakisto de Oz

okulojn al la vizitantoj per frida kaj seninteresa gapo

kiu estis preskaŭ insulta. Li eĉ ne stariĝis el sia seĝo

por saluti la fremdulojn, sed rigide gapinte ilin li

forturnis sian rigardon dum li sulkigis la frunton,

kvazaŭ ili estas tro malgravaj por interesi lin.

La stanuloj redonis la gapon de tiu viro tre

interesate, sed ili ne forturnis sian rigardon de li ĉar

neniu el ili ŝajne kapablis forturni siajn okulojn de

tiu Manĝtulo, kiu estis rimarkinda ĉar li havis unu

stanan brakon—tre similan al iliaj propraj stanaj

brakoj.

“Ŝajnas al mi,” diris Kapitano Batalant, per voĉo

kiu sonis kolera kaj indigna, “ke vi, sinjoro, estas fia

fraŭdulo!”

“Milde—milde!” avertis la Birdotimigilo; “ne mal-

ĝentilu al nekonatoj, Kapitano.”

“Malĝentilu?” kriegis la Stana Soldato, nun vere

tre provokita; “ho, li estas fiulo—ŝtelisto! La fiulo

*surhavas mian propran kapon! *”

“Jes,” pludiris la Stana Lignohakisto. “kaj li

surhavas mian dekstran brakon! Mi rekonas ĝin per

la du verukoj sur la malgranda fingro.”

“Ĉu ja eblas!” kriis Vut. “Do jen la homo kiun

maljuna Tu-Tond kunmetis kaj nomis Hakbat.”

274

!(images/000083.jpg)

!(images/000041.png)

Ĉapitro Dudek Du

La viro nun turnis sin al ili, ankoraŭ sulkante la

frunton.

“Jes, jen mia nomo,” li diris per voĉo kvazaŭ

muĝego, “kaj estas absurde ke vi stanuloj, aŭ iu alia,

pretendas ke mia estas via kapo, aŭ brako, aŭ iu parto

de mi, ĉar ili estas mia persona propraĵo.”

“Vi? Vi estas Neniulo!” kriegis Kapitano Batalant.

“Vi estas nur aĉa miksaĵo,” deklaris la Imperiestro.

“Nu, nu, sinjoroj,” interrompis Nimi Ami, “mi

devas peti vin esti pli ĝentilaj al kompatinda Hakbat.

275

La Stana Lignohakisto de Oz

Ĉar vi ja estas miaj gastoj kaj ne estas ĝentile insulti

mian edzon.”

“Vian edzon!” la stanaj ĝemeloj kriis ĉagrenite.

“Jes,” diris ŝi. “Mi edzigis Hakbaton antaŭ longe,

ĉar miaj aliaj du amatoj dizertis min.”

Tiu riproĉo embarasis kaj Noĉjon Hakiston kaj

Kapitanon Batalanton. Ili subrigardis, hontvizaĝe,

dum momento, kaj poste la Stana Lignohakisto

klarigis per fervora voĉo:

“Mi ekrustis.”

“Ankaŭ mi,” diris la Stana Soldato.

“Mi ne povis scii tion, kompreneble,” asertis Nimi

Ami. “Mi sciis nur ke neniu el vi venis edzinigi min,

malgraŭ viaj promesoj. Sed viroj ne mankas en la

Lando Oz. Veninte loĝi ĉi tie, mi renkontis S-ron

Hakbaton, kaj li estis tre interesa ĉar li enmensigis

en mi forte vin ambaŭ, kiaj vi estis antaŭ ol staniĝi.

Li eĉ havis stanan brakon, kaj tio memorigis al mi

vin eĉ pli.”

“Ne mirinde!” komentis la Birdotimigilo.

“Sed, aŭskultu, Nimi Ami!” diris miranta Vut; “li

vere estas ili ambaŭ, ĉar li konstruiĝis el iliaj forĵetitaj

partoj.”

“Ho, vi tute eraras,” deklaris Polikromo, ridante,

276

Ĉapitro Dudek Du

ĉar ŝi multe ĝuis la konfuziĝon de la aliaj. “La

stanuloj restas si mem, kiel ili informos vin, do

Hakbat devas esti iu alia.”

Ili rigardis ŝin perplekse, ĉar la faktoj en la kazo

estis tro enigmaj por tuja kompreniĝo.

“Plene kulpas maljuna Tu-Tond,” murmuris la

Stana Lignohakisto. “Li tute ne rajtis uzi niajn

forĵetitajn partojn por fari alian homon.”

“Ŝajnas tamen ke li ja faris tion,” diris Nimi Ami

trankvile, “kaj mi edzigis lin ĉar li enmensigis vin en

mi. Mi ne diros ke li estas prifierinda edzo, ĉar li

havas miksitan naturon kaj ne estas ĉiam agrabla

kunulo. Kelkfoje mi devas milde riproĉi lin, kaj per

mia lango kaj per mia balailo. Sed li estas mia edzo,

kaj mi devas akcepti lin kia li estas.”

“Se li ne plaĉas al vi,” sugestis la Stana Ligno-

hakisto, “Kapitano Batalant kaj mi povos dishaki lin

per niaj hakilo kaj glavo, kaj ĉiu prenos tiujn partojn

de la ulo kiuj apartenas al ni. Poste ni akceptos ke

vi elektu unu el ni kiel vian edzon.”

“Jen bona ideo,” aprobis Kapitano Batalant,

eltirante sian glavon.

“Ne,” diris Nimi Ami; “mi planas gardi la edzon

kiun mi havas. Li nun estas trejnita ĉerpi la akvon

277

La Stana Lignohakisto de Oz

kaj enporti la lignon kaj hoji la brasikojn kaj sarki

la florbedojn kaj senpolvigi la meblojn kaj fari

multajn

tiajn

taskojn.

Nova

edzo

bezonus

riproĉojn—kaj mildan malaprobon—ĝis li lernus

miajn kutimojn. Do mi opinias ke estos pli bone

konservi mian Hakbaton, kaj mi vidas nenian kialon

por ke vi obĵetu pri li. Vi du sinjoroj forĵetis lin

kiam vi staniĝis, ĉar vi ne plu povis utiligi lin, do

ne povas juste pretendi lin nun. Mi konsilas ke vi

reiru al viaj hejmoj kaj forgesu min, same kiel mi

forgesis vin.”

“Bona konsilo!” ridis Polikromo, dancante.

“Ĉu vi estas feliĉa?” demandis la Stana Soldato.

“Kompreneble yes,” diris Nimi Ami; “mi estas la

mastrino de ĉio kion mi vidas—la reĝino de mia

regneto.”

“Ĉu vi ne preferus esti la Imperiestrino de la

Palpbrumoj?” demandis la Stana Lignohakisto.

“Jadi, ne,” ŝi respondis. “Tio estus granda ĝeno. Al

mi ne plaĉas la socio aŭ pompo aŭ impono. Mi nur

petas esti sola kaj ne ĝenata de vizitantoj.”

La Birdotimigilo ŝovetis Vuton la Vagiston.

“Al mi tio sonas sugesto,” li diris.

“Ŝajnas ke ni por nenio faris nian veturon,”

278

Ĉapitro Dudek Du

komentis Vut, kiu iomete hontis kaj ĉagreniĝis ĉar li

ja proponis la veturon.

“Mi ĝojas, tamen,” diris la Stana Lignohakisto “ke

mi trovis Nimin Amin, kaj trovis ke ŝi jam estas

edzino kaj feliĉa. Tio detenos plian maltrankvilon pri

ŝi.”

“Rilate al mi,” diris la Stana Soldato, “ne mal-

plaĉas al mi esti libera. Min ĉagrenas nur la trovo ke

mia kapo estas sur la korpo de Hakbat.”

“Rilate al tio, mi sufiĉe certas ke tiu estas mia

korpo, almenaŭ parte,” komentis la Imperiestro de la

Palpbrumoj. “Sed ne gravas, amiko Soldato; ni

akceptu donaci niajn forĵetitajn membrojn por certigi

la feliĉon de Nimi Ami, kaj ni estu dankemaj ke nia

sorto ne estas hoji brasikojn kaj ĉerpi akvon—kaj esti

riproĉataj—anstataŭ ĉi tiu ulo Hakbat.”

“Jes,” konsentis la Soldato, “estas multo pri kiu ni

estu dankemaj.”

Polikromo, kiu elvagis, nun etendis sian belan

kapon tra malferman fenestron kaj krietis per plaĉita

voĉo:

“Komencas fariĝi nube. Eble pluvos!”

279

!(images/000046.png)

Tra la Tunelo

ĈAPITRO 23

Ne pluvis tuj tiam, kvankam

la nuboj en la ĉielo plidikiĝis

k a j p l i f o r t e m i n a c i s .

Polikromo esperis tondro-

ŝtormon, sekvotan de ŝia

Ĉielarko, sed la du stanulojn

ne ĝojigis la ideo malsekiĝi.

Ili eĉ preferis resti en la

d o m o d e N i m i A m i ,

kvankam ili ne sentis sin

bonvenaj tie, anstataŭ eliri

280

Ĉapitro Dudek Tri

kaj fronti la alvenantan ŝtormon. Sed la Birdotimigilo

kiu estis tre pensema persono, diris al siaj amikoj:

“Se ni restos ĉi tie ĝis post la ŝtormo, kaj

Polikromo foriros sur sia Ĉielarko, tiam ni estos

kaptitoj interne de la Muro de Solida Aero; do ŝajnas

plej bone komenci nian reiron tuj. Se mi malsekiĝos,

mia pajla plenigaĵo ruiniĝos, kaj se vi du stanaj

sinjoroj malsekiĝos, vi eble ekrustos kaj fariĝos

senutilaj. Sed eĉ tio estas pli bona ol resti ĉi tie.

Liberigite el la bariero, ni havos Vuton la Vagiston

por helpi nin, kaj li povos olei viajn artikojn kaj

replenigi mian korpon, se necesos, ĉar la knabo

konsistas el viando, kiu nek rustas nek pleniĝas per

malseko nek ŝimo ĝin atakas.”

“Venu, do!” kriis Polikromo de la fenestro, kaj la

aliaj, komprenante la saĝecon de la parolo de la

Birdotimigilo, adiaŭis Nimin Amin, kiu ĝojis pro ilia

foriro, kaj diris adiaŭ al ŝia edzo, kiu nur sulkigis la

frunton kaj ne respondis, kaj poste ili rapidis el la

domo.

“Viaj malnovaj partoj ne estas tre ĝentilaj, mi

nepre devas diri,” komentis la Birdotimigilo, kiam ili

estis en la ĝardeno.

“Ne,” diris Vut, “Hakbat estas vera malafablulo.

281

La Stana Lignohakisto de Oz

Ĉu li vere ne povus almenaŭ deziri al ni bon-

vojaĝon?”

“Mi petas ke vi ne tenu nin respondecaj pri la agoj

de tiu ulo,” petegis la Stana Lignohakisto. “Ni finis

pri Hakbat kaj rifuzos plu trakti kun li.”

Polikromo dancadis antaŭ la grupo kaj gvidis ilin

rekte al la truo de la Blua Kuniklo, kiun ili eble

malfacile trovus sen ŝi. Tie ŝi tute ne perdis tempon

remalgrandigante ilin. La Blua Kuniklo okupadis sin

per manĝetado de brasikfolioj en la ĝardeno de Nimi

Ami, do ili ne petis permeson de li sed tuj eniris la

truon.

Jam la pluvgutoj komencis faladi, sed estis tute

seke interne de la tunelo kaj kiam ili atingis la alian

finon, ekster la cirkla Muro de Solida Aero, la ŝtormo

estis plejforta kaj la pluvo torentis.

“Ni atendu ĉi tie,” proponis Polikromo, rigardet-

ante el la truo kaj rapide retirante sin. “La Ĉielarko

ne aperos ĝis post la ŝtormo kaj mi povos tuje

regrandigi vin, antaŭ ol reiri al miaj fratinoj sur nia

arko.”

“Jen bona plano,” diris la Birdotimigilo aprobe.

“Tio ŝparos min de malsekiĝo kaj akvopleniĝo.”

“Ĝi ŝparos min de rusto,” diris la Stana Soldato.

282

Ĉapitro Dudek Tri

“Ĝi ebligus ke mi restu multe polurita,” diris la

Stana Lignohakisto.

“Ho, koncerne tion, mi mem preferas ne malsekigi

miajn belajn vestojn,” ridis la Filino de la Ĉielarko.

“Sed dum ni atendos mi diros adiaŭ al vi ĉiuj. Mi

devas ankaŭ danki vin ĉar vi savis min de tiu aĉa

Gigantino, S-ino Jup. Vi estis bonaj kaj paciencaj

kamaradoj kaj mi ĝuis niajn komunajn aventurojn,

sed mi neniam estas tiel feliĉa kiel kiam mi estas sur

mia kara Ĉielarko.”

“Ĉu via patro riproĉos vin pro via postresto sur la

tero?” demandis Vut.

“Mi supozas ke jes,” diris Polikromo gaje; “oni

ĉiam riproĉas min pro miaj frenezaj petoloj—tiel oni

nomas ilin. Miaj fratinoj ests tiel dolĉaj kaj belaj kaj

decaj ke ili neniam dancas for de nia Ĉielarko, do ili

neniam havas aventurojn. Laŭ mi aventuroj estas

bona amuzo, sed mi neniam volas resti tro longe sur

la tero, ĉar vere ne taŭgas por mi ĉi tie. Mi diros al

mia Patro la Ĉielarko ke mi penos ne esti tiom

senzorga denove, kaj li pardonos min ĉar en niaj

ĉielaj loĝejoj estas ĉiam ĝojo kaj feliĉo.”

Ili vere bedaŭris apartiĝi de sia delikata kaj bela

kunulino kaj certigis al ŝi sian amon se ili iam

283

La Stana Lignohakisto de Oz

hazarde rerenkontiĝos. Ŝi manpremis kun la Birdo-

timigilo kaj la Stanuloj kaj kisis Vuton la Vagiston

leĝere sur la frunto.

Subite ekĉesis la pluvo, kaj dum la etuloj eliris la

truon de la Blua Kuniklo, glora granda Ĉielarko

aperis en la ĉielo kaj la fino de la arko malrapide

subiris kaj tuŝis la teron ĝuste kie ili staras.

Vut tiom okupis sin per rigardado al aro da belaj

junulinoj—fratinoj de Polikromo—kiuj klinis sin

trans la randon de la arko, kaj duan aron kiu

dancadis gaje inter la radiadantaj belegaj koloroj, ke

li ne rimarkis sian regrandiĝon. Sed nun Polikromo

rekuniĝis kun siaj fratinoj sur la Ĉielarko kaj la

grandega arko leviĝis kaj malrapide degelis, dum la

suno ekaperis el malantaŭ la nuboj kaj sendis siajn

proprajn blankajn radiojn dance trans la kampojn.

“Ho, ŝi jam foriris!” kriis la knabo, kaj li turnis

sin por vidi siajn kamaradojn ankoraŭ adiaŭe gestadi

per siaj manoj al la malaperinta Polikromo.

284

!(images/000070.jpg)

!(images/000053.png)

La Kurteno Falas

ĈAPITRO 24

Nu, la cetero de la rakonto

estas rapide donebla, ĉar la

reiro de niaj aventurantoj

estis sen gravaj incidentoj. La

Birdotimigilo tiom timis

renkonti la Hi-po-ĝi-rafon,

kiu eble denove manĝus lian

pajlon, ke li urĝis siajn

kamaradojn elekti alian vojon

al la Ŝmeralda Urbo, kaj ili

volonte konsentis, do ili

285

La Stana Lignohakisto de Oz

plene evitis la Nevideblan Landon.

Kompreneble, kiam ili atingis la Smeraldan Urbon

ilia unua devo estis viziti la palacon de Ozma, kie ŝi

reĝe gastigis ilin. La Stana Soldato kaj Vut la Vagisto

estis bonvenaj tiom elkore kiom povus esti nekonatoj

kiuj estis veturakompanantoj de la karaj malnovaj

amikoj de Ozma, la Birdotimigilo kaj la Stana

Lignohakisto.

Ĉe la bankedotablo tiuvespere ili rakontis pri kiel

ili trovis Nimin Amin, kaj informis pri kiel ili trovis

ŝin feliĉa edzino de Hakbat, kies parenceco kun

Noĉjo Hakisto kaj Kapitano Batalist estis tiom

perpleksiga ke ili petis konsilon de Ozma pri kion

fari tiurilate.

“Vi tute ne bezonas konsideri Hakbaton,”

respondis la bela knabina Reganto de Oz. “Se Nimi

Ami kontentas pri tiu misfarita viro kiel edzo, ni eĉ

ne prave kulpigus Tu-Tondon pro tio ke li kungluis

lin.”

“Laŭ mia opinio tio estis tre bona ideo,” aldonis

malgranda Doroteo, “ĉar se Tu-Tond ne eluzus viajn

forĵetitajn partojn, ili estus malŝparitaj. Estas fie

malŝpari, ĉu ne?”

“Nu, ĉiuokaze,” diris Vut la Vagisto, “Hakbat,

286

Ĉapitro Dudek Kvar

kaptito de lia edzino, estas multe tro for de ĉiu por

ĝeni iun el vi stanuloj iumaniere. Se vi ne irus kie

li estas kaj trovus lin, vi tute ne ĉagreniĝus pro li.”

“Kaj ja kial gravas al vi,” Betinjo Bobin demandis

al la Stana Lignohakisto, “se Nimi Ami kontentas?”

“Kaj malfacilas kredi,” komentis eta Trot, “ke

knabino preferus loĝi kun miksaĵo kia Hakbat, sur

distanca Monto Manĝto, ol esti Imperiestrino de la

Palpbrumoj!”

“Ŝi mem elektis tion,” diris la Stana Lignohakisto

kontente; “kaj, super ĉio, mi ne certas ke al la

Palpbrumoj plaĉus havi Imperiestrinon.”

Perpleksigis Ozman, dum kelka tempo, decidi kion

fari pri la Stana Soldato. Se li irus kun la Stana

Lignohakisto al la kastelo de la Imperiestro, ŝi sentis

ke la du stanuloj eble ne povus harmonie kunloĝi,

kaj krome la Imperiestro estus malpli distingita se li

havus konstante apud si identulon. Do ŝi demandis

Kapitanon Batalanton ĉu li akceptas servi ŝin kiel

soldato, kaj li tuj deklaris ke nenio pli plaĉus al li.

Kiam li jam servis ŝin dum longa tempo, Ozma

sendis lin en la Gilikulan Landon, kun instrukcioj

teni bonordon inter la sovaĝuloj kiuj loĝas en kelkaj

partoj de tiu nekonata lando de Oz.

287

!(images/000010.png)

La Stana Lignohakisto de Oz

Kaj Vut, nu, ĉar li profesie estis Vagisto, li ricevis

permeson vagi kien ajn li deziras, kaj Ozma promesis

kontroli liajn estontajn veturojn kaj protekti la

knabon laŭeble plej zorge, por se li eventuale enirus

pli da embarasoj.

Post la feliĉa aranĝiĝo de ĉio ĉi, la Stana

Lignohakisto reiris al sia stana kastelo, kaj lia elektita

kamarado, la Birdotimigilo, akompanis lin survoje. La

du amikoj kiel atendeble kune pasigis multajn plaĉajn

horojn per parolado pri siaj ĵusaj aventuroj, ĉar pro

tio ke ili nek manĝis nek dormis ili trovis sian plej

grandan amuzon en konversaciado.

288

!(images/000091.png)

!(images/000095.png)

Document Outline

• Kovrilo
• 1. Vut la Vagisto
• 2. La Koro de la Stana Lignohakisto
• 3. Oni Chirkauiras
• 4. La Lonoj de Lonio
• 5. S-ino Jup, la Gigantino
• 6. La Magio de Jukuhuo
• 7. La Punta Shirmvesto
• 8. La Minaco en la Arbaro
• 9. La Kverelemaj Drakoj
• 10. Tomi Hastpash
• 11. La Rancho de Zingibra
• 12. Ozma kaj Doroteo
• 13. La Restauro
• 14. La Verda Simio
• 15. La Stanulo
• 16. Kapitano Katalant
• 17. La Laborejo de Tu-Tond
• 18. La Stana Lignohakisto Parolas al Si
• 19. La Nevidebla Lando
• 20. Tranokte
• 21. La Magio de Polikromo
• 22. Nimi Ami
• 23. Tra la Tunelo
• 24. La Kurteno Falas