ozetLyX.lyx

#LyX 2.3 created this file. For more info see http://www.lyx.org/
\lyxformat 544
\begin_document
\begin_header
\save_transient_properties true
\origin unavailable
\textclass itutezLyX
\use_default_options false
\maintain_unincluded_children false
\language turkish
\language_package none
\inputencoding utf8
\fontencoding default
\font_roman "default" "default"
\font_sans "default" "default"
\font_typewriter "default" "default"
\font_math "auto" "auto"
\font_default_family default
\use_non_tex_fonts false
\font_sc false
\font_osf false
\font_sf_scale 100 100
\font_tt_scale 100 100
\use_microtype false
\use_dash_ligatures true
\graphics default
\default_output_format default
\output_sync 0
\bibtex_command default
\index_command default
\paperfontsize default
\spacing single
\use_hyperref false
\papersize default
\use_geometry false
\use_package amsmath 1
\use_package amssymb 0
\use_package cancel 0
\use_package esint 1
\use_package mathdots 0
\use_package mathtools 0
\use_package mhchem 0
\use_package stackrel 0
\use_package stmaryrd 0
\use_package undertilde 0
\cite_engine basic
\cite_engine_type default
\biblio_style plain
\use_bibtopic false
\use_indices false
\paperorientation portrait
\suppress_date false
\justification true
\use_refstyle 0
\use_minted 0
\index Index
\shortcut idx
\color #008000
\end_index
\secnumdepth 3
\tocdepth 3
\paragraph_separation indent
\paragraph_indentation default
\is_math_indent 0
\math_numbering_side default
\quotes_style english
\dynamic_quotes 0
\papercolumns 1
\papersides 1
\paperpagestyle default
\tracking_changes false
\output_changes false
\html_math_output 0
\html_css_as_file 0
\html_be_strict false
\end_header

\begin_body

\begin_layout Standard
Depremselliğin yüksek olduğu bölgelerde bulunan yapıların kuvvetli yer hareketle
ri sebebiyle hasar almalarını engellemek amacıyla sismik yalıtım sistemleri
 sıklıkla kullanılmaktadır.
 Sismik yalıtımlı yapılar üst yapı, yalıtım düzlemi ve yalıtım birimlerinden
 oluşmaktadır.
 Bu sistemler çoğunlukla izolatörlerin üzerinde göreli olarak rijit hareket
 ettiği kabul edilen konut, veri merkezi binası, hastane yapıları, sıvı
 tankı ve açık deniz petrol platformu gibi tek yapılardır.
 Birbirinden bağımsız sismik yalıtımlı yapıların birlikte kullanılmaları
 durumunda çözülmesi gereken mimari detaylar karmaşık ve pahalı olmaktadır.
 Bu sebeple pratikte birbirinden bağımsız bina tipi yapılar ortak yalıtım
 düzleminde tasarlanmaktadır.
 Özellikle Türkiye'de son yıllarda yapılan hastane yapıları bu tanıma uymaktadır.
\end_layout

\begin_layout Standard
Geçmişte yapılan çalışmalar neticesinde belirlenen doğrusal tasarım yöntemleri,
 sismik yalıtımlı yapıları tek veya çok serbestlik dereceli bir yapıdan
 oluşan sistemler olarak değerlendirmektedir.
 Bu nedenle yönetmeliklerde yer alan tasarım prosedürleri bağımsız yalıtım
 düzleminde bulunan sismik yapılar hazırlanmıştır.
 Ortak yalıtım düzleminde bulunan sismik yalıtımlı yapılar için ise yönetmelikle
rde tasarım kriteri bulunmamaktadır.
 Pratikte ortak yalıtım düzleminde tasarlanmış yapıların her biri bağımsız
 yalıtım düzleminde analiz edilerek boyutlandırılmaktadır.
 Bu sebeple izolatörlerin histeretik davranışlarından kaynaklanan yüksek
 mod etkileri dolayısıyla yapıların dinamik etkileşimi değerlendirilememektedir.
\end_layout

\begin_layout Standard
Bu çalışmanın amacı ortak yalıtım düzleminde bulunan iki yapı için kapsamlı
 parametrik inceleme yapılarak üst yapıların dinamik etkileşimi sebebiyle
 oluşan taban kesme kuvvetlerindeki amplifikasyonun irdelenmesidir.
\end_layout

\begin_layout Standard
Çalışma kapsamında ortak yalıtım düzlemine sahip iki yapının dinamik etkileşimi,
 parametrik olarak değişen sistemler üzerinden incelenmiştir.
 Ayrıca ortak yalıtım düzleminde bulunan üç ve dört yapılı sistemler için
 örnek çözümler yapılmıştır.
 Burada üst yapı kat sayısı, yalıtım birimleri eşdeğer periyot ve eşdeğer
 sönüm değerleri birer parametre olarak ele alınmıştır.
 Ortak yalıtım düzleminde bulunan iki yapı kat sayısının birden ona değiştiği
 durumlar için analizler yapılmıştır.
 Tüm analizler yalıtım birimlerinin 1.5, 2.5 ve 4.0sn eşdeğer periyot ve %10,
 %20 ve %30 eşdeğer sönüm değerleri için tekrarlanmıştır.
 Yalıtım birimlerinin histeretik özellikleri, değişen üst yapı kütlesine
 karşılık doğrusal olmayan analizler sonucunda sabit eşdeğer periyot ve
 eşdeğer sönüm değerlerini elde edebilmek amacıyla normalize edilmiştir.
 Bu işlem istenilen eşdeğer periyot değerine karşılık gelen rijitlik ve
 eşdeğer sönüm değerleri ile yapılan doğrusal zaman tanım analizlerinden
 elde edilen yalıtım birimi yer değiştirmelerine karşılık akma sonrası rijitlik
 ve karakteristik dayanımın belirlenmesi ile gerçekleştirilmektedir.
\end_layout

\begin_layout Standard
Analizler yalnızca yapıların ortak yalıtım düzleminde bulunduğu doğrultu
 için yapılmıştır.
 Diğer yöndeki etkiler ve yalıtım birimlerinin iki yönlü etkileşimi göz
 ardı edilmiştir.
 Üst yapıların kat kütle ve kat rijitlikleri tüm analizler için sabit alınmıştır.
 Yalıtım düzlemi kütlesi ise her yapı için sabit olup ortak yalıtım düzleminde
 bulunan yapı sayısı çarpılarak hesaplanmıştır.
 Yalnızca kesme yaylarının dikkate alındığı modellerde üst yapılar çok serbestli
k dereceli ve doğrusal elastik olarak tanımlanmıştır.
 Yalıtım birimlerinin doğrusal olmayan davranışları ise çift doğrulu eleman
 ile temsil edilmektedir.
 Yalıtım birimlerinde yalnızca doğrusal olmayan davranıştan kaynaklanan
 histeretik sönüm kullanılmıştır.
 Analizlerde kullanılan deprem kayıtları, 50 yılda aşılma olasılığı %2 olan
 deprem yer hareketi düzeyine göre oluşturulan tasarım spektrumuna uygun
 olarak eşleştirilmiştir.
\end_layout

\begin_layout Standard
Tüm analizler tez kapsamında geliştirilen, bağımsız ve ortak yalıtım düzleminde
 bulunan sismik yalıtımlı yapıların doğrusal olmayan analizlerinin parametrik
 olarak çözülebilmesine imkan sağlayan MSBIS programı yardımıyla gerçekleştirilm
iştir.
 Geliştirilen programın doğruluğu, genel kabul görmüş yapısal analiz programı
 olan SAP2000 ile karşılaştırılarak gösterilmiştir.
\end_layout

\begin_layout Standard
Yer ivmeleri etkisinde doğrusal olmayan dinamik analizler yapılarak birinci
 yapıda meydana gelen kat kesme kuvvetleri, kat ivmeleri ve göreli kat ötelemele
ri ikinci yapının değişen açısal frekansına ve yalıtım birimlerinin farklı
 eşdeğer periyot ve eşdeğer sönüm değerlerine göre değişimi incelenmiştir.
 Ayrıca birinci yapının on katlı olması durumunda ikinci yapının değişen
 kat sayıları için kat kesme kuvveti katsayıları değişimi irdelenmiştir.
 Elde edilen sonuçlar, incelenen yapıların bağımsız yalıtım düzleminde bulunması
 durumunda elde edilecek büyüklüklere göre normalize edilmiştir.
 Böylece yapıların taban kesme kuvvetlerindeki amplifikasyon üst yapı açısal
 frekanslarına, yalıtım birimi eşdeğer periyot ve eşdeğer sönümüne bağlı
 olarak tespit edilebilmektedir.
 Ortak yalıtım düzleminde bulunan yapıların taban kesme kuvveti katsayıları
 elde edilerek sonuçlar yapıların dinamik analizde vektörel olarak toplanarak
 elde edilen toplam kesme kuvveti katsayısına göre kıyaslanmıştır.
 Tespit edilen bu hata oranı yapıların dinamik etkileşiminin mertebesi ile
 doğru orantılı olarak artmaktadır.
 Buna ek olarak ortak yalıtım düzleminde bulunan iki yapının gerekli deprem
 derz mesafeleri, yönetmeliklerde belirtilen yöntemler ile hesaplanarak
 doğrusal olmayan dinamik analizlerden elde edilen sonuçlar ile kıyaslanmıştır.
\end_layout

\begin_layout Standard
Çalışma sonucunda, yalıtım birimlerinin histeretik sönümlerinin artması
 nedeniyle oluşan yüksek mod etkilerinin ortak yalıtım düzleminde bulunan
 yapıların taban kesme kuvveti katsayılarını, göreli kat ötelemelerini ve
 en büyük kat ivmelerini önemli ölçüde artırdığı tespit edilmiştir.
 Bu artışın, iki yapının açısal frekansların ayrıklaşması ile arttığı görülmüştü
r.
 Dolayısıyla iki yapının da aynı açısal frekansa sahip olması durumunda
 elde edilen iç kuvvet ve yer değiştirmeler, yalıtım birimlerinin aynı eşdeğer
 periyot ve sönüm değerleri için eşit bulunmaktadır.
 Ortak yalıtım düzleminde bulunan iki yapıdan incelenen bir katlı yapının
 taban kesme kuvvetleri ikinci yapının değişen kat sayılarına karşılık bağımsız
 yalıtım düzleminde bulunması durumuna göre artmaktadır.
 On katlı yapının incelendiği durumda ise kat kesme kuvvetleri alt katlarda
 artarken üst katlar için azaldığı belirlenmiştir.
 Ortak yalıtım düzleminde bulunan üç ve dört yapılı sistemler için yapılan
 analizler sonucunda ise incelenen yapıdan farklı açısal frekansa sahip
 yapı sayısının artmasıyla taban kesme kuvveti katsayılarının arttığı tespit
 edilmiştir.
 Ayrıca histeretik sönümün artması ile taban kesme kuvvetinin üst yapıya
 dağılımında ters üçgen formunun oluştuğu belirlenmiştir.
\end_layout

\end_body
\end_document